Η ικανότητα να αποσυνδέεστε συναισθηματικά από την εργασία σας μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις τόσο στη ζωή σας όσο και στην εργασία σας.
Πριν από χρόνια, εργαζόμουν ως υπάλληλος γραφείου και μου είχε ανατεθεί το καθήκον να οργανώσω ένα ψηφιακό σύστημα για τα έγγραφα της εταιρίας. Δεν ήταν μία ιδιαίτερα συναρπαστική εργασία, ούτε απαιτούσε ιδιαίτερο ζήλο. Αφιέρωσα αρκετές ώρες σε αυτό και με έθιξε όταν ο προϊστάμενός μου αποφάσισε να αλλάξει ολόκληρο το σύστημα που είχα φτάξει.
Να σου μιλήσω με ειλικρίνεια; Αυτό δεν μου ακούγεται ιδιαίτερα σημαντικό, μου είπε ο σύντροφός μου όταν του παραπονέθηκα γι’ αυτό αργότερα. Ήμουν αγανακτισμένη.
Πώς θα ένιωθες, τον ρώτησα, αν εργαζόσουν όλη την εβδομάδα για αυτό το αντικείμενο και ερχόταν ξαφνικά ο προϊστάμενός σου και του ακύρωνε όλη τη δουλειά σου;
Πληρώνομαι γι’ αυτό που κάνω; απάντησε. Τότε, δεν νομίζω ότι με νοιάζει.
Η «αδιαφορία» του ήταν σε αντίθεση με τις προσωπικές μου αντιλήψεις για την εργασία, αλλά κατά κάποιο τρόπο τον θαύμασα. Διότι ενώ μια συναισθηματική προσήλωση στην εργασία μπορεί να φέρει την επιτυχία, η υπερβολική προσήλωση μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιθανό να ήμουν υπερβολικά συναισθηματικά συνδεδεμένη με την εργασία μου.
Όταν είστε υπερβολικά συνδεδεμένοι με την εργασία σας, αυτή γίνεται σημαντικό μέρος της ταυτότητάς σας. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, ίσως ειδικά αν η δουλειά σας είναι δημιουργική, για παράδειγμα στην περίπτωση που κάποιος είναι συγγραφέας, συντάκτης, φωτογράφος... αυτό που κάνει, είναι μέρος της ταυτότητάς του. Ο κίνδυνος είναι όταν αφήνετε τη δουλειά σας να καθορίζει αυτό που είστε.
Όπως υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι, συνδέουμε τη συμπεριφορά μας, την απόδοσή μας και την παραγωγικότητά μας με την αυτοεκτίμηση μας, όταν παθαίνουμε εμμονή με την εργασία μας.
Ακούγεται γελοίο, αλλά όταν το αφεντικό μου απέρριψε το καινούργιο μου σύστημα αρχειοθέτησης, αισθάνθηκα σχεδόν σαν να με απορρίπτει ως άτομο. Σε μεγαλύτερη κλίμακα, αυτό το επίπεδο συναισθηματικής επένδυσης στη δουλειά σας μπορεί να κάνει το ατυχές γεγονός μιας απόλυσης ακόμη πιο οδυνηρό. Η απώλεια της δουλειάς σας μπορεί να σας κάνει να χάσετε ολόκληρη την ταυτότητά σας.
Aλλά η υπερβολική συναισθηματική σύνδεση με την εργασία σας, μπορεί να έχει μειονεκτήματα ακόμη και όταν αυτή πηγαίνει καλά, επειδή μπορεί να σας δυσκολέψει να δεχθείτε χρήσιμες ανατροφοδοτήσεις ή κριτικές.
Δείτε ένα άλλο παράδειγμα: Η επιχείρηση της Κριστίν ήταν τόσο δεμένη με την αυτοαξία της που όταν η επιχείρηση άρχισε να μην πηγαίνει καλά εκείνη βρισκόταν σε άρνηση. Μέχρι να είναι σε θέση να δει τι πραγματικά συνέβαινε, της είχε κοστίσει σχεδόν ένα εκατομμύριο δολάρια. Και όπως η Κριστίν, έτσι και όσοι από εμάς έχουμε την έντονη επιθυμία να πετύχουμε, μπορεί να παίρνουμε τη δουλειά μας τόσο σοβαρά ώστε να έχουμε πρόβλημα να διαχωρίσουμε τα συναισθήματά μας από την πραγματικότητα.
