Εδώ και χρόνια είναι γνωστό ότι ο εκφοβισμός έχει αντίκτυπο στην ψυχική υγεία. Μάθετε εδώ για τις επιπτώσεις του στους εφήβους.
Η σχέση μεταξύ εκφοβισμού και ψυχικής υγείας των εφήβων είναι ένα από τα πιο μελετημένα θέματα σήμερα. Παρόλο που ο εκφοβισμός υπήρχε ανέκαθεν, δίνεται επιτέλους προτεραιότητα στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σεβασμού στα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Ωστόσο, είναι αρκετά περίπλοκη η εξάλειψη ενός είδους βίας που ασκείται από άτομα των οποίων η διαδικασία αυτοδόμησης βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Επιπλέον, ο εκφοβισμός δεν είναι βία που αφορά μόνο το θύμα και τον θύτη. Περιλαμβάνει επίσης τους θεατές, τα σχολεία, τις οικογένειες και, φυσικά, την ίδια την κοινωνία.
Πρέπει να είμαστε σαφείς σχετικά με τις συνέπειες του εκφοβισμού στην ψυχική υγεία των εφήβων. Γι' αυτό ακριβώς θα μιλήσουμε εδώ. Πράγματι, η συνειδητοποίηση των συνεπειών του εκφοβισμού είναι το κλειδί για τον τερματισμό του, μια για πάντα.
Η σχέση μεταξύ του εκφοβισμού και της ψυχικής υγείας του θύματος
Κατ' αρχάς, πρέπει να αναλύσουμε την ψυχική υγεία των εφήβων θυμάτων εκφοβισμού. Αυτοί σηκώνουν το κύριο βάρος του εκφοβισμού και την αδιαφορία όλων των άλλων.
Τόσο ο εκφοβισμός όσο και ο διαδικτυακός εκφοβισμός έχουν θετική σχέση με την επιδείνωση της αυτοεκτίμησης, όπως προκύπτει από πολλές μελέτες. Αυτό συνεπάγεται αυτοαμφισβήτηση, ανασφάλεια και δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις.
Υπάρχει επίσης άμεση σχέση μεταξύ του να είσαι θύμα εκφοβισμού και της εμφάνισης συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης. Για παράδειγμα, σωματοποιήσεις, έντονη θλίψη και απομόνωση.
Η συσχέτιση αυτή είναι σημαντική και για άλλες καταστάσεις, όπως οι διατροφικές διαταραχές.
Η έρευνα δείχνει ότι η κατάθλιψη μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του εκφοβισμού και της αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Οι έφηβες γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από αυτή την άποψη. Τα θύματα εκφοβισμού παρουσιάζουν έντονα συναισθήματα μοναξιάς και αδυναμίας.
Διαβάστε σχετικά: Η αντιμετώπιση του εκφοβισμού: Ένα χελιδόνι δεν μπορεί να φέρει την Άνοιξη…
Ψυχολογικές επιπτώσεις του θύτη
Συχνά αφήνουμε τον θύτη έξω από την εξίσωση, επειδή τείνουμε να επικεντρωνόμαστε στην προστασία του θύματος. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και αυτοί είναι άτομα που ενεργούν σύμφωνα με συγκεκριμένες γνώσεις, αξίες και ερεθίσματα. Πράγματι, το σπιράλ του εκφοβισμού ξεκινά από τον θύτη, οπότε πρέπει να δουλέψουμε και με αυτόν.
Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του τυπικού θύτη:
- Η ενσυναίσθησή τους επιδεινώνεται λόγω του εκφοβισμού τους. Παίρνουν αυτό που θέλουν μέσω της επιθετικότητας. Επιπλέον, έχουν την τάση να θυματοποιούν τον εαυτό τους και να μην αισθάνονται ενοχές.
- Τους λείπουν οι κοινωνικές δεξιότητες και η διεκδικητικότητα.
- Υποφέρουν από συμπτώματα άγχους. Αυτά συχνά συνοδεύονται από συναισθήματα ανασφάλειας και δυσαρέσκειας με τη ζωή.
