Κωνσταντίνα Παπαγεωργίου

Η προσωπικότητα του ατόμου σύμφωνα με τον Freud

Η προσωπικότητα του ατόμου σύμφωνα με τον Freud

Κωνσταντίνα Παπαγεωργίου
Ο Freud στο γραφείο του σκέφτεται τη προσωπικότητα του ατόμου

Ο Sigmund Freud με ειδικότητα νευρολόγου προσπάθησε να δημιουργήσει μια θεωρία για την ανθρώπινη προσωπικότητα που θα του επέτρεπε να θεραπεύει ασθενείς με συμπτώματα όπως υπερβολικό φόβο, συναισθηματικά τραύματα και δυσκολία στο να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και την καθημερινή ζωή.


Ο Freud ανάγοντας τα παραπάνω συμπτώματα σε τραυματικές, άλυτες εμπειρίες της πρώτης παιδικής ηλικίας κατάφερε να καταλάβει καλύτερα τα προβλήματα των ασθενών του.

Βάσει των κλινικών του δεδομένων θέλησε να επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά ικανοποιούν τις βασικές ενορμήσεις τους για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Η επιβίωση όμως ενός συγκεκριμένου παιδιού δεν αρκεί για την επιβίωση του είδους. Έχοντας επηρεαστεί από τον Κάρολο Δαρβίνο, ο Freud έκανε τον συλλογισμό ότι όποια και αν είναι η σημασία των ενορμήσεων για την προσαρμογή του ατόμου, όλες οι βιολογικές ενορμήσεις έχουν ως μοναδικό στόχο την επιβίωση και τη διαιώνιση του είδους.

PersonalityFreud e

Ο Freud πίστευε ότι από τη νηπιακή ηλικία και μετά η προσωπικότητα συναποτελείται από τρεις ψυχικές δομές (Cole & Cole, 2011):

α) Το «Εκείνο»

Το «Εκείνο» είναι παρόν στη γέννηση και αποτελεί τη βασική πηγή της ψυχολογικής ενέργειας. Είναι ασυνείδητο, ενεργητικό και αναζητά την ευχαρίστηση


Διαβάστε σχετικά: Οι 8 τύποι προσωπικότητας σύμφωνα με τον Καρλ Γιουνγκ


β) Το «Εγώ»

Το «Εγώ» είναι ο μεσολαβητής ανάμεσα στο «Εκείνο» και στον κοινωνικό κόσμο. Το «Εγώ» αναδύεται μέσα από το «Εκείνο», όταν το βρέφος πιέζεται από την πραγματικότητα να αντιμετωπίσει το ότι η απλή επιθυμία για κάτι δεν θα ικανοποιήσει τις ενορμήσεις του. Η πράξη είναι απαραίτητη, αλλά η μορφή της πράξης θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εκπληρώνει τον σκοπό της, που είναι περισσότερο παραγωγικός και όχι αντιπαραγωγικός.

Το έργο του «Εγώ» φαίνεται καθαρά στη διαφοροποιημένη έκθεση του εαυτού, που εκδηλώνουν τα παιδιά στα δύο έτη περίπου και η οποία συνεχίζει να αναπτύσσεται σε όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και εφηβείας. Το πρωταρχικό έργο του «Εγώ» είναι η αυτοσυντήρηση που επιτυγχάνει μέσω των εκούσιων κινήσεων, της αντίληψης, της λογικής σκέψης, της προσαρμογής και τη επίλυσης προβλημάτων. Τελειοποιεί τα έργα του θέτοντας υπό έλεγχο τις ενστικτώδεις απαιτήσεις του «Εκείνου» και αποφασίζοντας πού, πότε και πώς πρόκειται να ικανοποιηθούν.

γ) Το «Υπερεγώ»

Το «Υπερεγώ» που αρχίζει να διαμορφώνεται στη διάρκεια της νηπιακής ηλικίας γίνεται κύρια δύναμη της προσωπικότητας στη διάρκεια της μέσης παιδικής ηλικίας. Αντιπροσωπεύει την εξουσία της κοινωνικής ομάδας, η οποία ενσωματώνεται στην εικόνα του πατέρα.

Οι τρεις δομές που αναφέρθηκαν παραπάνω απαρτίζουν την ανθρώπινη προσωπικότητα και σπάνια βρίσκονται-αν βρίσκονται ποτέ- σε τέλεια ισορροπία. Αντιθέτως, η κυριαρχία μετατοπίζεται καθώς το «Υπερεγώ» και το «Εκείνο» ανταγωνίζονται για τον έλεγχο. Η συνεχής διαδικασία λύσης αυτών των συγκρούσεων είναι η κινητήρια δύναμη της αναπτυξιακής αλλαγής, που ο Freud αποκαλούσε «ανάπτυξη του Εγώ». Τα σχήματα της ατομικής συμπεριφοράς που προκύπτουν από τη διεργασία αυτή αποτελούν την προσωπικότητα.


Βιβλιογραφία

  • Cole, M. & Cole, S. R. (2011). Η Ανάπτυξη των Παιδιών (Ενιαίο). (Μτφρ. Μ. Σόλμαν). (Επιμ. Π. Βοριά, Ζ. Μπαμπλέκου, Ζ. Παπαληγούρα). Εκδόσεις Gutenberg
Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...