Μιρέλλα Κορομπίλια

Cine-δρία: Μοάνα: Μία ιστορία για το ψυχικό τραύμα για μικρούς και μεγάλους

Cine-δρία: Μοάνα: Μία ιστορία για το ψυχικό τραύμα για μικρούς και μεγάλους

Μιρέλλα Κορομπίλια
πόστερ της ταινίας Μοάνα

Μία ταινία [γεμάτη σχέδια] για παιδιά και όχι μόνο, που αναφέρεται στη διαχείριση του (συναισθηματικού) ψυχικού τραύματος.


Η Moana ζει σε ένα μικρό αυτάρκες χωριό της Αρχαίας Πολυνησίας, το οποίο ευημερεί. Παρά τις αυστηρές διαταγές του πατέρα της, αρχηγού της φυλής, να μη περάσει ποτέ τον ύφαλο στον οποίο ζουν, η ίδια, από μικρή ηλικία, διακατέχεται από μια ακατανίκητη λαχτάρα να εξερευνήσει τον ωκεανό. Όταν μία φοβερή κατάρα πέφτει στο μικρό χωριό της η κοπέλα, αντίθετα προς τις αυστηρές διαταγές του πατέρα της, σαλπάρει στον ωκεανό με σκοπό να βρει τον ημίθεο Μaui, προκειμένου να επαναφέρει την ευημερία στον τόπο της

Όπως της αποκαλύπτει η γιαγιά της, πριν ξεκινήσει το μεγάλο αυτό ταξίδι, η έλξη που της ασκεί ο ωκεανός οφείλεται στο γεγονός ότι η ίδια είναι η «εκλεκτή» που προορίζεται να βρει τον ημίθεο Maui και να τον πείσει να επιστρέψει την καρδιά της – υπεύθυνης για την ισορροπία της γης – θεότητας TeFiti, την οποία ο πρώτος είχε κλέψει χρόνια πριν.

Όταν η Moana, παρακούοντας τις διαταγές του πατέρα της, φεύγει για τον ωκεανό, συντροφευόμενη από ένα κοτόπουλο με προβλήματα ταυτότητας, αυτή και ο Maui ξεκινούν για μια θαλάσσια περιπέτεια, που θα διδάξει και στους δύο σημαντικά μαθήματα.

Η ανηψιά μου, και όχι μόνο, έχει ξετρελαθεί με την νέα ηρωίδα (πριγκίπισσα) της Disney. Πέρα από τον δικό της ενθουσιασμό, ωστόσο, αναρωτήθηκα και εγώ τι ήταν αυτό που, βλέποντας την ταινία, έκανε εμένα και ένα σωρό ακόμη ενήλικες να δακρύσουμε και να συνδεθούμε με την πρωταγωνίστρια.

Στη ταινία, η Μοάνα έχει να αντιμετωπίσει ένα τέρας για να καταφέρει να επαναφέρει την ισορροπία στη ζωή γύρω της, αποκαθιστώντας και την ηρεμία μέσα της. Το τέρας αυτό ονομάζεται Te-Ka (τέρας της λάβας). Η Moana, προσεγγίζοντας και παρατηρώντας το, συνειδητοποιεί ότι το τέρας δεν είναι τελικά αυτό που φαίνεται.

Καθώς της επιτίθεται, μοιάζει τεράστιο, φρικιαστικό και τρομακτικό. Όταν όμως αποφασίζει να το αντιμετωπίσει παρά τον φόβο της, βλέπει κάτι διαφορετικό σε αυτό. Περπατάει ήρεμα και με αυτοπεποίθηση προς το θορυβώδες θηρίο, τραγουδώντας:

Έχω διασχίσει τον ορίζοντα για να σε βρω.
Ξέρω το όνομά σου.
Έχουν κλέψει την καρδιά από μέσα σου.
Αλλά αυτό δεν σε καθορίζει.
Αυτός δεν είναι ποία είσαι.
Ξέρεις ποία είσαι.


Μόλις το τέρας συνειδητοποιήσει ότι τελικά κάποιος βλέπει την πραγματική του υπόσταση, η φωτιά εξασθενεί και σβήνει. Η καρδιά του αποκαθίσταται, και αποκαλύπτεται ότι αυτό το πλάσμα ήταν η πανέμορφη θεά Te-Fiti. Τη στιγμή εκείνη, η Moana αισθάνεται απίστευτη ανακούφιση καθώς εμπιστεύτηκε την καρδιά της και το συναίσθημά της στο πώς θα πράξει.

Η τελευταία σκηνή με συγκίνησε ιδιαίτερα και, παράλληλα, μου προκάλεσε κάποιες σκέψεις. Ποίες είναι οι αιτίες αυτές ή τα γεγονότα που μπορούν να οδηγήσουν στο ψυχικό τραύμα που, άλλοτε κληρονομημένο και άλλες φορές κρυμμένο βαθιά μέσα μας σαν μηχανισμός άμυνας και σιγοκαίει; Αναρωτήθηκα. Σκέφτηκα ότι αυτός ο πόνος είναι τόσο οικείος, που τρέφει την καθημερινότητα μας σε τέτοιο βαθμό, ώστε δύσκολα τον αναγνωρίζουμε και μετατρέπεται ουσιαστικά σε αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητάς μας.

