PsychologyNow Team

Τα στάδια γνωστικής ανάπτυξης του Jean Piaget

Τα στάδια γνωστικής ανάπτυξης του Jean Piaget

PsychologyNow Team
παιδί μαθαίνει τα στάδια γνωστικής ανάπτυξης του Jean Piaget
Image credit:  Nathan Dumlao / unsplash.com

Μία από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες γνωστικής ανάπτυξης είναι αυτή που εισήγαγε ο Ελβετός ψυχολόγος Jean Piaget. Ο Piaget παρατηρούσε σε ερευνητικό επίπεδο παιδιά μέχρι την εφηβεία με σκοπό να εξετάσει πώς αναπτύσσουν λογική σκέψη και κατ’ επέκταση να ανακαλύψει τη φύση και τη διαδικασία ανάπτυξης του ανθρώπινου μυαλού.


Μέχρι τότε θεωρούνταν πως τα παιδιά ήταν μικρή εκδοχή των ενηλίκων, με αποτέλεσμα αυτά να εισπράττουν την ανάλογη αντιμετώπιση και συμπεριφορά. Ωστόσο ο Piaget μέσω της πρωτοπόρας μελέτης του κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο τρόπος σκέψης των παιδιών διαφέρει από αυτό των ενηλίκων.

Υποστήριξε μάλιστα πως η νοημοσύνη είναι κάτι που εξελίσσεται μέσω κάποιων σταδίων κατά τη διάρκεια ανάπτυξης των παιδιών, ενώ σημαντική θέση στη διαδικασία αυτή της γνωστικής ανάπτυξης φαίνεται να κατέχουν οι διεργασίες της αφομοίωσης – τα παιδιά αναλογίζονται τις προηγούμενες εμπειρίες τους για να κατανοήσουν κάτι καινούριο- και της προσαρμογής- τα παιδιά προσαρμόζουν τις προσδοκίες και τα γνωστικά τους σχήματα προκειμένου να αποδεχτούν την καινούρια πραγματικότητα-.

Αναλυτικότερα, όσον αφορά τα στάδια της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών, ο Piaget ανέφερε πως αυτά συμβαίνουν με τη σειρά το ένα μετά το άλλο και πως τα παιδιά δεν μπορούν να περάσουν στο επόμενο στάδιο αν δεν έχουν ολοκληρώσει το προηγούμενο. Παράλληλα τόνιζε πως υπάρχουν ορατές διαφορές από στάδιο σε στάδιο οι οποίες όμως δεν είναι ποσοτικές, αλλά ποιοτικές.

Τέλος, υπογράμμιζε πως το καθένα από τα στάδια ενσωματώνει σημεία από το προηγούμενο στάδια, με αποτέλεσμα την ομαλή μετάβαση από στάδιο σε στάδιο στο λεγόμενο «μοντέλο σκάλας».


Διαβάστε σχετικά: Βιογραφία: Jean Piaget


Πιο συγκεκριμένα, τα στάδια αυτά είναι τα εξής:

  • Το αισθησιο-κινητικό στάδιο(γέννηση-2 έτη): Από τη γέννησή τους τα βρέφη λαμβάνουν πληροφορίες για τον κόσμο γύρω τους μέσω των αισθήσεων. Από 6 μηνών αρχίζουν να οργανώνουν τις ιδέες τους γύρω από σταθερές έννοιες οι οποίες δεν αλλάζουν. Πολύ σημαντική μάλιστα είναι και η έννοια της μονιμότητας του αντικειμένου, που υποδηλώνει την γνώση του βρέφους ότι ένα αντικείμενο εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και όταν δεν βρίσκεται στο οπτικό του πεδίο.
  • Το στάδιο της προ-λογικής σκέψης (2-7 έτη): Σε αυτό το στάδιο τα παιδιά συνεχίζουν να χτίζουν νοητικά την εσωτερικευμένη αναπαράσταση των αντικειμένων, ενώ αρχίζουν να αναπτύσσουν και τη γλώσσα. Σημαντικό ρόλο στο στάδιο αυτό διαδραματίζει το θεατρικό παιχνίδι το οποίο όχι μόνο βοηθάει στην εκπαιδευτική ανάπτυξη του παιδιού, αλλά αποτελεί και το πρώτο δείγμα μεταγνώσης στα παιδιά, καθώς παίζοντας σε ένα φανταστικό παιχνίδι σκέφτονται την πραγματική τους εμπειρία.
  • Το στάδιο της συγκεκριμένης λογικής σκέψης (7-11 έτη): Τα παιδιά σε αυτό το στάδιο αρχίζουν να αναπτύσσουν τη λογική σκέψη και την ικανότητα να λύνουν προβλήματα. Επιπλέον κατακτούν την έννοια της αντιστρεπτής μεταβολής του αντικειμένου στην αρχική του θέση, αλλά και την ικανότητα αποκέντρωσης από την προσωπική τους άποψη και αναλογισμού των άλλων οπτικών γωνιών του θέματος.
  • Το στάδιο της λογικής σκέψης (12 έτη-εφηβεία): Στο στάδιο αυτό τα παιδιά κατακτούν τη λογική σκέψη, την ικανότητα διεξαγωγής συμπερασμάτων αλλά και την αφηρημένη σκέψη, καθώς είναι σε θέση να απαντήσουν σε υποθετικές ερωτήσεις και διλήμματα.

Συμπερασματικά, η θεωρία γνωστικής ανάπτυξης του Piaget επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την επιστήμη της ψυχολογίας. Όχι μόνο συνέβαλε στην κατανόηση της διαδικασίας ανάπτυξης της σκέψης των παιδιών, αλλά αντικατέστησε και την υπάρχουσα άποψη πως τα παιδιά είναι παθητικοί δέκτες της γνώσης με τη νέα αντίληψη πως αυτά συνεχώς εξερευνούν και πειραματίζονται ώστε να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους.


Βιβλιογραφία

Bas Morf
Απόδοση: Μορφιάδου Βασιλική – Ψυχολόγος

 

 

 

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...