Αν και η θεραπεία της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής έχει αποδεδειγμένα σημαντικά βραχυπρόθεσμα οφέλη, μία νέα έρευνα υποστηρίζει ότι σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ενδέχεται η αποτελεσματικότητά της να μειώνεται.
Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή είναι μια σοβαρή, εξασθενητική ψυχική ασθένεια. Αν και ο επιπολασμός είναι υψηλός, εξακολουθεί να παραμένει δύσκολη η θεραπευτική της αντιμετώπιση.
Η θεραπεία της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή όπως οι επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και η ψυχοθεραπεία, όπως η γνωστική θεραπεία. Χρειάζεται να σημειώσουμε, ότι καμία περίπτωση κατάθλιψης δεν είναι η ίδια και συχνά τα άτομα λαμβάνουν έναν συνδυασμό θεραπευτικής αγωγής σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας της κατάθλιψης, έχει ερευνηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, με ένα διαρκές debate να υπάρχει μεταξύ των ερευνητών. Η τελευταία μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychotherapy and Psychosomatics1, προσθέτει μια άλλη διάσταση σε αυτή τη συνεχιζόμενη συζήτηση.
Η κλινική θεραπεία της κατάθλιψης σε αντίθεση με την θεραπεία στην κοινότητα
Τα άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή ή βρίσκονται σε ψυχοθεραπεία, παρατηρούν συχνά μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων τους και πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για μία ενδεχόμενη υποτροπή της.
Όμως, μακροπρόθεσμα, η εικόνα γίνεται λιγότερο ξεκάθαρη. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή οι έρευνες, σε γενικότερο επίπεδο, διεξάγονται μόνο για 1-2 χρόνια. Αυτό το κενό στις γνώσεις μας θα μπορούσε να αποβεί σημαντικό.
Περίπου το 85% των ασθενών2 που βρίσκονται σε νοσηλευτικά πλαίσια ψυχικής υγείας, θα παρουσιάσουν ακόμη ένα σοβαρό καταθλιπτικό επεισόδιο εντός 15 ετών, αλλά μόνο το 35% των ατόμων με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή στην κοινότητα, παρουσιάζει υποτροπή στο ίδιο χρονικό πλαίσιο.
Αυτά τα αριθμητικά στοιχεία προέρχονται από μια μελέτη του 2010 που εξέτασε τους παράγοντες πρόβλεψης των καταθλιπτικών επεισοδίων. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κλινικοί παράγοντες φαίνονται ως οι σημαντικότεροι παράγοντες πρόβλεψης της υποτροπής.
Γιατί όμως υπάρχει περίπτωση να παρουσιαστεί μια τέτοια σημαντική διαφορά στον κίνδυνο υποτροπής; Η νέα μελέτη έθεσε ως στόχο να διερευνήσει αν η ανισότητα αυτή οφείλεται ή όχι στις θεραπείες που έλαβαν οι ασθενείς.
Υπάρχουν διάφοροι πιθανοί λόγοι εύρεσης αυτής της διαφοράς στα ποσοστά υποτροπής. Για παράδειγμα, ίσως εκείνοι που βρίσκονται σε ένα κλινικό περιβάλλον, να έχουν έναν πιο αυστηρό έλεγχο και συνεπώς οι υποτροπές να παρατηρούνται και να καταγράφονται πιο πιστά.
Ή ίσως τα άτομα που βρίσκονται σε ένα ίδρυμα να βρίσκονται εκεί επειδή έχουν ακόμη πιο σοβαρή μορφή μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής ή άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν την ψυχική τους υγεία. Ή ίσως ορισμένες θεραπείες να μην βοηθούν μακροπρόθεσμα.
Εμβαθύνοντας στα δεδομένα της έρευνας
Για να απαντήσουν σε αυτές τις ερωτήσεις, οι ερευνητές πήραν στοιχεία από την έρευνα The Midlife Development in the United States Survey, η οποία αρχικά δημιουργήθηκε για να διερευνήσει το ρόλο των συμπεριφορικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων σε συσχέτιση με τις ηλικιακές διαφορές στην υγεία και την ευημερία σε ένα εθνικό δείγμα Αμερικανών.
