Υπερβαίνουμε και αφήνουμε πίσω μας δυσκολίες και κακή διάθεση, χάρη στη λειτουργία του κρυφού ψυχολογικού ανοσοποιητικού συστήματος.
Μια από τις πιο απίστευτες ιδιότητες του ανθρώπινου οργανισμού είναι η ανθεκτικότητά του. Η ζωή μπορεί να γίνεται αρκετά δύσκολη και καταθλιπτική αρκετές φορές και όμως οι άνθρωποι καταφέρνουν πάντα να υπερβούν τις δυσκολίες, επιδεικνύοντας μερικές φορές ακόμη και μεγαλύτερη κινητοποίηση και ενεργητικότητα.
Πώς γίνεται τη μια μέρα να αισθανόμαστε ότι η ζωή μας «τελειώνει» και την επόμενη να νιώθουμε ότι υπάρχει ελπίδα; Και πώς γίνεται να νιώθουμε ξαφνικά να κορυφώνεται μία άσχημη διάθεση και στη συνέχεια να εξαφανίζεται τόσο απροσδόκητα;
Ο λόγος είναι ότι όλοι μας έχουμε ένα μυστικό όπλο ενάντια στις κακές διαθέσεις μας: το ψυχολογικό ανοσοποιητικό σύστημά μας. Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με γεγονότα που μας οδηγούν σε μια συναισθηματική κατάρρευση, αυτό επεμβαίνει και προσπαθεί να μας προστατεύσει από το χειρότερο.
Η διαφορά μεταξύ του σωματικού και του ψυχολογικού μας ανοσοποιητικού συστήματος, είναι ότι γνωρίζουμε σχεδόν τα πάντα για το σωματικό. Όταν κρυώνουμε, μπορούμε να δούμε και να αισθανθούμε την ενεργοποίηση των αμυντικών συστημάτων του σώματός μας. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για το ψυχολογικό ανοσοποιητικό σύστημά μας.
Παραδόξως δεν παρατηρούμε ότι εργάζεται σκληρά για να μειώσει τα αρνητικά συναισθήματά μας. Κατά κάποιο τρόπο, το μυστικό αυτό όπλο μας, είναι επίσης κρυφό και από τους ίδιους τους εαυτούς μας.
Διαβάστε σχετικά: Λίγα λόγια για την απόρριψη
Πόσο άσχημα νιώθουμε όταν μας απορρίπτουν;
Ο Daniel T. Gilbert από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και οι συνεργάτες του διερεύνησαν αυτό το εκπληκτικό φαινόμενο μέσω μιας σειράς κλασικών μελετών κοινωνικής ψυχολογίας (Gilbert et al., 1998). Δημιούργησαν μια κατάσταση που σχεδόν όλοι μας έχουμε βιώσει: πρόκειται για μία συνέντευξη εργασίας και την απόρριψη για τη δουλειά που επιθυμούμε.
Αρχικά, έκαναν τους συμμετέχοντες να πιστεύουν ότι θα πήγαιναν να δώσουν μία συνέντευξη εργασίας, αλλά, εκ των προτέρων, ανάμεσα σε και σε άλλες μη σχετικές με την εργασία ερωτήσεις, τους ρώτησαν πώς θα ένιωθαν αν δεν κατάφερναν να πάρουν την θέση. Αφού τους ενημέρωσαν ότι τελικά δεν τους είχαν επιλέξει για τη θέση, στη συνέχεια τους ρώτησαν διακριτικά πώς αισθάνονταν εκείνη τη στιγμή.
Ο Gilbert και οι συνεργάτες του ενδιαφέρονταν να διερευνήσουν τη διαφορά ανάμεσα στον τρόπο με τον οποίο οι συμμετέχοντες πρόβλεψαν ότι θα νιώθουν και πώς αισθάνονταν πραγματικά. Με άλλα λόγια: μπορούν να καταλάβουν ότι διαθέτουν ένα ψυχολογικό ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να βελτιώσει τη συναισθηματική τους κατάσταση μετά την απόρριψη που βιώνουν;
Υπήρξε επίσης μια μικρή διαφοροποίηση ως προς τη διεξαγωγή της μελέτης: στους μισούς συμμετέχοντες ειπώθηκε ότι αξιολογήθηκαν για τη θέση εργασίας από ένα άτομο ενώ στους άλλους μισούς ότι αξιολογήθηκαν από τρία άτομα. Αυτό σήμαινε ότι για αυτούς που αξιολογήθηκαν από ένα άτομο ήταν ευκολότερο να εκλογικεύσουν την απόρριψη.
Δεδομένου ότι υπήρχε μόνο ένα άτομο που αποφάσιζε ήταν ευκολότερο να φανταστούν ότι η απόφαση είχε περισσότερο να κάνει με τις ατομικές προτιμήσεις αυτού του ατόμου. Η απόρριψη όμως από τρία άτομα, έκανε τους υποψηφίους να αισθάνονται ότι η απόφαση ήταν αποτέλεσμα μιας πιο ενσυνείδητης κρίσης.
