Το ghosting, έχει χαρακτηριστεί από τους ειδικούς ψυχικής υγείας ως μία συμπεριφορά οριακά κακοποιητική, καθώς στη βάση της έχει χειριστικά κίνητρα και την έλλειψη ενσυναίσθησης.
Στις σύγχρονες κουλτούρες της δυτικής κοινωνίας, παρατηρούμε αρκετά συχνά, τόσο σε επίπεδο dating όσο και σε άλλους τύπους αλληλεπιδράσεων, όπως είναι οι φιλικές, το φαινόμενο “ghosting”.
Όπως υποδεικνύει και το όνομά του, “ghosting” είναι η υιοθέτηση της συμπεριφοράς του μικρού Κάσπερ. Δηλαδή, η εξαφάνιση κάποιου ατόμου το οποίο μέχρι πρότινος φαινόταν να βρίσκεται εκεί είτε μέσω της φυσικής, είτε της επικοινωνιακής/ συναισθηματικής του παρουσίας ενώ άλλες φορές και των δύο, έχοντας δομήσει μία συγκεκριμένου τύπου αλληλεπίδραση. Παρά την παγίωση αυτής της αλληλεπίδρασης, ξαφνικά και χωρίς κάποια επεξήγηση, το άτομο αυτό εξαφανίζεται, αποστερώντας οποιαδήποτε ευκαιρία διαλόγου και επικοινωνίας από εμάς.
Οι λόγοι που κάνουν ένα άτομο “ghoster” είναι πολλοί και η αφετηρία τους μπορεί να ξεκινάει ακόμα και από τα πρώιμα στάδια σύναψης δεσμού. Πριν αναζητήσουμε όμως την εν λόγω ανάλυση στον Bowlby και πριν υποθέσουμε πως ο τύπος που ενδεχομένως να ταιριάζει καλύτερα στην ερμηνεία μίας τέτοιας συμπεριφοράς να είναι εκείνος του Αγχώδους/ Αποφευκτικού, σημασία έχει να διαλευκάνουμε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στα βιώματα που μας έχουν επηρεάσει αλλά και στον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να συμπορευόμαστε μαζί τους, στην ενήλικη ζωή μας.
Υποθέσεις οι οποίες σχετίζονται με την αποστέρηση μίας συναισθηματικής σταθεράς σε μικρή ηλικία ή με την ελλιπή ικανότητα των τροφών μας για κάλυψη των συναισθηματικών μας αναγκών, με αποτέλεσμα η αποφυγή να μοιάζει μεγαλώνοντας , ως μία αρκετά ασφαλής και βολική λύση, ενδέχεται να έχουν ένα νόημα στην εξήγηση αυτού του φαινομένου.
Η εστιασμένη ψυχοθεραπεία σε τομείς όπως η αύξηση της ενσυναίσθησης ή της εμπιστοσύνης σε νέους ανθρώπους όπως και η διάρρηξη του φαύλου κύκλου του τραύματος που σχετίζεται με τη μη συναισθηματική διαθεσιμότητα a priori από την αντίπερα όχθη, ενδέχεται να φέρει αποτελέσματα.
Ωστόσο, για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει το άτομο που επιδίδεται σε τέτοιου τύπου συμπεριφορές, να αναζητήσει βοήθεια, κάτι το οποίο δε συμβαίνει συχνά. Ένας από τους λόγους που κάτι τέτοιο δε συμβαίνει συχνά είναι διότι, αρκετά άτομα “ghosters” μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά ναρκισσιστικού τύπου.
Δηλαδή, όποιοι και να είναι οι λόγοι πίσω από μία συμπεριφορά ghosting όπως ο φόβος, ο φόρτος εργασίας, το άγχος, η ντροπή, η συνήθεια στην αποφυγή, η πλήρωση των αναγκών από άλλα πρόσωπα ή οτιδήποτε άλλο, εκείνο που καθιστά το ghosting μία από τις πιο δύσκολες συνθήκες στη διαχείρισή της, είναι το ναρκισσιστικό του υπόβαθρο.
Το γεγονός δηλαδή, πως όποιοι και να είναι οι λόγοι πίσω από την εν λόγω συμπεριφορά, ο/η ghoster δε βρίσκει αρκετά σημαντικό ή απαραίτητο να παρέχει μία εξήγηση στο άτομο που έχει απέναντί του, γνωρίζοντας μάλιστα τις περισσότερες φορές ότι η συμπεριφορά του ενδέχεται να προκαλεί ψυχική δυσφορία ή αναστάτωση. Η τόσο καταφανής έλλειψη ενσυναίσθησης συναντάται σε άτομα που χαρακτηρίζονται από μία σειρά ναρκισσιστικών στοιχείων.
Ένας από τους βασικούς λόγους που είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστούμε τη συνθήκη στην οποία έχουμε βρεθεί με κάποιο ghoster, είναι ότι ο βασικός πυλώνας που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι προκειμένου να επικοινωνήσουν, δηλαδή ο διάλογος, έχει διαρραγεί.