- Παρουσιάζουν υψηλή παρορμητικότητα. Αυτό τους ωθεί στην ανάπτυξη αντικοινωνικών συμπεριφορών.
- Συχνά έχουν επίσης πέσει θύματα καταχρηστικών συμπεριφορών.
- Παρουσιάζουν κακή συναισθηματική διαχείριση, τόσο των δικών τους συναισθημάτων όσο και των συναισθημάτων των άλλων.
Υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ του να είσαι νταής στο λύκειο και να εμφανίζεις άκρως αντικοινωνικές συμπεριφορές στην ενήλικη ζωή.
Η κατανόηση των ριζών της εκφοβιστικής συμπεριφοράς είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ψυχική υγεία των εφήβων. Από εκεί πρέπει να ξεκινήσει το έργο για την πρόληψη αυτής της μορφής βίας.
Συνέπειες για τους θεατές του εκφοβισμού
Η φιγούρα του θεατή που επιδεικνύει ανεκτικότητα απέναντι σε πράξεις βίας, αποτελεί επίσης μέρος του φαινομένου του εκφοβισμού. Επιπλέον, επηρεάζεται και η ψυχική τους υγεία.
Έρευνες υποστηρίζουν ότι οι μάρτυρες σχολικής βίας βιώνουν άγχος, στρες και φόβο κατά τη διάρκεια των γεγονότων, υποστηρίζοντας είτε το θύμα είτε τον θύτη. Εκδηλώνουν αισθήματα ενοχής για τη δική τους ανεκτικότητα, αλλά ο φόβος τους εμποδίζει να δράσουν.
Μέσω της παρατήρησης, μαθαίνουν πρότυπα συμπεριφοράς που βασίζονται σε ένα στυλ κυριαρχίας και υποταγής. Αποτελούν μέρος της κανονικοποίησης της βίας στο σχολικό περιβάλλον.
Αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν ενήλικες που συμμετέχουν έμμεσα σε μορφές βίας. Είτε τη διαιωνίζουν μέσω των αξιών που έχουν αποκτήσει είτε παραμένουν αδιάφοροι απέναντι στις εμπειρίες τους στην καθημερινή ζωή.
Τι να κάνετε σε περίπτωση εκφοβισμού;
Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη από την οργάνωση Save the Children το 2016, το 33% του δείγματος που συμμετείχε στην έρευνα παραδέχτηκε ότι πρόσφατα είχε επιτεθεί σωματικά σε κάποιον. Και όχι μόνο αυτό: ένας στους δέκα είχε απειλήσει και το 50% είχε προσβάλει ένα άλλο άτομο. Και, το 25% είχε κάνει το ίδιο πράγμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για την ακρίβεια, τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι ένας στους τρεις φοιτητές ισχυρίστηκε ότι έχει γίνει αποδέκτης κάποιου είδους επιθετικότητας.
Όπως μπορείτε να δείτε, είναι αδύνατο να μην συναντήσετε παραδείγματα επιθετικότητας στο σχολικό περιβάλλον. Επιπλέον, πολλά από αυτά κλιμακώνονται σε περιστατικά εκφοβισμού και επιδείνωσης της ψυχικής υγείας των εφήβων. Έτσι δημιουργείται ένας κόσμος ενηλίκων συνηθισμένων στη βία.
Αν δείτε κάποιον να εκφοβίζεται, μη συμμετέχετε. Πρέπει να ενημερώσετε την οικογένεια και το εκπαιδευτικό ίδρυμα, αφού είναι υπεύθυνοι για να σταματήσουν τη διαδικασία και να λάβουν μέτρα, όπως προληπτικά προγράμματα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να αναζητήσουν επαγγελματική ψυχολογική βοήθεια για το θύμα και τους γύρω του, συμπεριλαμβανομένου του θύτη.
Το σταμάτημα του εκφοβισμού είναι ένα συστημικό έργο που αφορά τον καθένα από εμάς, ως μέρος της κοινωνίας. Η βία δεν μπορεί ποτέ να γίνει κουλτούρα. Διαφορετικά, θα γίνουμε όλοι θύματα.
Απόδοση: Νικολέτα Παπαβίδη – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
