Όλοι μας έχουμε γνωρίσει καλά τη μοναξιά. Αυτό που είναι λιγότερο κατανοητό και δύσκολο να περιγράψουμε είναι το μεγάλο τίμημα που πληρώνουμε εξαιτίας αυτού του φόβου.
Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τον φόβο της μοναξιάς: ένα άδειο διαμέρισμα μετά τη δουλειά, η μελαγχολία των κυριακάτικων απογευμάτων, η αίσθηση του αποκλεισμού. Γνωρίζουμε καλά την αγωνία να βρίσκεται κανείς μόνος. Αυτό που είναι λιγότερο κατανοητό και δύσκολο να περιγράψουμε είναι το μεγάλο τίμημα που πληρώνουμε εξαιτίας αυτού του φόβου.
Ο φόβος ή, πιο συχνά, απλώς η φοβία να είναι κανείς μόνος είναι ίσως η αιτία για περισσότερες δυσάρεστες σχέσεις, περισσότερη ψυχολογική πίεση, περισσότερη κλειστοφοβία και συσσωρευμένη δυστυχία από σχεδόν οτιδήποτε άλλο: είναι, σε κάθε περίπτωση, ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους παράγοντες της ανθρώπινης δυστυχίας και ο λόγος για ορισμένες από τις πλέον ατυχείς αποφάσεις μας. Αν μπορούσαμε να συνειδητοποιήσουμε το κόστος αυτού του φόβου, θα διασώζαμε ένα σημαντικό μέρος της ζωής μας.
Υπάρχουν τουλάχιστον επτά μειονεκτήματα του φόβου της μοναξιάς:
- Οι άνθρωποι που φοβούνται να είναι μόνοι προβαίνουν σε κάποιες λανθασμένες επιλογές γύρω από τις σχέσεις τους. Δεν έχουν άλλη επιλογή από το δείχνουν εύνοια στον καθένα, σαν να ήταν ο κατάλληλος. Δεν έχουν την ψυχική δύναμη να επιλέξουν με σωστά κριτήρια αυτόν που θα επιτρέψουν να τους πλησιάσει. Οι μόνοι που, κατά πάσα πιθανότητα, θα καταλήξουν με τον σύντροφο που τους αξίζει, είναι όσοι συμφιλιώθηκαν με την πιθανότητα να μείνουν μόνοι.
- Όταν είμαστε με ένα άτομο που δεν είναι ακριβώς το σωστό για εμάς, μπορούμε στην αρχή να το αντέξουμε, αλλά με την πάροδο του χρόνου γίνεται όπως το πετραδάκι στο παπούτσι, το ελάχιστο λάθος καταλήγει να μη διακρίνεται από το εντελώς φρικτό. Αυτό που μπορεί να ξεκινήσει ως ασυμφωνία καταλήγει σε μεγάλη ενόχληση, αηδία για τον εαυτό, σεξουαλική δυστυχία, οικονομική δυσπραγία και το είδος της μοναξιάς που –τι ειρωνεία– δεν θα νιώθαμε αν απλώς ήμασταν μόνοι.
- Επιπλέον, όταν φοβόμαστε τη μοναξιά, δεν έχουμε τη δύναμη να υποστηρίξουμε τις ανάγκες μας σε οποιαδήποτε σχέση. Είμαστε στο έλεος εκείνου που φοβάται λιγότερο τη μοναξιά.
- Το χειρότερο είναι πως μετά από αρκετό χρόνο σε μια λάθος σχέση, τείνουμε να συνηθίζουμε: η απροθυμία που κάποτε είχαμε να είμαστε μόνοι γιγαντώνεται παρά το γεγονός ότι πλέον γνωρίζουμε τι σημαίνει πραγματικά κακή συντροφιά. Μπροστά στη γνώριμη αλλά παραλυτική αιχμαλωσία μας, η ελεύθερη κατάσταση φαίνεται ακόμα πιο τρομακτική: δεν μπορούμε ούτε να φανταστούμε να κάνουμε απλές καθημερινές πράξεις μόνοι μας, όπως να μαγειρεύουμε μόνο για τον εαυτό μας, να πηγαίνουμε σε ένα πάρτι ή να στέλνουμε δώρα γενεθλίων – τόσο εξοικειωμένοι είμαστε με τη χρησιμοποίηση των άλλων ως αντιστάθμισμα των αδυναμιών μας.
