Κάθε οικογένεια αποτελεί από μόνη της ένα πολύπλοκο, μοναδικό και ζωντανό σύστημα. Αποτελεί μια μονάδα, ένα σύστημα αυτόνομο μέσα στην κοινωνία αλληλεπιδρώντας ωστόσο συνέχεια με αυτή.
Οι δυναμικές που εμφανίζονται σε ένα οικογενειακό σύστημα δημιουργούν τον προσωπικό χάρτη της κάθε οικογένειας, διαμορφώνοντας κοινούς κώδικες επικοινωνίας, πεποιθήσεις, αξιακά συστήματα καθώς και τους δικούς της «μύθους». Στοιχεία που μεταφέρονται και από προηγούμενες γενιές αν εξετάσει κανείς τον γενεογραμματικό χάρτη που μεταφέρει κάθε γονιός από την δική του πατρική οικογένεια.
Μέσα στην δυναμική διεργασία της οικογένειας παρατηρούμε πως τα μέλη της παίρνουν ρόλους που κάποιες φορές ενσωματώνονται στην προσωπική ταυτότητα του κάθε ατόμου. Έτσι παρατηρείται κάποιος να είναι ο ‘’καλός’’ και κάποιος ο ‘’κακός’’, κάποιος ο ‘’ πετυχημένος’’ και κάποιος ο ‘’αποτυχημένος’’, κάποιος ο ‘’τρυφερός’’ και κάποιος ο ‘’σκληρός’’. Αυτοί οι ρόλοι συνοδεύονται πάντα με έντονα φορτισμένα συναισθήματα που στην συνέχεια καθορίζουν τις σχέσεις των μελών στην οικογένεια.
Οι ρόλοι αυτοί καθορίζονται, συνήθως, από τους γονείς στο υποσύστημα των παιδιών με αποτέλεσμα να τραυματίζουν την συναισθηματική κατάσταση των ίδιων των παιδιών, να διαταράσσουν την μεταξύ τους σχέση, συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο στην διαμόρφωση μιας λανθασμένης ταυτότητας για το παιδί την οποία θα μεταφέρει με μεγάλο συναισθηματικό βάρος και στην ενήλικη ζωή του.
Γίνε καλύτερος Θεραπευτής/τρια με το ΑCADEMY Επιμορφωτικό Σεμινάριο: «Ο Ίρβιν Γιάλομ και η Τέχνη της Ψυχοθεραπείας»
Πολλές φορές αυτοί οι ρόλοι μπορεί να εισέρχονται στο υποσύστημα των παιδιών και μέσω του γενεογραμματικού χάρτη των γονιών τους, μέσω των προσωπικών «μύθων» της οικογένειας, π.χ. Οι άνδρες της οικογένειάς είναι ‘’αδύναμοι’’.
Αν μελετήσει κανείς, γενεογραμματικά, αυτή την πεποίθηση της οικογένειας, η οποία δημιουργεί έντονες δυναμικές καθώς αναπαράγεται και διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά, μπορεί να κατανοήσει τους λόγους που η οικογένεια υπηρετεί αυτόν τον «μύθο», π.χ. ο πατέρας πέθανε από ατύχημα, ο πάππους σκοτώθηκε στον εμφύλιο κτλ.
Στοιχεία που υφαίνουν και επηρεάζουν την οικογένεια κάποιες φορές μάλιστα στο βαθμό της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, καθώς εισέρχονται στον οικογενειακό χάρτη και υπηρετούνται ασυνείδητα από τα μέλη της. Οι μύθοι αυτοί δημιουργούν συμπεριφορές και συναισθήματα που σε συνειδητό επίπεδο δεν μπορούν να κατανοηθούν και να επεξεργαστούν.
Η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων και ειδικά των παιδιών, από τα πολύ σημαντικά για κείνα πρόσωπα των γονιών τους, οδηγεί την οικογένεια σε μια συναισθηματική ένταση με θυμούς, παράπονα, κατηγόριες με συνέπεια την εμφάνιση ψυχολογικών ή σωματικών συμπτωμάτων. Έτσι λοιπόν πολλές φορές μια οικογένεια μπορεί να φτάσει στον οικογενειακό θεραπευτή, διότι το παιδί αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα σε κοινωνικό, προσωπικό ή οικογενειακό επίπεδο.