Να επιστρέψω και πάλι στο παράδειγμα του συστήματος αρχειοθέτησης που έκανα: Υπάρχει μια πιθανότητα ο προϊστάμενός μου να το άλλαξε προς το καλύτερο, αλλά δεν μπορούσα να το δω, επειδή ήμουν τόσο συναισθηματικά δεμένη με τη δουλειά μου και το καθήκον που μου είχε ανατεθεί.
Όμως, η αντικειμενική σκέψη είναι απαραίτητη ακόμη και όταν έχετε δίκιο. Με την αντικειμενική εξέταση της δουλειάς σας, μπορείτε να κάνετε μια καλύτερη αξιολόγηση του γιατί η προσέγγισή σας έχει περισσότερο νόημα για την ομάδα ή την εταιρεία σας. Σε τελική ανάλυση, δεν σας απασχολεί τι είναι καλύτερο για σας, αλλά τι είναι καλύτερο για το γενικό σύνολο. Με άλλα λόγια, η αντικειμενικότητα σας βοηθά να αποδίδετε καλύτερα ως υπάλληλος και οι έρευνες το υποστηρίζουν.
Σε μια μελέτη1 του 2014 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Psychology, οι ερευνητές εξέτασαν τον τρόπο που οι συμμετέχοντες εκτελούσαν μια εργασία επίλυσης προβλημάτων, ανάλογα με τα συναισθήματά τους.
Διαβάστε σχετικά: Βιώνετε επαγγελματική εξουθένωση ή μήπως κάτι άλλο;
Οι συμμετέχοντες με αρνητική διάθεση είχαν χειρότερα αποτελέσματα από ό,τι οι συμμετέχοντες με θετική διάθεση, αλλά και οι δύο ομάδες σημείωσαν καλύτερη απόδοση όταν είχαν ουδέτερη διάθεση, συμπέρανε η έρευνα. Η «αδιαφορία» λοιπόν μπορεί να είναι υποτιμημένη.
Βέβαια, κάποιο επίπεδο συναισθηματικής προσκόλλησης στην εργασία σας, σας κάνει χαρούμενους (και πιθανόν εξαιρετικά παραγωγικούς), οπότε η λύση δεν είναι να αποσυνδεθείτε από την δουλειά σας εντελώς, απλά να μπορείτε να αναγνωρίζετε πότε είστε υπερβολικά συνδεδεμένοι.
Μία ένδειξη να δείτε αν είστε υπερβολικά συνδεδεμένοι με την εργασία σας, είναι αν δεν μπορείτε να βρείτε κάποιο άλλο θέμα για να μιλήσετε με τους άλλους εκτός από την εργασία σας.
Πώς πάει η δουλειά; Με ρώτησε η μητέρα μου όταν ήρθε να με επισκεφθεί. Για μισή ώρα μιλούσα για τη δουλειά μου με κάθε λεπτομέρεια για κάθε επίτευγμα, ενόχληση ή παρανοϊκή υποψία μου.
Πώς πάνε όλα τα υπόλοιπα; Με ρώτησε στη συνέχεια.
Καλά, είπα σηκώνοντας τους ώμους μου, χωρίς να ξέρω για τι άλλο να μιλήσω.
Οι ψυχολόγοι αναφέρουν διαφορετικά «γνωστικά μοντέλα» στην έρευνά τους, για το πώς τα συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση των εργαζομένων. Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν:
• Έχω την ανάγκη να αρέσω στους άλλους και πιστεύω ότι διαθέτω ευφυία.
• Συγκρίνω συνεχώς τον εαυτό μου με τους άλλους για να προσδιορίσω την αξία μου.
• Πρέπει να είμαι τέλειος/α σε ό, τι κάνω.
• Η αυτοαντίληψή μου βασίζεται στο πόσο καλά μπορώ να ελέγχω τους ανθρώπους και τα αποτελέσματα στη δουλειά μου.
Αυτά τα μοντέλα μας δυσκολεύουν να εργαστούμε αντικειμενικά και αν υποστηρίζετε έντονα κάποιο από αυτά, είναι πιθανό να είστε υπερβολικά συναισθηματικά απορροφημένοι από τη δουλειά σας.
