Σε έναν κόσμο που η ψυχική ασθένεια θεωρείται ταμπού είναι πολύ εύκολο να μπει κάποιος στον πειρασμό και να αγνοήσει ή να αποσιωπήσει τα δεδομένα που του δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί του, την αδερφή του, το σύζυγο, το φίλο, τον πελάτη κοκ.
Ο περίγυρος είναι πολύ σημαντικός να παρατηρήσει και να εντοπίσει συμπεριφορές που μπορεί να τον βάλουν σε υποψίες. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ξεγελαστεί κανείς, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις τα πράγματα είναι ξεκάθαρα.
Γιατί όμως κάποιος να μην φωτίσει αυτή τη συμπεριφορά του οικείου, να μην αναρωτηθεί, να μη ζητήσει βοήθεια ή να μην ψάξει για αυτά που βλέπει στο διαδίκτυο;
Μεγαλωμένη σε ένα χωριό, θυμάμαι πολλούς ανθρώπους νέους να εξέχει η συμπεριφορά τους και οι συγγενείς να συμπεριφέρονται σαν να μην τρέχει τίποτα. Θυμάμαι τη δική μου οικογένεια να προσεγγίζει με φροντίδα και νοιάξιμο αυτούς τους γονείς για να βοηθήσει με οποιονδήποτε τρόπο και να δέχεται λεκτική επίθεση και παρατηρήσεις.
Μεγαλώνουμε με το γνωστό ωχαδελφισμό: «Ωχ αδερφέ μου, που να μπλέκεις τώρα; Άσε να ασχοληθεί άλλος». Κι αυτός ο ωχαδελφισμός είναι και το πρώτο μας λάθος. Μεγαλώνουμε με το σκεπτικό τα «εν οίκω μη εν δήμω», με την κριτική στο στόμα, με μια γνώμη για όλα, οπότε και πρόθεση να υπάρχει από τον άλλο να κάνει κάτι, φοβάται την κοινωνική κατακραυγή και το κουτσομπολιό.
Η ψυχική ασθένεια φαίνεται. Υπάρχει, καραδοκεί και περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να εκδηλωθεί. Φαίνεται μετά από περιόδους πίεσης, μετά από έντονο άγχος, μετά από τραυματικά γεγονότα και εμπειρίες, φαίνεται με την ενηλικίωση, φαίνεται στο σχολείο, στους φίλους, στους συγγενείς. Μπορεί και να μην εκδηλωθεί ποτέ – και μακάρι – αλλά δυστυχώς δεν είναι τόσο δυνατοί οι προστατευτικοί μηχανισμοί για να την περιορίσουν.
Διαβάστε σχετικά: Μειώνεται το στίγμα της ψυχικής υγείας; Δεν είναι τόσο απλό
Οι ψυχικά ασθενείς κυμαίνονται στα άκρα. Μπορεί να είναι υπερβολικά περιποιημένοι με την εξωτερική τους εμφάνιση ή υπερβολικά παραμελημένοι. Μπορεί να είναι πολύ κοινωνικοί ή απομονωμένοι. Μπορεί να έχουν δυσκολίες στο συναίσθημά τους (κατάθλιψη, άγχος, θυμός), να είναι ευερέθιστοι ή να δείχνουν αναίσθητοι μπροστά στις πιο μεγάλες δυσκολίες. Συνήθως η προσωπικότητά τους σε μπερδεύει, ειδικά αν είναι υψηλή η νοημοσύνη τους. Αλλά μέσα σε ένα κλειστό σύστημα, όπως είναι η οικογένεια κάτι θα φανεί περίεργο ή άξιο προσοχής.
Για μια δολοφονία δεν φταίει μόνο ο δολοφόνος. Φταίει αυτός που ανέθρεψε έναν δολοφόνο, αυτός που τον είδε να συμπεριφέρεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και δεν τον βοήθησε, αυτός που τον τραυμάτισε σε μια ευαίσθητη ηλικία και δεν φρόντισε ποτέ να επουλωθεί αυτό το τραύμα, αυτός που ήξερε και δεν μίλησε, αυτός που μίλησε αλλά σταμάτησε.
Πριν μπούμε στην διαδικασία να λιντσάρουμε τον όποιο δολοφόνο, ας σκεφτούμε πως ο περίγυρος του έδωσε την ευκαιρία να κάνει το πρώτο βήμα. Ας σκεφτούμε την οικογένεια που ώθησε το άτομο να αρραβωνιαστεί, παντρευτεί, να κάνει παιδιά.
Ας σκεφτούμε το σύντροφο που βλέποντας την όποια συμπεριφορά, δέχτηκε να διευρύνει την οικογένεια με απογόνους. Ας σκεφτούμε την κοινωνία που ήξερε και σιωπούσε. Ας σκεφτούμε το προσωπικό (ιατρικό, κοιν. λειτουργοί, ψυχολόγοι, αστυνομικοί) που έδιναν ευκαιρίες σε αυτή τη γυναίκα να δράσει, που έλεγαν «ας μην μπλέξουμε». Και πόσοι ακόμα θα το έκαναν αυτό;
Ευτυχώς βέβαια και στην κοινωνία μας υπάρχουν και άνθρωποι που ψιλιάζονται την ψυχική ασθένεια και μιλούν. Δυστυχώς και σε αυτήν την περίπτωση ήταν αργά.
Επομένως οφείλουμε να είμαστε περισσότερο άνθρωποι και λιγότερο ωχαδερφιστές. Οφείλουμε να προστατεύουμε την κοινωνία από άτομα που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν και να τους ωθούμε να ζητήσουν βοήθεια. Αν τους κρύβουμε, τότε και εμείς φταίμε.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
