Συνήθως, όταν αναφερόμαστε στην ξεκούραση, το μυαλό μας πηγαίνει κατευθείαν στη σωματική ανάπαυση. Υπάρχουν, ωστόσο, άλλα 6 είδη ξεκούρασης που είναι απαραίτητα για εμάς και την ευημερία μας. Πάμε να τα γνωρίσουμε ένα-ένα και να δούμε τί τα κάνει σημαντικά!
Θα ξεκινήσω με τη σωματική ξεκούραση, μιας και είναι η πιο διαδεδομένη. Το σώμα μας είναι το σπίτι μας, μέσα στο οποίο κατοικεί η ψυχή και το πνεύμα μας. Είναι το εργαλείο χάρη στο οποίο κάνουμε τα πάντα μέσα στην καθημερινότητά μας. Αναπνέουμε, εργαζόμαστε, μελετάμε, περπατάμε, τρέχουμε, παίζουμε, γυμναζόμαστε, χορεύουμε, χτίζουμε, κολυμπάμε, πετάμε, μαγειρεύουμε, καταπιανόμαστε με ένα σωρό εργασίες εντός κι εκτός σπιτιού...Φροντίζουμε για την επιβίωσή μας και την ποιότητα της ζωής μας. Το σώμα μας, χάρη στις αποθήκες ενέργειας που έχει, μας βοηθά να τα κάνουμε όλα αυτά και ακόμα περισσότερα.
Το σώμα μας, για να λειτουργεί αποτελεσματικά και να ‘χει μακροζωία, χρειάζεται καλή συντήρηση και φροντίδα. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη θρέψη του και την ανάπαυσή του, ώστε να μπορεί να αναπληρώνει την ενέργεια που καταναλώσαμε. Ο νούμερο ένα τρόπος επαναφόρτισης του σώματος είναι ο ύπνος. Αν σκεφτείτε πως χρειαζόμαστε περίπου 8 ώρες ύπνου ημερησίως, θα διαπιστώσετε πως περνάμε περίπου το 1/3 της ζωής μας κοιμισμένοι.
Ο ύπνος δεν είναι ωφέλιμος μόνο για τη σωματική ανάπαυση, αλλά για τη ψυχική και την πνευματική. Κατά τη διάρκεια του ύπνου το σώμα μας δεν αναπαύεται απλώς, αλλά πραγματοποιεί και μάλιστα ταχύτερα απ’ ότι κατά τη διάρκεια της μέρας, λειτουργίες που αφορούν την αποκατάσταση και τη θεραπεία του (π.χ. ανάπλαση κυττάρων, επούλωση εκδορών, αμυχών, πληγών, αντιμετώπιση λοιμώξεων κ.λπ).
Πέρα από τον ύπνο, χρειαζόμαστε μικρότερα διαλείμματα και παύσεις μέσα στη μέρα, για να αποδίδει καλύτερα το σώμα μας και να ξεκουράζονται οι μύες μας. Άλλες πρακτικές σωματικής ξεκούρασης είναι οι διατάσεις, το ζεστό μπάνιο, η διαφραγματική αναπνοή ή άλλες τεχνικές που ενεργοποιούν το σύστημα χαλάρωσης (π.χ. προοδευτική μυϊκή χαλάρωση), το μασάζ, οι φυσικοθεραπείες (ιδίως στις περιπτώσεις που έχουμε τραυματισμούς, έντονους πόνους και την αίσθηση πιασίματος).
Ξεκούραση νούμερο δύο: η Συναισθηματική. Είναι αυτή που χρειαζόμαστε περισσότερο για να αποφορτιστούμε ψυχικά. Καθημερινά δεχόμαστε πάρα πολλά ερεθίσματα που μας επηρεάζουν τόσο συνειδητά όσο και ασυνείδητα. Πολλές φορές, δεν επηρεαζόμαστε απλώς, αλλά το συναίσθημα είναι τόσο έντονο, που μας καταβάλλει. Ρίχνει πάρα πολύ την ενέργειά μας, τη διάθεσή μας, μπορεί να αποτυπωθεί στο σώμα μας με κάποια σωματοποίηση, να μειώσει τη λειτουργικότητά μας και την απόδοσή μας στα πράγματα. Μπορεί να γινόμαστε πολύ επικριτικοί με τον εαυτό μας ή/και με τους άλλους, να κάνουμε ανώφελες συγκρίσεις, να υπεραναλύουμε καταστάσεις και να καταστροφολογούμε.
