Το σημαντικό ερώτημα δεν είναι "ποια είναι η ανθρώπινη φύση μας;" αλλά "πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε τις καλύτερες ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης, στον εαυτό μας και τους άλλους".
Εμείς οι άνθρωποι έχουμε ένα πάθος με τις επιλογές: “αυτό ή το εκείνο”. Είτε στην πολιτική (πράσινος ή μπλε, καπιταλιστής ή σοσιαλιστής), είτε στη θρησκεία (παράδεισος ή κόλαση, Χριστιανισμός ή Ισλάμ) ή σε ό,τι παρουσιάζεται από τα Μέσα Ενημέρωσης (δουλειές ή περιβάλλον, Αριστερά ή Δεξιά), συχνά επιλέγουμε ένα στρατόπεδο και υποστηρίζουμε μια πλευρά.
Αλλά το να σκεφτόμαστε “αυτό ή εκείνο” δεν μας χρησιμεύει αν ο στόχος μας είναι να αυξήσουμε τις γνώσεις μας, να καλλιεργήσουμε την κατανόησή μας, να συνεργαστούμε με τους άλλους, να λύσουμε προβλήματα και να δημιουργήσουμε ένα πιο ειρηνικό κόσμο. Η διχοτομική σκέψη τείνει να εμποδίζει τη συζήτηση και την εξερεύνηση δημιουργικών πιθανοτήτων.
Η επιλογή πλευρών, συχνά περιορίζει την έρευνα για αυτό που πραγματικά είναι αληθινό και μας οδηγεί να αντιστεκόμαστε πνευματικά και να υποστηρίζουμε τις αποδείξεις της δικής μας πλευράς. Θα έπρεπε όμως να παραμένουμε ανοιχτοί σε μια ποικιλία προοπτικών και να βρίσκουμε βαθύτερες και πιο περίπλοκες σκοπιές.
Γιατί λοιπόν αυτός ο τίτλος “βίαιοι ή ειρηνικοί”; Γιατί αγαπάμε να διαλέγουμε πλευρές και πολλοί άνθρωποι διαθέτουν μία ξεκάθαρη θέση πάνω σε αυτό το δίλημμα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι είναι εγγενώς επιθετικοί, βίαιοι και ανταγωνιστικοί και ότι δουλεύουν μόνο για το προσωπικό τους κέρδος. Ενώ άλλοι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι είναι εγγενώς συμπονετικοί, ειρηνικοί, στοργικοί και ενεργούν επιθετικά και βίαια μόνο σε αφύσικες περιστάσεις ή όταν φοβούνται.
Διαβάστε σχετικά: Είναι η βία, η "μεταδοτική ασθένεια" της εποχής;
Μήπως είναι πιο λογικό να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους ως ικανούς για τρομερή σκληρότητα και βία, αλλά ταυτόχρονα και για εντυπωσιακό αλτρουισμό και ειρηνική συνεργασία; Ας σκεφτούμε πως τον περισσότερο χρόνο, τα πηγαίνουμε αρκετά καλά μεταξύ μας, ενώ παραμένουμε ακούσια ευγενικοί, ιδιοτελείς και εξυπηρετικοί, σε σχεδόν ίσες δόσεις. Οι άνθρωποι μπορούν να είναι ταυτόχρονα συνεργάσιμοι και ανταγωνιστικοί. Σκεφτείτε τις αθλητικές ομάδες, στις οποίες συμπράττουν οι παίκτες ειρηνικά μεταξύ τους, για να ανταγωνιστούν (κάποιες φορές βίαια) μια άλλη ομάδα.
Αλλά αυτό που παραμένει αληθινό, ανεξάρτητα με το που βρίσκεται κάποιος στο φάσμα της φύσης της ανθρωπότητας, είναι ότι είμαστε ικανοί να αναθρέψουμε, να ενισχύσουμε και να καλλιεργήσουμε, τα πιο ειρηνικά στοιχεία της φύσης μας (αυτό δηλαδή που προσπαθεί να κάνει η εκπαίδευση). Ταυτόχρονα όμως μπορούμε να γίνουμε βίαιοι, ανάλογα με τις καταστάσεις και τα γεγονότα στα οποία βρισκόμαστε, όπως υπέδειξαν το Πείραμα της Φυλακής του Stanford (Stanford Prison Experiment) και το Πείραμα του Milgram (Milgram Experiment).
