Ειρήνη Παναγοπούλου

Αυτοκτονική Συμπεριφορά: Τα Βασικά Σημάδια

Αυτοκτονική Συμπεριφορά: Τα Βασικά Σημάδια

Ειρήνη Παναγοπούλου
δυο χέρια που κρατούν τριαντάφυλλα

Κάθε ζωή είναι πολύτιμη και η αυτοκτονία δεν είναι ποτέ η απάντηση. Μια αυτοκτονική συμπεριφορά, αν και δύσκολο να προσδιοριστεί, πρέπει να αντιμετωπιστεί και να προληφθεί για χάρη όχι μόνο της ζωής του θύματος αλλά και της ζωής όλων όσων περιβάλλουν το άτομο.


Παύση…. σιγή... Ο κόσμος φαίνεται πως σταματά να περιστρέφεται, σοκαρισμένος γεμάτος έκπληξη, δυσπιστία, απορία, θλίψη και συνειδητοποίηση ταυτόχρονα…αυτή η παύση είναι που μας θυμίζει την ευθραυστότητα της ζωής.

Στη συνέχεια ακολουθούν ερωτήματα σχετικά με το περιστατικό: Πώς το έκανε; Γιατί συνέβη αυτό; Ποιούς άφησε πίσω; Μήπως κάποιος έβλεπε αυτό τον ερχομό; Θα μπορούσε κάποιος που γνωρίζω να το κάνει αυτό; … «Άκουσες για ...» γίνεται ένα εισαγωγικό σχόλιο. Ανησυχώντας να βρούμε απαντήσεις στις ερωτήσεις που μας απασχολούν, η γλώσσα του σώματος, o τόνος της φωνής όλα αυτά εξετάζονται ως τυχόν προειδοποιητικά σημάδια.

Δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί πότε, πού, πώς και ποιος πρόκειται να αυτοκτονήσει ακόμη και για τους εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Μερικές φορές βέβαια ένα έμπειρο μάτι είναι σε θέση να αποτρέψει την τελική πράξη. Εάν οι θεραπευτές αγωνιζόμαστε παρά τα χρόνια εκπαίδευσης και χιλιάδων συμβουλευτικών ωρών, πόσο πιο δύσκολο είναι για την οικογένεια και τους φίλους των ατόμων αυτών να καταλάβουν, να προλάβουν;

Ωστόσο, υπάρχουν μερικά σημάδια που μπορεί μερικές φορές να υποδηλώνουν ότι ένα άτομο είναι αυτοκτονικό. Παρακάτω σας παραθέτω ενδείξεις-προειδοποιήσεις ότι το άτομο χρειάζεται άμεση επαγγελματική βοήθεια.

1. Απώλεια ταυτότητας.

Αυτό είναι ίσως το πιο πρόωρο προειδοποιητικό σήμα της αυτοκτονικής σκέψης / αυτοκτονικού ιδεασμού. Σε αυτό το στάδιο, το άτομο χάνει τον εαυτό του και ως αποτέλεσμα γλιστράει σε μια κατάσταση αδράνειας, σε ένα αδιέξοδο χωρίς τέλος. Για παράδειγμα, ένας καλλιτέχνης αναγκάζεται να σταματήσει να δημιουργεί, χάνει την εργασία του, χάνει την έξοδο έκφρασής του. Τις περισσότερες φορές αυτή η αίσθηση της απώλειας της ταυτότητας, μπορεί να εμφανιστεί μετά από μια χρόνια σταδιακή αποσύνδεση από τις αξίες, την καταπίεση των επιθυμιών/μη κάλυψη των βαθύτερων αναγκών, είτε μετά από μία σημαντική κρίση με τραυματικά στοιχεία, όπως ένα πένθος, ένα διαζύγιο ή μια προδοσία.