Το τραύμα αυτό ως γεγονός και συναίσθημα είναι τόσο ισχυρό ώστε το άτομο που το βιώνει δεν μπορεί να το επεξεργαστεί ψυχικά και προσπαθεί να το ξεχάσει. Με τον τρόπο αυτό, η ζωή μας συνεχίζεται και αυτό μένει αναλλοίωτο στο χρόνο.

Εμπνευσμένη από την ταινία, βλέπω το ψυχικό αυτό τραύμα να μεταμορφώνεται σε τέρας, μια βαθιά ανοιχτή πληγή που κρύβεται  σε έναν αδιάκοπο κύκλο ανατροφοδότησης από μας τους ίδιους. Φοβόμαστε τόσο πολύ να μιλήσουμε γι 'αυτό. Θέλουμε να μείνουμε μακριά, σαν να είναι κάτι ξένο. Αλλά είναι μέρος μας, κομμάτι του εαυτού μας.

Εγώ, προσωπικά, έπρεπε να εργαστώ σκληρά για να επιστρέψω σε αυτό το μέρος. Να βαδίζω προς τη φωτιά, αντί να τρέξω μακριά. Να αντέξω να επιστρέψω στην «κρύπτη» μέσα μου και να αποφασίσω να παρέμβω ψυχοθεραπευτικά εστιάζοντας στις ανάγκες μου και ενθαρρύνοντας τον εαυτό μου να αλλάξει.

Επιστροφή, λοιπόν, στο μικρό κοριτσάκι, παρέα με το μεγάλο, σε μία σχέση συμφιλίωσης και συγχώρεσης. Να της πω ότι αυτά που της συνέβησαν δεν την προσδιορίζουν αλλά την κάνουν αυτή που είναι τώρα και, κυρίως, δεν αλλοιώνουν το ποιά είναι πραγματικά.

Με αυτήν την αφορμή, μπορώ να μιλήσω για το στόχο της θεραπευτικής διαδικασίας στην  αντιμετώπιση και διαχείριση του ψυχικού τραύματος. Στόχος της θεραπευτικής διαδικασίας είναι να αναγνωριστεί αυτός ο πόνος για πρώτη φορά. Η φυσική  ανάγκη μας να θεωρούμε ότι «ελέγχουμε το μέσα & το έξω», η οποία λειτουργεί ως αμυντικός μηχανισμός, μας εμποδίζει να αποσυνδεθούμε από το τραύμα.

Αυτή είναι μια κοινή τακτική για όλους, χωρίς να εξαιρώ τον εαυτό μου. Δυστυχώς, αυτός ο υποτιθέμενος έλεγχος προσφέρει μία ψευδή αίσθηση ασφάλειας, καθώς είμαστε τρομοκρατημένοι μπροστά στην ένταση των συναισθήματών μας. Όταν αποφασίζουμε να έρθουμε σε ρήξη με αυτόν τον προκατασκευασμένο κόσμο, μέσω της θεραπείας, ξεκινάμε αργά, κάνοντας ένα επώδυνο βήμα κάθε φορά.

Σαν πρωταγωνιστές της ζωής μας, δεν έχουμε παρά να μετακινηθούμε. Δεν μπορούμε πια  να στρέφουμε μακριά τη σκέψη, το συναίσθημα και το βλέμμά μας. Το τραυματισμένο «παιδί» μέσα σας πρέπει να προσεγγίσει  τη δική του ιστορία, να αντιμετωπίσει το δικό του ”φόβο-τέρας”, να αγγίξει το πρόσωπό του και να πει την αλήθεια.

Επιπλέον, να διαχειριστεί τις συνέπειες του τραύματος και να αποκτήσει πραγματική επαφή με τον εαυτό του και τους σημαντικούς άλλους. Να αναγνωρίσει, σε τελευταία ανάλυση, και να  αποδεχθεί τον εαυτό του. Εκείνο που δεν μπορούμε να μιλήσουμε είναι και εκείνο που δεν μπορούμε να κατευνάσουμε και εάν δεν το κατευνάσουμε οι πληγές εξακολουθούν να πυορροούν από γενιά σε γενιά... (Bruno Bettelheim)

Εάν κάποιος, λοιπόν, είχε να κάνει μία δήλωση, εμπνευσμένος από την ταινία,  αυτή είναι η εξής: Μπορώ να είμαι τόσο γενναίος όσο η Μόανα, καθώς αντιμετωπίζω αυτό αυτό που είναι κομμάτι μου, αλλά δεν με καθορίζει. Δεν ορίζει τη ζωή μας μία τραυματική εμπειρία ή ένα τραυματικό γεγονός που έχουμε βιώσει. Το αναγνωρίζουμε, του δίνουμε υπόσταση και μία νέα ιστορία αποκατάστασης ώστε να νιώσουμε αποδοχή.

Ποτέ δεν είναι αργά για να ζητήσει κανείς βοήθεια ή συμβουλή, να ανοίξει μία ψυχοθεραπευτική σχέση και να  το μοιραστεί. Ποτέ δεν είναι αργά για να κάνει μια νέα αρχή. Με άλλα λόγια, ποτέ δεν είναι αργά για να αποκατασταθεί η καρδιά μας και η θέση που θέλουμε να έχουμε μέσα στο κόσμο καθώς και η πίστη στον πραγματικό μας εαυτό και στο δικαίωμα να τον φροντίσουμε. Εξάλλου, όπως λέει και ο S.TISSERON: Κανένας δεν υπακούει καλύτερα από εκείνον που δεν ξέρει τί να πιστέψει.

Δείτε το trailer:

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Διαβαστε ακομη

Βρείτε μας στα...