Δρ. Γιώργος Γιαννούσης

Ο έρωτας είναι η ευκαιρία της αυτοπραγμάτωσης ή ο κίνδυνος της αυτοκαταστροφής;

Ο έρωτας είναι η ευκαιρία της αυτοπραγμάτωσης ή ο κίνδυνος της αυτοκαταστροφής;

Δρ. Γιώργος Γιαννούσης
ζευγάρι αναρωτιέται εάν ο έρωτας είναι η ευκαιρία της αυτοπραγμάτωσης ή ο κίνδυνος της αυτοκαταστροφής
Image credit: freepik/ freepik.com

Στον έρωτα και την αγάπη το ουσιώδες είναι πως μέσα από τον άλλο συναντάμε ολόκληρο τον εαυτό μας.


Με μια γρήγορη ματιά στις τελευταίες εξελίξεις στην ελληνική κοινωνία μπορούμε να διαπιστώσουμε ποικίλες αλλαγές στον τρόπο που ορίζουν οι άνθρωποι τη συμβίωση στο γάμο και τη συντροφικότητα και μαζί με αυτή ορίζουν τις έννοιες της σεξουαλικότητας, του έρωτα και της αγάπης.

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, η σεξουαλική έκφραση γενικότερα, ο γάμος, η τεκνοποίηση, κ.α. είναι έννοιες που διέπονται από ποικίλες βιο-κοινωνικό-ψυχολογικές συνιστώσες. Το κοινωνικό πλαίσιο εξάλλου καθορίζει σε σημαντικό βαθμό, την ηθική, τις αρχές, τις αξίες, το ιδεολογικό σύστημα αναφοράς, την κουλτούρα γενικότερα. Και η κουλτούρα καθορίζει με τη σειρά της τον τρόπο που οι άνθρωποι θα εκδηλώσουν την ερωτική τους επιθυμία. Παρότι ο έρωτας και η αγάπη είναι πανανθρώπινες έννοιες ο τρόπος που τις αντιλαμβανόμαστε τις ενσωματώνουμε και τις πραγματώνουμε εξαρτάται από τον χρόνο και το μέρος του πλανήτη που θα γεννηθούμε.

Στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα οι σχέσεις βρίσκονται σε μια διακινδύνευση, γίνονται εκρηκτικές και συνάμα ασφυκτικές. Το πεδίο της αλληλεπίδρασης μεταξύ των συντρόφων, στο γάμο ή όχι, είναι ασαφές και αντανακλά τη ρευστότητα και την αβεβαιότητα των κοινωνικών συνθηκών. Ειδικότερα ο γάμος, ως κορωνίδα των σχέσεων, τραυματίζεται και αμφισβητείτε από τις νεότερες γενιές.

Ωστόσο αυτό που δεν πλήττεται είναι ο θεσμός της οικογένειας εν συνόλω, δηλαδή στην ουσία η ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου. Μπορεί η οικογένεια να αλλάζει και να παίρνει διαφορετικές μορφές από το παρελθόν, ωστόσο στη συλλογική συνείδηση των ανθρώπων παραμένει ως το πιο ασφαλές κουκούλι.

Αυτό που αλλάζει είναι η μορφή και τα σχήματα που δίνει η κοινωνία στην έκφραση της σεξουαλικότητας. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά, και στο πολύ πρόσφατο παρελθόν είχαμε συναντήσει αντίστοιχες μεταβολές στην έκφραση της σεξουαλικότητας με την λεγόμενη σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του 1970.

Εκεί το υποκείμενο ξανασυναντήθηκε με την ενστικτώδη φύση του και ξανανοηματοδότησε τον έρωτα με μια νέα ματιά. Ωστόσο πάντα έχει σημασία να παρακολουθούμε τις αλλαγές μέσα στο γενικότερο πλαίσιο. Στην περίπτωση της σεξουαλικής επανάστασης εκείνης της εποχής παρατηρούμε την ανάγκη του ανθρώπου να προσεγγίσει την ύπαρξή του στον πλανήτη με διαφορετικούς όρους, μια που η οδύνη της αναζωπύρωσης των πολέμων, μετά την φρίκη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, ξανά πληγώνανε την ανθρωπότητα.

Το σύνθημα της εποχής «κάντε έρωτα, όχι πόλεμο (make love not war)» αποτυπώνει αυτή την ανάγκη. Όμως παρά τα ιδανικά της ειρήνης, της ισονομίας και της δικαιοσύνης που κουβάλαγε η σεξουαλική απελευθέρωση εκείνης της εποχής είχε και τα σκοτεινά της σημεία, τα οποία τελικά υπόσκαψαν την συλλογική ηθική και οδήγησαν στο σημερινό άκρατο σχετικισμό.

Σήμερα, παρότι η σεξουαλικότητα δεν αποτελεί ταμπού, γίνεται ένα παράξενο φρούτο που δεν ξέρουμε να το φάμε. Η σεξουαλικότητα διαπερνά την υποκειμενικότητα, τον έρωτα και την αγάπη, με όρους σύγχυσης, όπως συμβαίνει, βέβαια, με τα περισσότερα υπαρξιακά ζητήματα της εποχής. Οι άνθρωποι έχουν χάσει τον μπούσουλα γενικώς, και ειδικώς στον έρωτα και την αγάπη.