Η έρευνα αυτή διεξήχθη σε τρία κύματα: 1995-1996, 2004-2006 και 2013-2014. Σε κάθε κύμα, οι ερωτήσεις απαντήθηκαν από το ίδιο αντιπροσωπευτικό δείγμα μη ιδρυματοποιημένων ενηλίκων σε εθνικό επίπεδο. Μέχρι το τέλος της μελέτης, συμμετείχαν 3.294 συμμετέχοντες. Κατά την έναρξη της μελέτης, ήταν όλοι ηλικίας 25-74 ετών.
Ανάμεσα σε άλλους παραγόντες, η έρευνα αξιολογούσε τη διάγνωση της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής. Τα ερωτηματολόγια ρωτούσαν για τις θεραπείες και αν υπήρξε ή όχι υποτροπή τους προηγούμενους 12 μήνες. Ο επιπολασμός των 12 μηνών στις τρεις χρονικές περιόδους ήταν 13.3%, 10.5% και 9.9% αντίστοιχα.
Από τα άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή κατά το προηγούμενο έτος:
- Το 38.1% δεν έλαβε θεραπεία
- Το 25.2% έλαβε ανεπαρκή θεραπεία (συμπεριλαμβανομένης φαρμακευτικής αγωγής)
- Το 19.2% έλαβε ανεπαρκή θεραπεία (χωρίς φαρμακευτική αγωγή)
- Το 13.5% έλαβε επαρκή θεραπεία (συμπεριλαμβανομένης φαρμακευτικής αγωγής)
- Το 4.1% έλαβε επαρκή θεραπεία (χωρίς φαρμακευτική αγωγή)
Η «κατάλληλη» θεραπεία ορίστηκε ως οκτώ ή περισσότερες επισκέψεις σε ψυχίατρο, ψυχολόγο, σύμβουλο ή κοινωνικό λειτουργό αν δεν έλαβε φαρμακευτική αγωγή και τέσσερις ή περισσότερες επισκέψεις αν είχε ληφθεί φαρμακευτική αγωγή. «Ανεπαρκής» ορίστηκαν ως οι λιγότερες επισκέψεις και «καμία θεραπεία» σήμαινε ότι δεν υπήρξαν επισκέψεις ή φαρμακευτική αγωγή.
Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της θεραπείας
Όταν τα δεδομένα αναλύθηκαν, τα ευρήματα ήταν εκπληκτικά. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, σε σύγκριση με την ομάδα που δεν έλαβε θεραπεία, η ένταση των συμπτωμάτων ήταν σημαντικά υψηλότερη σε εκείνους που έλαβαν ανεπαρκή θεραπεία, επαρκή θεραπεία και θεραπεία με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Έτσι, όσον αφορά στην ένταση των συμπτωμάτων, η ομάδα χωρίς θεραπεία βρισκόταν σε καλύτερη θέση.
Επίσης, τα συμπτώματα ήταν χειρότερα μετά από θεραπεία που περιελάμβανε φαρμακευτική αγωγή έναντι θεραπείας χωρίς φαρμακευτική αγωγή.
Επειδή τα δεδομένα αυτά προέρχονταν από ενήλικες που δεν είχαν εισαχθεί σε ένα πλαίσιο ψυχικής υγείας και λαμβάνοντας υπόψιν πληθυσμιακούς και στατιστικούς παράγοντες, οι παρατηρούμενες διαφορές είναι πιθανότερο να εξαρτώνται από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Ωστόσο, απαιτείται φυσικά περισσότερη έρευνα για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων. Αν συνεχίζονται να φανερώνονται στοιχεία από μελλοντικές έρευνες που υποστηρίζουν αυτά τα ευρήματα, τότε ανακύπτει μια σειρά από σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη μελλοντική θεραπεία της κατάθλιψης.
Πηγή: medicalnewstoday.com
Έρευνα: 1. Poorer Long-Term Outcomes among Persons with Major Depressive Disorder Treated with Medication
