Η ενσυναίσθηση, είναι μέρος της ψυχοκοινωνικής μας ανάπτυξης. Αφορά με απλά λόγια, την δεξιότητα του ατόμου να μπορεί «να μπει στα παπούτσια του άλλου». Κοινώς σε ένα βαθμό να είναι ικανός/ή να νιώσει, πώς μπορεί να νιώθει το άλλο άτομο.
Σαφώς υπάρχουν αρκετές διατομικές διαφορές, που έγκειται σε ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία (κληρονομικότητα), και σε ένα γενικότερο πλαίσιο διαπαιδαγώγησης του ατόμου. Βεβαίως ως Ειδικοί Ψυχικής Υγείας, μπορούμε να διακρίνουμε πρώιμες διαφορές στην ενσυναίσθηση (ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία), περί της ηλικίας των δύο ετών, όταν το παιδί αλληλεπιδρά κοινωνικά με άλλα παιδιά (prosocial behavior).
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αφορά μία ιδιαίτερα χρήσιμη δεξιότητα, που μπορεί να μας βοηθά να ζούμε μία ζωή με νόημα και αίσθημα υπευθυνότητας προς τους γύρω μας. Ωστόσο, υπάρχουν καταστάσεις –ψυχοπαθολογία, που αυτή η δεξιότητα υπάρχει σε ελάχιστο βαθμό, έως και καθόλου. Λαϊκά μιλώντας, άτομα που χαρακτηρίζονται εγωπαθή (ναρκισσιστές), σαφώς χρησιμοποιούν τους άλλους και κάθε είδος ανθρώπινης σχέσης ξεκάθαρα για δικό τους όφελος.
Στην αντίπερα όχθη, άτομα εξαρτημένα στους άλλους και στην εικόνα που σχηματίζουν οι άλλοι για εκείνους, δεν θα ικανοποιήσουν ποτέ τις δικές τους ανάγκες, υπό τον φόβο της εγκατάλειψης. Επειδή στη ζωή όμως υπάρχουν πολλές αποχρώσεις του γκρι, τουλάχιστον πενήντα κατά την ταινία.
Με μεγάλη προσπάθεια και σε πολλές περιπτώσεις σε συνεργασία με Ειδικό Ψυχικής Υγείας, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη θέση μας σε σχέση με τους άλλους και να αρχίσουμε να γινόμαστε πιο ευέλικτοι, παρατηρώντας συνειδητά και στη συνέχεια τροποποιώντας της στάση μας.
Διαβάστε σχετικά: 5 ασκήσεις που αυξάνουν την ενσυναίσθηση
Βάσει λοιπόν στάσεων και συμπεριφορών που βασίζονται σε κοινωνικά στερεότυπα, πριν κρίνουμε κάποιον που είναι μοναχικός ως περίεργο, ας αναρωτηθούμε τι πιθανά να περνάει. Πριν κρίνουμε κάποιον που έχει θέμα με περιττά κιλά ως τεμπέλη, ας αναρωτηθούμε σε τι εσωτερική πάλη μπορεί να βρίσκεται.
Πριν κρίνουμε κάποιον που δυσκολεύεται να σηκωθεί απ’ το κρεβάτι του ως τεμπέλη και βολεμένο, ας αναρωτηθούμε σε τι ψυχοσωματική κατάσταση βρίσκεται. Πριν κρίνουμε κάποιους που δεν έχουν τεκνοποιήσει ως ανεύθυνους και ανώριμους, ας αναρωτηθούμε ποια μπορεί να είναι η κατάσταση της υγείας τους και η οικονομική τους κατάσταση. Και η λίστα επικριτικών συμπεριφορών και αυθαιρέτων συμπερασμάτων, βεβαίως μπορεί να είναι πολύ μεγάλη και επιβλαβής.
Γι’ αυτό όπως λένε και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, «δεν κοστίζει στο τέλος της ημέρας να είσαι καλός», έχοντας μία καλή συμπεριφορά προς του συνανθρώπους σου. Ειδικά εμείς οι ενήλικες, είμαστε υπεύθυνοι για τη συμπεριφορά μας. Αυτός είναι ένας λόγος παραπάνω να είμαστε πιο προσεκτικοί στα λόγια μας και τις πράξεις μας. Με λίγη σκέψη και χρόνο πριν πούμε κάτι, μπορούμε να γλιτώσουμε πολλές καταστάσεις και να μην φέρουμε άλλους ανθρώπους σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.
Άλλωστε όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου για παιδιά στην νηπιακή φάση, «οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουμε». Άρα πριν μπούμε στη σύγχυση της επίκρισης, ας αναρωτηθούμε πώς μπορεί να νοιώθαμε εμείς στη θέση του άλλου. Είναι αρκετά απλό, αν η παρέμβαση γίνεται νωρίς στη διαπαιδαγώγησή μας. Ωστόσο ποτέ δεν είναι αργά και υπάρχουν τρόποι, αν εμείς το επιλέξουμε.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