Διαβάστε σχετικά: Για κάποιους άντρες και γυναίκες ο έρωτας θα είναι επικίνδυνος


Ο έρωτας και οι ανθρώπινες σχέσεις γενικότερα μαστίζονται από μια ανελέητη σχετικότητα, η οποία δεν επιτρέπει πλέον να οριστεί μια συμπαγής πολιτισμική ταυτότητα. Στην εποχή μας όλα είναι σχετικά, αλλά δεν ξέρουμε σχετικά με τι είναι σχετικά… Οπότε αυτό που λείπει και δημιουργεί μια αδιόρατη λύπη, είναι να ξαναφτιάξουμε κάτι περισσότερο σταθερό, πάνω στο οποίο θα ταξιδέψει κι ο ορμητικός κι αβέβαιος έρωτας, ο έρωτας για τη ζωή και τον άλλο άνθρωπο…

Στις ερωτικές σχέσεις πάντα υπάρχει έλξη και ίσως και δέσμευση έναντι του άλλου (ακόμη κι ανώριμη). Ωστόσο τα κριτήρια με τα οποία μπαίνουν τα άτομα στην ερωτική σχέση δεν είναι πάντα ίδια. Και τα κριτήρια δεν αφορούν μόνο την προσωπικότητα του καθενός, αλλά και το πολιτισμικό πλαίσιο και την κυρίαρχη κουλτούρα των σχέσεων.

Σε μια εποχή μοναξιάς που βασιλεύει το σεξ ως βιολογική συνιστώσα και το πορνό παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις, αντικαθιστώντας τον ερωτισμό στις σχέσεις, αντιλαμβάνεστε ότι τα πράγματα είναι δύσκολα. Η σεξουαλικότητα εμπορευματοποιείται και μετατρέπεται σε αιχμή του δόρατος των σύγχρονων μορφών χειραγώγησης των συνειδήσεων. Η επερχόμενη ψηφιοποίηση του σεξ φαντάζει μια τρομακτική εξέλιξη που θα απονεκρώσει εντελώς την ερωτική σχέση. Γιατί έρωτας δεν είναι το σεξ, έρωτας είναι η σύνδεση των ψυχών. Στον έρωτα κατακτάς και κατακτιέσαι όχι μόνο σαρκικά, αλλά με το νου και την καρδιά.

Εξάλλου στα απόνερα του έρωτα, όταν εκείνος αποσυντίθεται, δεν μένει πληγωμένο το σώμα, αλλά ο νους και η καρδιά. Αν λοιπόν δεν σχετιστεί κανείς ολόψυχα πως θα φτάσει στην υπέρτατη ηδονή του έρωτα, εκεί όπου συναντιέσαι με την μοναδικότητα του άλλου. Ο έρωτας δεν είναι δηλαδή μόνο πάθος, αλλά είναι και δημιουργία, είναι ένα δημιουργικό πάθος.

Στον έρωτα δεν είναι δικός σου ο άλλος, αλλά ο πόθος σου γι’ αυτόν. Ο έρωτας δεν καταργεί την ελεύθερη βούληση, αλλά επιθυμεί να την ενισχύσει γιατί έχει ανάγκη τον θαυμασμό του άλλου. Το σημαντικό στον έρωτα, σύμφωνα με τον Πλάτωνα είναι η τάση του ανθρώπου να κατακτήσει κι όχι η κατάκτηση αυτή καθ’ αυτή, η ανάγκη του δηλαδή και παράλληλα η ορμή να εξερευνήσει και να γνωρίσει το νέο και το διαφορετικό.

Στον έρωτα και την αγάπη το ουσιώδες είναι πως μέσα από τον άλλο συναντάμε ολόκληρο τον εαυτό μας. Στον έρωτα η συνεξάρτηση αποκτά μια ουσιώδη ελευθερία, ειδάλλως μετατρέπεται σε μια οδυνηρή εξάρτηση δύο συγχωνευμένων προσώπων.

Στις μέρες μας ξανά αναβιώνει με ένταση το ανώριμο πάθος εκείνων των αντρών που θεωρούν τη γυναίκα κτήμα τους, να τονίσω, με έμφαση, πως το πάθος και η δημιουργικότητα του έρωτα δεν φτάνει ποτέ στο έγκλημα, ο έρωτας δεν είναι ασθένεια που βασανίζει τον νου. Ωστόσο, δυστυχώς, ανοίγει την πόρτα στην ασθενικότητα των ανθρώπων αυτών και γίνεται το πρόσχημα της εξάρτησης και της συγχώνευσης με τον άλλο κι εν τέλει το όχημα της κακοποιητικής συμπεριφοράς.

Ο έρωτας θέλει δύο προσωπικότητες που ανθούν κι όχι δύο ανθρώπους που συγχωνεύονται ο ένας μέσα στον άλλο. Αν χαθείς δεν είσαι ερωτευμένος, αν δεν χαθείς όμως δεν μπορείς να συναντήσεις τον έρωτα…Γι’ αυτό εξάλλου είναι λατρεμένος, πολυτραγουδισμένος, ανυπόφορος, μαγικός, μυστηριώδης, κι άλλα πολλά.


*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...