Κάπου εκεί έρχεται η συναισθηματική φθορά, η οποία ποικίλλει ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της ζωής του κάθε ανθρώπου. Όλοι μας καλούμαστε να διαχειριστούμε δυσκολίες που αφορούν είτε την προσωπική/οικογενειακή μας ζωή (προβλήματα υγείας, επικοινωνίας, οικονομικά, απώλειες κ.λπ) είτε το εργασιακό μας περιβάλλον (δυσλειτουργικά και απαιτητικά περιβάλλοντα, προβλήματα συνεργασίας ή επικοινωνίας κ.λπ.). Επιπλέον, μπορεί η φύση του επαγγέλματός μας να είναι τέτοια που να εντείνει και να επιταχύνει τη συναισθηματική κόπωση, όπως συμβαίνει με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας (και όχι μόνο).
Όλοι οι άνθρωποι χρειάζεται να είμαστε σε επαφή με το συναίσθημά μας. Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε κάτι χωρίς να το παρατηρήσουμε. Αν δεν συνειδητοποιήσω τι νιώθω, από που ξεκινάει και για ποιο λόγο το αισθάνομαι, δεν θα καταφέρω να πάω στην αποδοχή του συναισθήματος κι έπειτα στη διαχείρισή του. Άρα, αντί να ελέγχω τα συναισθήματά μου, με ελέγχουν εκείνα, ιδίως όσο τα αγνοώ/αρνούμαι/αποφεύγω.
Αποτελεσματικοί τρόποι συναισθηματικής αποφόρτισης είναι η έκφραση των συναισθημάτων μας στον εαυτό μας ή/και σε άλλους είτε προφορικά είτε γραπτά. Τα ημερολόγια αυτοπαρατήρησης και καταγραφής είναι πολύ ανακουφιστικά στην εκτόνωση της έντασης του συναισθήματος, στην οργάνωση των σκέψεών μας και συχνά στην ανεύρεση λύσεων. Η ψυχοθεραπεία, τα υγιή όρια σ’ εμάς και στους άλλους, τα hobby μας, τεχνικές χαλάρωσης, το μοίρασμα με δικούς μας ανθρώπους και η συναισθηματική στήριξη και φροντίδα που θα λάβουμε, μας ξεκουράζει ψυχικά και μας «γεμίζει». Επίσης, η συναισθηματική απελευθέρωση έρχεται συχνά με τρόπο συμβολικό, μέσα από την κίνηση του σώματος (π.χ. άθληση) και την ενασχόληση με την τέχνη.
Διαβάστε σχετικά: Τρόποι να Ξεπεράσεις μια Άσχημη Διάθεση
Ξεκούραση νούμερο 3: Αισθητηριακή. Σε καθημερινή βάση καταιγιζόμαστε από πληθώρα ερεθισμάτων, τα οποία είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο βαθμό, αφήνουν το αποτύπωμά τους. Η όραση και η ακοή είναι οι αισθήσεις που παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στην επεξεργασία των ερεθισμάτων που δεχόμαστε. Πολλές πληροφορίες από πάρα πολλές πηγές ταυτόχρονα. Κάποιες μας ξεγλιστράνε και δεν έχουμε καν το χρόνο να τις φιλτράρουμε. Έτσι, «γεμίζουμε» πολύ γρήγορα και κουραζόμαστε πολύ περισσότερο απ’ ότι ενδεχομένως συνειδητοποιούμε. Το μυαλό μας, τα μάτια μας κι έπειτα τ’ αυτιά μας, έχουν ανάγκη από παύσεις. Από σιωπή. Θέλουμε εν ολίγοις, απο-σύνδεση.
Αποσυνδεόμαστε για να μπορέσουμε να συνδεθούμε πιο ουσιαστικά και συνειδητά. Κλείνουμε λοιπόν τις ηλεκτρονικές συσκευές και τις οθόνες (κινητά, tablet, υπολογιστές, τηλεοράσεις) και συνδεόμαστε καλύτερα με τον πραγματικό κόσμο. Παίρνουμε απόσταση από τον κόσμο των socials, χαμηλώνουμε το φωτισμό γύρω μας, κλείνουμε για λίγο τα μάτια μας και περιορίζουμε όσο είναι εφικτό τους ήχους και το θόρυβο.
Ξεκούραση νούμερο 4: Διανοητική. Η διανοητική ξεκούραση αφορά τις γνωστικές διεργασίες του εγκεφάλου μας. Ο εγκέφαλός μας λειτουργεί 24/7, είτε σε συνειδητό επίπεδο είτε σε ασυνείδητο. Στο ασυνείδητο, ρίχνει τους ρυθμούς του και γι’ αυτό έχουμε ανάγκη από ύπνο. Ο εγκέφαλός μας συχνά υπερλειτουργεί είτε γιατί το απαιτούν οι συνθήκες είτε γιατί εμείς οι ίδιοι υπερφορτώνουμε τον εγκέφαλο υπεραναλύοντας τα πράγματα.
Ο εγκέφαλος καταναλώνει το 25% της ημερήσιας ενέργειάς μας για να λειτουργήσουμε ως οργανισμός. Όταν εντείνουμε τους ρυθμούς λειτουργίας του το ποσοστό αυτό μπορεί και να τριπλασιαστεί! Είναι αναγκαίο λοιπόν να φροντίζουμε ώστε να ξεκουραζόμαστε διανοητικά και να είμαστε υγιείς και αποτελεσματικοί.