Το σημαντικό ερώτημα δεν είναι Ποια είναι η εγγενής φύση μας; αλλά Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε τις καλύτερες ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης, στον εαυτό μας και τους άλλους;
Ακολουθούν μερικές απαντήσεις στην ερώτηση αυτή:
- Εξάσκησε την ενσυνείδησή σου, με το Naikan (ιαπωνική λέξη που σημαίνει “κοιτώντας μέσα” και πρόκειται για μια μέθοδο αυτοστοχασμού που μας βοηθά να κατανοήσουμε τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας και τη στοιχειώδη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης) ή με κάποια άλλη πρακτική αναστοχασμού, που ενισχύει την επίγνωση της επίδρασής μας στους άλλους.
- Αναγνώρισε τις ιδιότητες που θεωρείς ότι είναι από τις καλύτερες της ανθρωπότητας. Σημείωσε τες κάπου και διάλεξε μια κάθε εβδομάδα, για να την οικειοποιηθείς στο μεγαλύτερο βαθμό που μπορείς. Κράτα ένα ημερολόγιο με την επίδραση που έχουν στον εαυτό σου και τους άλλους ανθρώπους. Αναλογίσου στο τέλος της εβδομάδας τις επιρροές αυτής της πρακτικής.
- Αξιολόγησε το πραγματικό τίμημα των καθημερινών σου επιλογών, από το τι τρως, τι φοράς και τι αγοράζεις, μέχρι και την ενέργεια που καταναλώνεις. Για να το κάνεις αυτό, διάλεξε ένα αντικείμενο ή φαγητό που χρησιμοποιείς ή καταναλώνεις τακτικά και βρες τις απαντήσεις σε αυτές τις δύο ερωτήσεις:
1. Ποιες είναι οι επιδράσεις αυτού του αντικειμένου (θετικές και αρνητικές) στους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον;
2. Ποια εναλλακτική (ή εναλλακτικές) θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερο καλό και λιγότερη ζημιά;
Διαβάστε σχετικά: Μετατρέποντας το θυμό σε συμπόνια
Με τις νέες σου γνώσεις, μπορείς να κάνεις πιο ενημερωμένες, συμπονετικές και ειρηνικές επιλογές.
- Δεσμεύσου να μην κοινοποιείς ή να ανεβάζεις ποτέ ξανά στο διαδίκτυο σχόλια και memes που προάγουν το μίσος, τη βία και το χλευασμό και έχουν ως στόχο να πληγώσουν τους άλλους. Αυτό ίσως είναι δυσκολότερο από ότι φαίνεται, μιας και έχουμε την τάση να εκφραζόμαστε λιγότερο ευγενικά όταν γράφουμε στο Ίντερνετ, σε σχέση με την προσωπική αλληλεπίδραση. Αφού το υποσχεθείς αυτό στον εαυτό σου, κάνε το επόμενο βήμα και άρχισε να γράφεις απαντήσεις που δείχνουν πραγματικό σεβασμό, όταν διαφωνείς στο διαδίκτυο.
- Κάνε συζητήσεις με ανθρώπους που έχουν διαφορετικές απόψεις με τις δικές σου, με τη συνειδητή πρόθεση να επικοινωνήσεις με σεβασμό, να καλλιεργήσεις την κατανόησή σου και να βρεις σημεία σύγκλισης.
Όσο περισσότερο εξασκείσαι σε κάτι, τόσο καλύτερος γίνεσαι σε αυτό. Οπότε, γιατί να μην εξασκηθείς στην ηρεμία και την καλοσύνη, όσο πιο συχνά μπορείς;
Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση: Τομπουλίδη Μαρία
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