Ωστόσο στην οικογενειακή θεραπεία το σύμπτωμα δεν ταυτίζεται με το πρόβλημα. Το σύμπτωμα παρέχει στον οικογενειακό θεραπευτή πληροφορίες για τη ευρύτερη δυναμική της οικογένειας. Αποκωδικοποιώντας το μήνυμα που εμπεριέχεται στο σύμπτωμα, ο οικογενειακός θεραπευτής μπορεί να οδηγήσει τα μέλη της οικογένειας στην πηγή του προβλήματος και στην κατανόηση των λόγων εκείνων που τα μέλη τους το παράγουν και το αναπαράγουν.
Το σύμπτωμα εμφανίζεται ως ένας προειδοποιητικός φάρος. Μέσα από την κατανόηση της εμφάνισης του συμπτώματος η οικογένεια μπορεί να οδηγηθεί στην αντιμετώπιση του προβλήματος και στην επιθυμητή για τους ίδιους αλλαγή.
Συχνά στην οικογενειακή θεραπεία παρατηρούμε πως το παιδί μέσα από ένα σύμπτωμα σωματικό ή ψυχικό μπορεί να εκφράζει κάτι που δεν είναι ΄΄δικό του΄΄, π.χ. τα προβλήματα στην σχέση των γονιών του, τις οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες που φορτίζουν πολύ τους γονείς, ένα σοβαρό θέμα υγείας της ευρύτερης οικογένειας, ένα ένοχο μυστικό που κουβαλάει η οικογένεια και που μπορεί να αφορά ακόμη και τις προηγούμενες γενιές κ.α.
Πρόκειται για δύσκολες καταστάσεις οι οποίες δεν αντιστοιχούν σε ένα παιδί, αφού το ίδιο δεν έχει ούτε την ευθύνη ούτε την εξουσία να τις αντιμετωπίσει. Αν λοιπόν ο ειδικός μείνει στο σύμπτωμα του παιδιού και μόνο στην αντιμετώπιση αυτού μέσα από το παιδί, κινδυνεύει να αναπαραχθεί μια ομοιόσταση στην οικογένεια η οποία δεν θα επιτρέψει την αλλαγή του συστήματος άρα και την ανακούφιση από την υποχώρηση του συμπτώματος.
Γίνε καλύτερος Θεραπευτής/τρια με το ΑCADEMY Επιμορφωτικό Σεμινάριο: «Αξιολόγηση και Παρέμβαση με Αυτοκτονικούς Θεραπευόμενους»
Μέσω της οικογενειακής θεραπείας οι γονείς είναι αυτοί που έχουν δυναμικό ρόλο στην αλλαγή και δεν μπορούν να μείνουν ως παρατηρητές. Τα μέλη του οικογενειακού συστήματος μπαίνουν σε μια θεραπευτική διεργασία όπου ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη αυτή που πραγματικά του αντιστοιχεί, για να δοθεί έτσι η ψυχική συναίνεση ή αλλιώς το θεραπευτικό συμβόλαιο και να παραχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα μέσω της ψυχοθεραπείας.
Όταν τα θέματα επεξεργαστούν με ένα συστημικό τρόπο, φωτίζοντας τα σκιερά κομμάτια στην δυναμική της οικογένειας, αναδεικνύοντας τις δυνάμεις αλλά και τις δυνατότητες κάθε μέλους της, τότε το σύμπτωμα, εφόσον δεν θα έχει πια λόγο ύπαρξης, μπορεί να υποχωρήσει.
Μέσω της οικογενειακής θεραπείας η οικογένεια μπορεί να βιώσει την χαρά, την δύναμη και την ζωτικότητα που της αντιστοιχεί στην συγκεκριμένη φάση στην οποία βρίσκεται. Κατά την διεργασία της οικογενειακής θεραπείας τα μέλη της θα μπορέσουν να εκφράσουν με ελπίδα, επιθυμία και εμπιστοσύνη την προοπτική που τους ανοίγεται υπερασπιζόμενοι την επιθυμία για μια λειτουργική ζωή.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