Η διανοητική ξεκούραση έρχεται μέσα από συχνά διαλείμματα, μέσα από τον ύπνο (όπου ο εγκέφαλος κάνει εκκαθάριση πληροφοριών, ταξινόμηση και αφομοίωση ή εστιάζει στην επίλυση προβλημάτων). Η ενυδάτωση και η θρέψη του οργανισμού, η επαφή με τη φύση και άλλες χαλαρωτικές δραστηριότητες ή συνήθειες που έχουμε (π.χ. μουσική), μας ξεκουράζουν διανοητικά.
Ξεκούραση νούμερο 5: Δημιουργική. Είναι η ξεκούραση που σχετίζεται περισσότερο απ’ολες με τα hobby που μπορεί να έχουμε. Είναι σημαντική για να μπορούμε να ξεφεύγουμε από τα συνηθισμένα πράγματα της καθημερινότητας που έχουν πιο επιτακτικό κι υποχρεωτικό χαρακτήρα. Η δημιουργική ξεκούραση έρχεται και προσθέτει χρώμα στη ζωή μας, έχει να κάνει με την έμπνευση και την έκφραση. Και συχνά είναι για μας οι μικρές «ανάσες» που χρειαζόμαστε για να συνεχίζουμε στην καθημερινότητά μας.
Εδώ, εντάσσονται δραστηριότητες πιο καλλιτεχνικές, όπως είναι η συγγραφή, η ενασχόληση με τη μουσική, το θέατρο, ο κινηματογράφος, η ζωγραφική, το πλέξιμο, οι κατασκευές, η δημιουργία κοσμημάτων, οι χειροτεχνίες, η ενασχόληση με τη φύση και την κηπουρική, με τη μαγειρική ή τη ζαχαροπλαστική, η ανάγνωση ενός βιβλίου ή άρθρου που μας εμπνέει, το άκουσμα ενός podcast ή μιας ομιλίας που μας κινητοποιεί.
Νούμερο 6 ξεκούραση: η Πνευματική. Πρόκειται για την καλλιέργεια του πνεύματός μας, την ενστάλλαξη ελπίδας, την ενδυνάμωσή μας, την πίστη. Συχνά βρίσκουμε καταφύγιο στην πίστη μας, ό, τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα. Πνευματική τροφή και αναζωογόνηση.
Η ανάγνωση πνευματικών κειμένων/βιβλίων, η προσευχή, οι συζητήσεις με πνευματικούς ανθρώπους, η κατήχηση, οι πνευματικές ομιλίες, η συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας, ο εθελοντισμός και η προσφορά στον συνάνθρωπο, τη φύση ή σε άλλα πλάσματα του Θεού, μας φέρνουν σε επαφή με την πνευματικότητα ή την καθοδήγηση που έχουμε ανάγκη πολλές φορές και μας βοηθά να ισορροπήσουμε και να γαληνεύσουμε.
Τέλος, υπάρχει και η Κοινωνική Ξεκούραση. Αφορά είτε την αλληλεπίδρασή μας με άλλους ανθρώπους είτε την αποστασιοποίησή μας από τον κόσμο. Σύμφωνα με το ποια είναι η ανάγκη μας τη δεδομένη στιγμή, για μας η κοινωνική ξεκούραση μπορεί να σημαίνει πως θα βγούμε έξω, θα κοινωνικοποιηθούμε, θα συζητήσουμε με δικούς μας ανθρώπους, θα έρθουμε σε επαφή με νέο κόσμο, θα διασκεδάσουμε, θα συμμετάσχουμε σε κάποια εκδήλωση ή στον αντίποδα, θα πάρουμε απόσταση και χρόνο από τον κόσμο, για να ηρεμήσουμε, να ξεκουραστούμε και να επεξεργαστούμε όσα συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας.
Όλα τα είδη ξεκούρασης είναι απαραίτητα. Οι ρυθμοί της ζωής και οι απαιτήσεις είναι πολλές κι ολοένα αυξανόμενες. Μπορεί,, συγχρόνως, να χρειαζόμαστε περισσότερα από ένα είδη ξεκούρασης και με τον ίδιο ή παρόμοιο τρόπο να καλύψουμε τα περισσότερα από αυτά. Οπότε, είναι σημαντικό κι εμείς να αντιλαμβανόμαστε τί θα μας ωφελούσε τη δεδομένη στιγμή και ποιες ανάγκες έχουμε, για να τις προτεραιοποιήσουμε και να τις ικανοποιήσουμε.
Αρκεί ο καθένας να είναι σε θέση να αφουγκράζεται τον εαυτό του και να του δίνει αυτό που ζητά.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
