Αλεξία Ειρήνη Κωνσταντίνου

Cine-δρία: Το παιδί φωνάζει και κανένας δεν το ακούει

Cine-δρία: Το παιδί φωνάζει και κανένας δεν το ακούει

Αλεξία Ειρήνη Κωνσταντίνου
εικόνα από την ταινία Ματζουράνα

Η Όλγα Μαλέα στην ταινία «Ματζουράνα» (2013) με προσεγμένο αλλά αφοπλιστικό τρόπο προσπαθεί να φωτίσει στο ενήλικο κοινό κάποια σκοτεινά και πολλές φορές αθέατα σε απαίδευτα μάτια σημάδια που δείχνουν ότι ένα παιδί υποφέρει μέσα του και τίποτα δεν γίνεται ξαφνικά και αναίτια.


Η πιο σημαντική ερώτηση στον κόσμο είναι: «γιατί κλαίει το παιδί;»

Alice Walker, 1944-  

Πώς γίνεται ένα παιδί υπάκουο, συνεργάσιμο, με ενδιαφέροντα και όρεξη για δημιουργία να ξυπνήσει ένα πρωί και να αρχίσει να φέρεται με επιθετικότητα, άρνηση και να εκφράζει μελαγχολική διάθεση; Συνήθως οι γονείς απαντούν «δεν ξέρω, δεν έχω ιδέα τι συμβαίνει μάλλον κάνει καπρίτσια». Άραγε είναι τόσο απλό ένα παιδί απ’τη μια μέρα στην άλλη να αλλάξει εκ διαμέτρου τη συμπεριφορά του;

Η Όλγα Μαλέα στην ταινία «Ματζουράνα» (2013) με προσεγμένο αλλά αφοπλιστικό τρόπο προσπαθεί να φωτίσει στο ενήλικο κοινό κάποια σκοτεινά και πολλές φορές αθέατα σε απαίδευτα μάτια σημάδια που δείχνουν ότι ένα παιδί υποφέρει μέσα του και τίποτα δεν γίνεται ξαφνικά και αναίτια. Η ψυχολογική ματιά της Μαλέα ξεδιπλώνει περίτεχνα το χρονικό των γεγονότων καθιστώντας την ταινία της οδηγό μελέτης για κάθε γονιό.

Η 11χρονη ηρωίδα της ταινίας, η Άννα, ένα παιδί θαύμα στη μαγειρική, κυνηγά την εξέλιξη του ταλέντου της μέσω ενός διαγωνισμού. Δίπλα της οι γονείς της και κυρίως η υπερπροστατευτική μητέρα της που βλέπει το διαγωνισμό αυτόν ως το κλειδί για να εξασφαλίσει η κόρη της οικονομικά το μέλλον της.

Κάποια στιγμή όμως η Άννα αρχίζει και παθαίνει διάφορα περίεργα ατυχήματα και να φέρεται με περίεργο τρόπο. Στην εξέλιξη των γεγονότων θα βρεθεί δίπλα της η Εύα, η παιδοψυχολόγος του διαγωνισμού, που αφουγκράζεται τη σιωπή της Άννας και λέει χαρακτηριστικά «το παιδί φωνάζει αλλά κανείς δεν το ακούει». Και όντως κανείς δεν άκουγε τι φώναζε η αλλαγή στη συμπεριφορά της Άννας. Ούτε η ίδια της η οικογένεια.

Μια οικογένεια με σχέσεις υπερεμπλοκής, σύμφωνα με τις οποίες τα μέλη ασκούσαν πιέσεις και απαιτήσεις το ένα στο άλλο, διαμορφώνοντας μια ψευδαίσθηση ότι ο καθένας ικανοποιούσε τα θέλω του ενώ ουσιαστικά ικανοποιούσε τις προσδοκίες των άλλων μελών.

Κινητήριος μοχλός αυτού του οικογενειακού μοτίβου η μητέρα της Άννας, που έχοντας ως μοναδικό στόχο να οδηγήσει το παιδί της στην επιτυχία ασκώντας του καθημερινά υπέρμετρη πίεση, δεν μπορούσε να αντιληφθεί ότι η αλλαγή στη συμπεριφορά της Άννας δεν ήταν ένα απλό καπρίτσιο, -όπως χαρακτηριστικά έλεγε η ίδια-, αλλά μια προσπάθεια να δηλώσει ότι υποφέρει.

Ακόμα και όταν η παιδοψυχολόγος προσπαθεί να της θίξει την ανάγκη να εστιάσουν στα σημάδια που φέρει μέρα με τη μέρα η Άννα, η μητέρα αρνείται και μάλιστα κατηγορεί την Εύα ως εμπόδιο στην επιτυχία της κόρης της.

Μέσα απ’την ταινία «Ματζουράνα» αναδεικνύεται το πόσο σημαντικό είναι οι γονείς και όσοι συναναστρέφονται με παιδιά, να σκύβουν πάνω από κάθε κλάμα τους, κάθε ξαφνική αντίδραση, κάθε βλέμμα που χάνεται. Η στήριξη και η παρότρυνση για επίτευξη στόχων είναι κομμάτι του γονεϊκού ρόλου, δεν είναι Ο γονεϊκός ρόλος.

Τα παιδιά ιδιαίτερα στην προεφηβεία και στην εφηβεία έχουν ανάγκη να εκφράσουν προβληματισμούς και τους εκφράζουν, σπάνια όμως με λέξεις και ξεκάθαρες συμπεριφορές. Τότε καλείται ο γονιός να ανιχνεύσει, να διαβάσει, να μεταφράσει τα σημάδια των συμπεριφορών και να προσεγγίσει με κατανόηση το παιδί του με απώτερο στόχο την καλύτερη μεταξύ τους επικοινωνία.

Αν δίναμε μια απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε αρχικά για το αν γίνεται ένα παιδί ξαφνικά να αλλάξει συμπεριφορά η απάντηση είναι ότι αυτό το ξαφνικά, εμπεριέχει εξελικτική πορεία και μια σειρά από αιτίες, που ανάλογα τη σοβαρότητα της περίπτωσης χρειάζονται και διαφορετική προσέγγιση για να ανιχνευθούν.

Η Μαλέα δίνει απάντηση στο γιατί η Άννα άλλαξε τη συμπεριφορά της μέσα από ένα δυναμικό τέλος. Σπάει τη σιωπή της ηρωίδας της και της δίνει το δικαίωμα να σχηματίσει με λέξεις το ψυχικό της τραύμα. Ποιο ήταν αυτό; Σας προτρέπω αγαπητοί γονείς να το ανακαλύψετε μόνοι σας!

Το trailer της ταινίας:


Βιβλιογραφία:

  • S. Minuchin, Οικογένειες και οικογενειακή θεραπεία, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000
  • PARENT/CHILD COMMUNICATION www.parenting-ed.org
Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...