Σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο, ένα από τα βασικά ορόσημα του παιδιού είναι η αυτονομία. Πώς μπορούν να την ενισχύσουν οι γονείς και να μην αποτελεί εμπόδιο η ελληνική κουλτούρα;
Δεν είναι λίγες οι φορές που έρχονται στα γραφεία μας γονείς, με αίτημα το έντονο άγχος του παιδιού τους, όπως και τη μειωμένη αυτοπεποίθηση. Διερευνώντας με τους ίδιους όπως και με τα παιδιά, διαπιστώνουμε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες πεποιθήσεις, στάσεις και στρατηγικές. Σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο, ένα από τα βασικά ορόσημα είναι η αυτονομία. Αυτό μπορούμε να το παρατηρήσουμε από πολύ νωρίς και σχετίζεται άμεσα με τις πεποιθήσεις, τους φόβους και τις ανάγκες των γονέων.
Για παράδειγμα, να κοιμάται το βρέφος στην κούνια του σε ξεχωριστό δωμάτιο. Στη νηπιακή φάση, να αφαιρεθεί η πάνα. Να παραμένει στο Σχολικό ωράριο στον Παιδικό Σταθμό. Και ανατρέχοντας σε επόμενες φάσεις, ολοένα οι συμπεριφορές και στάσεις αυτονομίας να αυξάνονται.
Δυστυχώς όμως δεν είναι πάντα εύκολο και αυτονόητο, προκαλώντας αρκετά προβλήματα στην πορεία και εξέλιξη του ατόμου. Η ελληνική κουλτούρα που βασίζεται πολύ στους ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς, πολλές φορές αποτελεί εμπόδιο στην αυτονομία. Μπορούμε να ανακαλέσουμε πολλές φράσεις, που λέγονται στο όνομα της αγάπης και της υπερπροστασίας. Όπως, «να μην κλάψει το παιδί». «Μην κρυώσει το παιδί». «Ζακέτα να πάρεις». «Άσε μην το κάνεις, θα το κάνω εγώ». «Εσύ είσαι αγόρι, αυτά είναι γυναικείες δουλειές», κ.α.
Διαβάστε σχετικά: Παιδί και Όρια: Γιατί χρειάζονται όρια τα παιδιά και πώς να τα βάλω;
Μέσα από αυτό το πρίσμα όμως, δυστυχώς τα παιδιά στερούνται δεξιότητες, με αποτέλεσμα λιγότερο ή περισσότερο την εξάρτησή τους στους γονείς τους και στην πορεία σε άλλα άτομα (συντρόφους, φίλους). Αυτό παρατηρείται είτε σε απλές καθημερινές δραστηριότητες (διάβασμα, φαγητό, πρόγραμμα, τακτοποίηση ρούχων και δωματίου). Όπως και στη διαχείριση των συναισθημάτων τους και των διαπροσωπικών τους σχέσεων. Δεν είναι λίγες οι φορές που η μητέρα ή ο πατέρας, μπαίνουν μπροστά να λύσουν τα προβλήματα των παιδιών τους στο Σχολείο. Στερώντας και με αυτό τον τρόπο, αυτορρυθμιστικές και κοινωνικές δεξιότητες από τα παιδιά.
Συνεπακόλουθα της υπερπροστασίας, είναι η δημιουργία και διατήρηση βρεφών σε σώματα ενηλίκων, και ατόμων με σοβαρά ελλείμματα στην συνειδητή λήψη αποφάσεων. Είναι τουλάχιστον παράλογο να υπάρχει η απαίτηση σε έναν ενήλικα να λαμβάνει πρωτοβουλίες, όταν δεν του δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να διαχειριστεί αυτόβουλα καταστάσεις σε προηγούμενες φάσεις της ζωής του. Εκεί λοιπόν έρχεται ο ρόλος του Ειδικού Ψυχικής Υγείας, για να φωτίσει την όλη δυσλειτουργική δυναμική στην οικογένεια.
Το σκεπτικό κάτω από αυτή την δυσλειτουργική κατάσταση έγκειται στο «ξεβόλεμα», δηλαδή στη δέσμευση του ατόμου και του οικογενειακού συστήματος στην αλλαγή, εκτός της ζώνης ασφαλείας. Σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολη η αλλαγή, δεδομένου ότι ζούμε σε μία κοινωνία που η υπερεμπλοκή των μελών της Ελληνικής οικογένειας και η εξάρτηση μεταξύ τους, αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις κανόνα παρά εξαίρεση.
Ωστόσο, αξίζει τον κόπο η αποδοχή και η προσπάθεια, μιας και ένα μεγάλο μέρος της επίλυσης του προβλήματος είναι η αναγνώρισή του. Πριν λοιπόν μπούμε ως ενήλικες στο ρόλο του, «βάζω φαγητό στο στόμα του πεινασμένου». Έχει σημασία να διδάξουμε στον «πεινασμένο», τον τρόπο αναζήτησης τροφής, επιτρέποντας προσπάθεια και λάθη.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