Είτε θέλετε να σταματήσετε να διαμαρτύρεστε τόσο έντονα, είτε θέλετε να δημιουργήσετε μια ταυτότητα και εκτός της εργασίας σας ή θέλετε απλώς να προσεγγίσετε την εργασία σας πιο αντικειμενικά, υπάρχουν μερικοί τρόποι να επωφεληθείτε από την «αδιαφορία» στην εργασία σας, διατηρώντας ταυτόχρονα την παραγωγικότητά σας.
1. Προσπαθήστε να διαμαρτύρεστε λιγότερο
Αν και μια υγιής ποσότητα «εκτόνωσης» μπορεί να είναι εποικοδομητική, θα ήταν καλό να διαμαρτύρεστε λογικά, με βάση έναν σκοπό και να αποφεύγετε να υπεραναλύετε το πρόβλημα. Αλλά γενικότερα όταν έχετε την τάση να διαμαρτύρεστε, ρωτήστε τον εαυτό σας για ποιο λόγο διαμαρτύρεται, έστω και αν είναι απλά για να βγάλετε κάτι από μέσα σας.
Στη συνέχεια, σκεφτείτε να ορίσετε ορισμένους βασικούς κανόνες για τα παράπονά σας. Για παράδειγμα, καθιερώστε να μιλάτε με τον/την σύντροφό σας για τρία λεπτά μετά το τέλος της δουλειάς μας με μοναδικό σκοπό να βγάλετε τις ανησυχίες από μέσα σας. Διαφορετικά, μπορεί να διαμαρτύρεστε περισσότερο για την εργασία σας, αν αναζητάτε μόνο και συνεχώς μια λύση σε ένα πρόβλημα.
2. Να σκέφτεστε συνειδητά ότι πρέπει να είστε αντικειμενικοί
Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι μόλις εντοπίσετε τη δική σας έλλειψη αντικειμενικότητας και αρχίσετε να περιορίζετε τα νοητικά μοντέλα, μπορείτε να αρχίσετε να τα αντικαθιστάτε με αρχές της αντικειμενικότητας.
Για παράδειγμα, να θυμάστε ότι θα υπάρξουν πάντα καταστάσεις που δεν μας αρέσουν, αλλά για να αντιμετωπίσουμε παραγωγικά τα καθημερινά μας προβλήματα, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν.
Λάβετε υπόψη ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τα αποτελέσματα των ενεργειών σας. Αποδεχτείτε ότι ακόμα κι αν έχετε δώσει τον καλύτερο σας εαυτό σε κάτι, υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην αποτυχία σας.
3. Να θυμάστε ότι δεν είστε μόνο η δουλειά σας
Στην ψυχολογία, υπάρχει μια έννοια που ονομάζεται αυτο-πολυπλοκότητα. Προτείνει ότι υπάρχουν πολλές πτυχές της ταυτότητά σας και οι έρευνες2 δείχνουν ότι η εξερεύνηση τους μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε καλύτερα τις εμπειρίες όπως η αποτυχία, το άγχος ή η κατάθλιψη. Είναι σημαντικό να αποδεχτείτε και να αποκομίσετε αξία και από τους άλλους ρόλους της ζωής σας, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεών σας και των χόμπι σας.
Προγραμματίστε το χρόνο σας για να καλλιεργήσετε περισσότερο την κοινωνικότητά σας, όπως πίνοντας ένα ποτό με έναν παλιό σας φίλο (καλό είναι να το γράψετε στο ημερολόγιό σας), βρείτε χρόνο για να ξεκινήσετε ένα καινούριο χόμπι ή για να μάθετε μία ξένη γλώσσα που σας αρέσει. Η ικανότητα να αποσυνδέεστε συναισθηματικά από την εργασία σας μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις τόσο στη ζωή σας όσο και στην εργασία σας.
Πηγή: thecut.com
Έρευνα: 1. How emotions affect logical reasoning: evidence from experiments with mood-manipulated participants, spider phobics, and people with exam anxiety
2. Self-Complexity and Affective Extremity: Don't Put All of Your Eggs in One Cognitive Basket
Μετάφραση: Χρυσοβέργη Σωτηρία, Φοιτήτρια του τμήματος Ψυχολογίας Ε.Κ.Π.Α.
Eπιμέλεια: PsychologyNow.gr