Δεν έχουμε όμως άλλη επιλογή από το να ξεπεράσουμε τις αναστολές μας: πολεμώντας ενάντια στην ιδιοσυγκρασία μας, πρέπει να μάθουμε να πηγαίνουμε διακοπές μόνοι, να αντέχουμε τα άδεια Σαββατοκύριακα, να φροντίζουμε τον κήπο και έτσι να μάθουμε να ζούμε ελεύθεροι.
Διαβάστε σχετικά: Στρατηγικές Διαχείρισης της μοναξιάς
- Για όσους έχουν αποκηρύξει τις ελευθερίες τους, σίγουρα τα παραπάνω θα τους υπενθυμίζουν αυτά που έχουν ξεχάσει. Κάθε πάρτι και κάθε περίπατος θα τους κάνει να σκέφτονται τι θα μπορούσε να είχε γίνει, πόσους δυνητικά συναρπαστικούς ή γοητευτικούς ανθρώπους δεν γνώρισαν, επειδή φοβούνταν να μείνουν μόνοι για λίγα ακόμη χρόνια.
- Δεν είναι μόνο οι άλλοι άνθρωποι που δεν θα γνωρίσουμε αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας. Η συνεχής παρουσία συντρόφων, μάς εμποδίζει να κάνουμε φίλο τον εαυτό μας και να εξερευνήσουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας. Αποτυγχάνουμε να αναπτύξουμε την ταυτότητά μας. Χρησιμοποιούμε ένα άλλο άτομο για να μας αποσπάσει την προσοχή όταν εμφανιστεί κάποιο δύσκολο ή επώδυνο θέμα. Καταλήγουμε να υπάρχουν τόσα πολλά που δεν αισθανθήκαμε ούτε καταλάβαμε για τον εαυτό μας, τόσα μεγάλα ερωτήματα για τη ζωή μας που αγνοήσαμε, γιατί υπήρχε πάντα κάποιος άλλος για να συνομιλούμε, αντί να κάνουμε τον εσωτερικό μας διάλογο.
- Το χειρότερο από όλα είναι, ενδεχομένως, ότι μετά από κάποιο διάστημα δεν θα είμαστε καν ενεργά δυστυχείς. Θα συνηθίσουμε τη βολική μετριότητα. Δεν θα είμαστε περίεργοι ή ανήσυχοι. Θα σταματήσουμε να μαθαίνουμε. Θα πιστεύουμε ότι έχουμε ικανοποιήσει πλήρως τις ανάγκες μας, καταστέλλοντας τη γνώση για το ποιες πραγματικά είναι οι ανάγκες μας. Θα καταλήξουμε σε μια συνωμοσία ενάντια στην αβεβαιότητα, την καινοτομία και τη ροή της ζωής.
Για να αρχίσουμε να διορθώνουμε ό,τι προέρχεται από αυτόν τον ολέθριο φόβο μας, πρέπει από νεαρή ηλικία να μάθουμε ότι το να είμαστε μόνοι δεν σημαίνει ότι κάτι πάει λάθος με εμάς, απλώς ότι είμαστε αρκετά υπομονετικοί μέχρι να εμφανιστεί αυτό που πραγματικά μας ικανοποιεί (αν συμβεί ποτέ). Έχουμε μια επιλογή: να μην τιμωρούμε τον εαυτό μας.
Επιπλέον, το να είναι κάποιος μόνος δεν σημαίνει αποκοπή από τους ανθρώπους. Η μοναξιά ίσως είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να επικοινωνήσουμε, να γνωρίσουμε τις ιδέες και τα οράματα εκατομμυρίων άλλων ανθρώπων στον χώρο και στον χρόνο – κάτι που ίσως δεν θα κάναμε αν ο άμεσος στόχος ήταν να επικοινωνήσουμε με τον άνθρωπο που βρίσκεται μαζί μας στο δωμάτιο. Αν δεν συμφιλιωθούμε πραγματικά με την προοπτική μιας ζωής με τον εαυτό μας, δεν θα ανακαλύψουμε τα δικά μας ενδιαφέροντα και δεν θα συνάψουμε τις σχέσεις που μας αξίζουν.
Απόδοση: Μαρίλια Γιακουμή, Φιλόλογος- Ειδική παιδαγωγός
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