2. Βαθιά κατάθλιψη

Το αδιέξοδο αυτό οδηγεί συνήθως το άτομο σε βαθιά κατάθλιψη. Εκείνοι που συνειδητοποιούν το επίπεδο θλίψης τους είναι πιο μακριά από την αυτοκτονία σε αντίθεση με εκείνους που αρνούνται την πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή ένα άτομο που δεν αναγνωρίζει τα δικά του έντονα συναισθήματα, δεν κινητοποιείται ως προς την ανακούφισή τους, αλλά αντιθέτως τα επιδεινώνει. Η έλλειψη συνειδητοποίησης με τον καταπιεσμένο εσωτερικό εαυτό συχνά  αναγκάζει τα άτομα να οδηγηθούν σε ασταθείς αυθόρμητες αποφάσεις ίσως τόσο σοβαρές όσο και να αφαιρέσουν την ίδια τους τη ζωή. Συχνά, τα συναισθήματα και ο πόνος που έχουν μαζέψει μέσα τους, είναι αυτά που τους αποτρέπουν από το να δουν αυτό που πραγματικά μετρά. 

3. Συζητά ανοιχτά.

Ακόμα δηλώσεις όπως Θα το μετανιώσετε όταν θα είμαι νεκρός, ή δεν μπορώ να δω καμία διέξοδο, ανεξαρτήτως το πόσο επιπόλαια ή χαριτολογώντας ειπώθηκαν, μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρό αυτοκτονικό ιδεασμό.

4. Πρόβες.

Όλα χρειάζονται κάποιο σχεδιασμό. Η αυτοτραυματική συμπεριφορά, όπως η κοπή, η υπερβολική κατάποση φαρμακευτικής αγωγής, αποτελούν την προετοιμασία για την τελική πράξη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ερώτημα Σκέφτεσαι να αυτοκτονήσεις; είναι τόσο σημαντικό να ερωτηθεί σε κάποιον που σκέφτεται την αυτοκτονία.

5. Ξαφνική ευχαρίστηση.

Το άτομο μεταβαίνει από μια κατάσταση κατάθλιψης σε μια παράξενη ικανοποίηση. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για ένα νοσηρό μήνυμα ότι το άτομο έχει αποφασίσει να τερματίσει τη ζωή του και απολαμβάνει τελευταίες στιγμές χαράς. Ίσως μια αγκαλιά να διαρκέσει λίγο περισσότερο από το κανονικό. Υπάρχουν περισσότερες τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα, ή σημειώσεις συγκριτικά μεπροηγούμενες ημέρες, εβδομάδες και όλη αυτή η επικοινωνία αντανακλά τελικές δηλώσεις ή εξομολογήσεις.

6. Η υπερβολική απογοήτευση.

Μια σειρά από ψυχολογικές καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο αυτοκτονίας, όπως οι εξής: απελπισία, απώλεια της ευχαρίστησης στη ζωή, κατάθλιψη και αίσθημα άγχους. Η μειωμένη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η απώλεια των ικανοτήτων που κάποιος συνήθιζε να έχει και ο μειωμένος έλεγχος των παρορμήσεων παίζουν επίσης ένα ρόλο. Σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, η αντίληψη ότι είναι βάρος για τους άλλους είναι σημαντικός παράγοντας.

Να θυμάστε πως: Η αυτοκτονία δεν είναι θαρραλέα, είναι αποθαρρυντική. Εκείνοι που εξετάζουν σοβαρά την περίπτωση της αυτοκτονίας δεν μπορούν να ξεφύγουν από την κατάστασή την οποία βιώνουν, όμως η ενίσχυση από τους αγαπημένους, από το περιβάλλον και το θάρρος για την έξοδο από το αδιέξοδο είναι τα «χρυσά κλειδιά». Το θάρρος αντιμετωπίζει τη ζωή χωρίς την απώλεια της ταυτότητας, ζητά βοήθεια, ακόμη και όταν κανείς δεν παρατηρεί πόσο άσχημα είναι τα πράγματα. Το θάρρος αφήνει το παρελθόν πίσω, ζώντας το σήμερα.

