Μέσω της φαντασίωσης, μπορούμε να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντι σε ένα μέρος μέρος, θέση που υποστηρίζει την ιδέα ότι αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης μας μπορούμε να αλλάξουμε ουσιαστικά τις αντιδράσεις μας απέναντι στον κόσμο.
Μια μελέτη αποκαλύπτει ότι όταν φανταζόμαστε ένα περιστατικό να λαμβάνει χώρα σε ένα συναισθηματικά ουδέτερο μέρος, τότε μπορεί να αλλάξει τη προδιάθεσή μας γι’ αυτό το μέρος.
Για να κατανοήσουμε πώς μαθαίνουμε από γεγονότα που είναι προϊόντα της φαντασίας μας, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τις Ανθρώπινες Γνωστικές Επιστήμες του Εγκεφάλου διεξήγαγαν ένα πείραμα, αρχικά στις ΗΠΑ και στη συνέχεια στη Γερμανία.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να δημιουργήσουν μια λίστα με ανθρώπους που συμπαθούσαν πολύ, μία λίστα με ανθρώπους που δεν συμπαθούσαν ιδιαίτερα και μία λίστα η οποία περιελάμβανε μέρη για τα οποία έτρεφαν ουδέτερα συναισθήματα. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια Λειτουργικής Απεικόνισης Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI), τους ζητήθηκε να φανταστούν ότι συναντούν κάποιον που συμπαθούσαν από τη σχετική λίστα που είχαν συντάξει σε ένα από τα ουδέτερα γι’ αυτούς συναισθηματικά περιβάλλοντα.
Οι εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας αποκάλυψαν ότι η ικανότητά μας να φανταζόμαστε σενάρια που μπορεί να συμβούν, συνδέεται με ένα δίκτυο στον εγκέφαλό μας το οποίο περιλαμβάνει τον μεσοκοιλιακό προμετωπιαίο φλοιό - μια περιοχή που συνδέεται με την ανάλυση του κινδύνου, του φόβου, της λήψης αποφάσεων και της αξιολόγησης της ηθικής.
Πιστεύουμε ότι αυτή η περιοχή συλλέγει συγκεντρωτικά τις αναπαραστάσεις του περιβάλλοντός μας μέσω της συγκέντρωσης πληροφοριών από ολόκληρο τον εγκέφαλο, ώστε να σχηματίζεται μια συνολική εικόνα, δηλώνουν οι ερευνητές.
Η ερευνητική ομάδα εξηγεί ότι ο μεσοκοιλιακός προμετωπιαίος φλοιός δεν κωδικοποιεί μεμονωμένες οντότητες, για παράδειγμα συγκεκριμένους ανθρώπους, αλλά τα μοτίβα των επιμέρους κωδικοποιημένων χαρακτηριστικών τα οποία αντιπροσωπεύουν μεμονωμένους ανθρώπους ή μέρη. Έτσι μπόρεσαν να δουν πως άλλαζε η στάση των συμμετεχόντων απέναντι στα ουδέτερα γι’ αυτούς μέρη, μέσω των αλλαγών στα επίπεδα δραστηριότητας αυτών των νευρωνικών μοτίβων.
Όταν φανταζόμουν την κόρη μου μέσα στο ασανσέρ, τόσο η δική της αναπαράσταση όσο και αυτή του ασανσέρ, γίνονταν ενεργές στο μεσοκοιλιακό προμετωπιαίο φλοιό του εγκέφαλου. Ο συγκεκριμένος φλοιός συνδέει με τη σειρά του αυτές τις αναπαραστάσεις – δηλαδή η θετική άποψη που έχουμε για ένα άτομο μπορεί να αλλάξει την άποψή μας για ένα ουδέτερο μέρος, εξηγεί ο γνωστικός νευροεπιστήμονας Ρολάντ Μπενουά.
Το εύρημα της έρευνας που δείχνει ότι οι στάσεις μας μπορούν να αλλάξουν μέσω της φαντασίωσης, επιβεβαιώνει ότι ο εγκέφαλος όχι μόνο έχει την ικανότητα να διατηρεί το φαντασιωσικό πλαίσιο ενός συγκεκριμένου μέρους στο μυαλό μας, αλλά και κωδικοποιεί την αξιολόγησή μας για ένα πραγματικό μέρος. Έτσι, οι φαντασιώσεις, μοιάζουν με πραγματικά γεγονότα, καθώς μπορούν να επηρεάσουν τη στάση μας απέναντι στον πραγματικό κόσμο.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ότι μπορούμε να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντι σε ένα μέρος απλώς και μόνο με μια ονειροπόληση, συνεισφέρουν στην ιδέα ότι αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης μας μπορούμε να αλλάξουμε ουσιαστικά τις αντιδράσεις μας απέναντι στον κόσμο – κάτι που μπορεί να έχει ιδιαίτερα σημαντική επίδραση στην ψυχική υγεία μας.
Φυσικά, η δύναμη πρόκλησης αλλαγής μέσω της φαντασίας ισχύει μόνο για τις αντιλήψεις μας και τις επιρροές που αυτές μπορεί να έχουν για την ψυχολογία και τη φυσιολογία μας. Ωστόσο, δεδομένων των διαταραχών των συναισθηματικών αντιλήψεων και των συναισθημάτων μας, η περαιτέρω έρευνα σχετικά με αυτό το φαινόμενο θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη.
Στη μελέτη μας, δείχνουμε πώς οι θετικές φαντασιώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μια πιο θετική αξιολόγηση του περιβάλλοντός μας, συνοψίζουν οι ερευνητές. Σε μελλοντικές έρευνες πιστεύουμε να δείξουμε πώς αυτός ο μηχανισμός επηρεάζει τους ανθρώπους που τείνουν να υπεραναλύουν τις αρνητικές σκέψεις για το μέλλον τους, όπως όσοι υποφέρουν από κατάθλιψη. Μήπως άραγε αυτή η υπερανάλυση οδηγεί σε υποτίμηση των πτυχών της ζωής τους που είναι ουδέτερες ή ακόμα και θετικές;
Μελέτη: Forming attitudes via neural activity supporting affective episodic simulations
Απόδοση: Ραφαέλα Βουδουραγκάκη
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