Τα ευρήματα δεν ήταν τόσο άσχημα όσο πίστευαν αρχικά οι συμμετέχοντες
Οι εμπειρογνώμονες ανακάλυψαν τα ακόλουθα: Οι συμμετέχοντες πρόβλεψαν ότι, αν τους απέρριπταν, θα αισθάνονταν περίπου 2 βαθμούς χειρότερα σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10, σε σύγκριση με τη διάθεσή που είχαν όταν ξεκίνησαν το πείραμα.
Αμέσως μετά την απόρριψη, εκείνοι που ένιωθαν ότι τους ήταν εύκολο να εκλογικεύσουν την απόρριψη, δήλωσαν ότι αισθάνθηκαν μόνο κατά 0,4 χειρότερα στην κλίμακα και όχι 2 βαθμούς χειρότερα. Μετά από 10 λεπτά αισθάνονταν εξίσου ευτυχισμένοι όπως όταν ξεκίνησαν το πείραμα. Το ανοσοποιητικό σύστημα είχε κάνει το καθήκον του και οι προβλέψεις των συμμετεχόντων δεν αποδείχθηκαν να ισχύουν.
Τα ευρήματα όμως δεν ήταν εξίσου καλά για τους συμμετέχοντες που είχαν δυσκολία να εκλογικεύσουν την κατάσταση, αλλά και πάλι δεν ήταν τόσο άσχημα όσο περίμεναν. Αντί να παρουσιάσουν 2 βαθμούς πτώση στην κλίμακα αξιολόγησης της διάθεσης από το 1 έως το 10, όπως είχαν δηλώσει αρχικά, βίωσαν αμέσως πτώση κατά 0,68 και μετά από 10 λεπτά μία ακόμη πτώση κατά 1,25, όταν συνειδητοποίησαν την απόρριψη. Η καταπόνηση που αντιμετώπισε το ψυχολογικό ανοσοποιητικό σύστημα σε αυτή τη λειτουργία ήταν πολύ μεγαλύτερη και δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί το ίδιο καλά.
Παρόλα αυτά, καμία από τις δυο ομάδες δεν αισθάνθηκε τόσο άσχημα όσο νόμιζαν ότι θα αισθανθούν. Αυτό το μοτίβο συναντάται συχνά και σε άλλες μελέτες ψυχολογίας. Καθώς δεχόμαστε πλήγματα στη ζωή μας σε ευαίσθητα για εμάς ζητήματα, το ψυχολογικό ανοσοποιητικό σύστημά μας ξεκινάει να εργάζεται, εκλογικεύοντας το τι συνέβη και με το πέρασμα του χρόνου, σταματάμε να πονάμε όσο πιστεύαμε αρχικά.
Στην ίδια έρευνα, ο Gilbert και οι συνεργάτες του αναφέρουν μελέτες σχετικά με ανθρώπους που τους είχαν εγκαταλείψει οι σύντροφοί τους, του είχαν πει ότι είχαν ανεπαρκείς προσωπικότητές καθώς και ακαδημαϊκούς που δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν μία μόνιμη θέση. Το μοτίβο επαναλαμβάνεται: οι άνθρωποι σκέφτονται ότι θα αισθανθούν άσχημα, αλλά γενικά δεν νιώθουν τόσο άσχημα όσο αναμένουν και ανακάμπτουν ταχύτερα από ό, τι προβλέπουν.
Διαβάστε σχετικά: Ο συναισθηματικός πόνος της απόρριψης
Το φιλεύσπλαχνο υποσυνείδητο
Το γεγονός ότι δεν φαίνεται να έχουμε επίγνωση της λειτουργίας του ψυχολογικού μας ανοσοποιητικού σύστηματός μας, είναι ίσως ο μόνος λόγος για τον οποίο αυτό λειτουργεί αποτελεσματικά. Εν τέλει για να νιώσουμε καλύτερα, πρέπει να ξεχνάμε με κάποιο τρόπο ορισμένα σημαντικά γεγονότα, όπως το πόσο πολύ θέλαμε τη δουλειά που δεν πήραμε, το πόσο πολύ αγαπούσαμε τον σύντροφο που μας άφησε ή ακόμα και το πόσο απολαμβάναμε το παγωτό που μόλις μας έπεσε από το χέρι.
Αλλά τα καλά νέα είναι ότι όταν η ζωή μας φέρνει αντιμέτωπους με τα πιο σκληρά χτυπήματα που θα μπορούσαμε να φανταστούμε, το ασυνείδητό μας δουλεύει πυρετωδώς για να βρει τρόπους να μας βοηθήσει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ζωή συχνά δεν αποδεικνύεται τόσο κακή όσο νομίζαμε. Σύντομα, οι περισσότεροι από εμάς βρίσκουμε τη χαρά μας και πάλι και προχωράμε μπροστά, όλα αυτά χάρη στο φιλεύσπλαχνο αλλά μυστικό έργο του ψυχολογικού ανοσοποιητικού συστήματός μας.
Πηγή: spring.org.uk
Επιμέλεια-Απόδοση: PsychologyNow.gr