Ενδεικτικά:

-Οι ψυχικές διαταραχές συνήθως προϋπάρχουν κατά το χρόνο της αυτοκτονίας, με τα ποσοστά να ξεκινούν από το 27% και να υπερβαίνουν το 90%. Από αυτούς που έχουν εισαχθεί σε ψυχιατρική μονάδα, ο δια βίου κίνδυνος για τέλεση αυτοκτονίας είναι περίπου 8,6%.

-Η κατάχρηση ουσιών είναι ο δεύτερος συνηθέστερος παράγοντας κινδύνου για αυτοκτονία, μετά τη μείζονα κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή. Σε συνδιασμό με ατομική οδύνη, όπως το πένθος, ο κίνδυνος αυξάνεται περαιτέρω.

- Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που περιλαμβάνουν και το διαδίκτυο, παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο. Ειδικότερα, όταν προβάλλεται λεπτομερής περιγραφή για το πώς να αυτοκτονήσει κάποιος με έναν συγκεκριμένο τρόπο, η μέθοδος αυτή της αυτοκτονίας μπορεί να αυξηθεί στον συνολικό πληθυσμό. Η ενεργοποίηση αυτής της μεταδοτικής αυτοκτονίας ή αλλιώς μιμητική αυτοκτονία είναι γνωστή ως σύνδρομο του Βέρθερου, που πήρε το όνομά του από τον πρωταγωνιστή στο έργο του Γκαίτε «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου» ο οποίος αυτοκτόνησε. Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος σε εφήβους που ίσως να εξιδανικεύουν το θάνατο. Σαφώς και όταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εμμένουν στις πρέπουσες κατευθυντήριες γραμμές του γεγονότος, μπορούν να συμβάλλουν θετικά στη μείωση των αυτοκτονιών.

Με εστιασμένη καλοσύνη και υπομονή, ακόμη και ο πιο χαμένος άνθρωπος μπορεί να μεταμορφωθεί στον πιο ισχυρό.

Κάθε ζωή είναι πολύτιμη και η αυτοκτονία δεν είναι ποτέ η απάντηση. Μια αυτοκτονική συμπεριφορά, αν και δύσκολο να προσδιοριστεί, πρέπει να αντιμετωπιστεί και να προληφθεί για χάρη όχι μόνο της ζωής του θύματος αλλά και της ζωής όλων όσων περιβάλλουν το άτομο.


Βιβλιογραφία:

  1. Tintinalli, Judith E. (2010). Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)). New York: McGraw-Hill Companies, σελ. 1940–1946. ISBN0-07-148480-9.
  2. Whitlock J, Knox KL (July 2007). «The relationship between self-injurious behavior and suicide in a young adult population». Arch Pediatr Adolesc Med 161 (7): 634–40. doi:10.1001/archpedi.161.7.634PMID 17606825.
  3. APA Reference
    Hammond, C. (2018). 10 Signs of a Suicidal Attitude. Psych Central. Retrieved on June 13, 2018, from https://pro.psychcentral.com/exhausted-woman/2018/06/10-signs-of-a-suicidal-attitude/
  4. Thomas Lathrop Stedman, Stedman's Medical Dictionary, Τόμος 1Τόμος 1, (28ηέκδοση), Φιλαδέλφεια: Lippincott Williams & Wilkins (2006) ISBN 978-0-7817-3390-8
  5.  Suicide The Lancet
  6.  Suicide National Center for Biotechnology Information
  7.  Suicide World Health Organization
  8.  Meier, Marshall B. Clinard, Robert F. (2008). Sociology of deviant behavior (14th ed. έκδοση). Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning, σελ. 169. ISBN 978-0-495-81167-1.
  9.  Bertolote JM, Fleischmann A (October 2002). «Suicide and psychiatric diagnosis: a worldwide perspective». World Psychiatry 1 (3): 181–5. PMID 16946849.
  10.  «Indian woman commits sati suicide». Bbc.co.uk. 2002-08-07. Ανακτήθηκεστις 2010-08-26.

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...