Διαβάστε σχετικά: Το βαρύ ψυχολογικό κόστος του Ghosting και πώς να το διαχειριστείτε
Πράγμα που σημαίνει πως οι ανάγκες της πλευράς που δέχεται το ghosting, οι οποίες ενδέχεται να περιλαμβάνουν μία σειρά σκέψεων και συναισθημάτων, αναγκάζονται να παραμείνουν στο “mute” και κατ’ επέκταση να καταπιεστούν, αφού κατά πάσα πιθανότητα πολύ πριν εκφραστούν, οποιαδήποτε άλλη απόπειρα επικοινωνίας, ενδέχεται να έχει μείνει στο «διαβάστηκε».
Η συνθήκη αυτή, δομεί ένα καθεστώς άνισης συσχέτισης, όπου από τη μία βρίσκεται ο ghoster που φαινομενικά κατέχει μία θέση εξουσίας καθώς η επιλογή του να εξαφανίζεται και ενίοτε να επανεμφανίζεται, τον κάνει να κινεί τα νήματα της αλληλεπίδρασης και από την άλλη, βρίσκεται ο ghostee , ο οποίος αναμένει καρτερικά οποιοδήποτε στοιχείο ενδέχεται να λύσει το μυστήριο της εξαφάνισης και να δώσει την παραμικρή απάντηση που θα φέρει λίγη «ειρήνη» και εσωτερική ηρεμία, απαντώντας σε μία σειρά από «γιατί».
Η αλήθεια ωστόσο βρίσκεται στο γεγονός ότι η εξουσία ανήκει και στην πλευρά του ghostee, καθώς έχοντας αναγνωρίσει κάποια από τα σημάδια ενός ατόμου που μας κάνει ghosting, βρισκόμαστε στην αρκετά δυναμική θέση να απορρίψουμε εκ θεμελίων την αλληλεπίδρασή μας, με κάτι που μας είναι δυσάρεστο. Το ghosting, έχει χαρακτηριστεί από αρκετούς ειδικούς ψυχικής υγείας ως μία συμπεριφορά οριακά κακοποιητική, καθώς στη βάση της έχει χειριστικά κίνητρα και την έλλειψη ενσυναίσθησης.
Επίσης, αρκετά άτομα που συμπεριφέρονται με γνώμονα το ghosting, χρησιμοποιούν και ορισμένες άλλες τεχνικές που τείνουν να χρησιμοποιούνται από άτομα με ναρκισσιστικά στοιχεία, όπως είναι το “breadcrumbing”, όταν δηλαδή κάποιος μας δίνει ανά μη τακτά και με συνοχή, χρονικά διαστήματα, μόνο κάποια ψίχουλα παρουσίας ή επιβεβαίωσης, τα οποία στην πορεία τείνει να αποστερεί.
Ενώ, αρκετά συχνά παρατηρείται και το “gashlighting”, όπου εάν ποτέ η επικοινωνία ανακτηθεί και τεθούν στην επιφάνεια οι εν λόγω προβληματισμοί που αφορούν την εξαφάνιση, το «βάρος» ρίχνεται πάντοτε στο άτομο που «παραπονιέται» ή εκφράζει την αντίρρησή του στην υπάρχουσα κατάσταση καθώς καταλήγει μάλιστα, σχεδόν πάντα να φταίει το ίδιο.
Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι πως συνήθως για άτομα με ναρκισσιστικά στοιχεία, η αντικειμενοποίηση ενός υποκειμένου που έχουν απέναντί τους, προκειμένου να εκτελεί και να πραγματοποιεί τις δικές τους ανάγκες, αποτελεί μία πάγια τακτική.
Η ψυχική δυσφορία, η αγωνία, ο φαύλος κύκλος της σκέψης του « τι λάθος έχω κάνει» που οδηγεί σε μείωση της αυτοεκτίμησης και σε μία διαδικασία εσωτερικής αμφισβήτησης, συνηγορούν στο συμπέρασμα πως η πιο αποτελεσματική λύση σε τέτοιες περιπτώσεις φαίνεται να είναι, η αλλαγή του βλέμματος από τον ghoster, στον εαυτό μας.
Γιατί, το να χτυπάμε μία πόρτα που δεν πρόκειται να ανοίξει ποτέ, καθώς δεν είχε εξαρχής την πρόθεση να ανοίξει, είναι σα να στερούμε από τον εαυτό μας, τη δυνατότητα να εξυγιανθεί. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου μία συνθήκη ghosting, ενδέχεται να διακινεί προηγούμενα τραύματα όπως η απώλεια, το άγχος αποχωρισμού και η εγκατάλειψη, τότε η φροντίδα της ψυχικής μας υγείας θα πρέπει να τεθεί πρώτη στην ιεράρχηση των αναγκών μας και σίγουρα πολύ πιο υψηλά από το περιβόητο «πότε θα ξαναστείλει»;
Όπως αναφέρεται και σε ένα σχετικό άρθρο στους New York Times: Είμαστε καλωδιωμένοι για να συνδεόμαστε με τους άλλους. Το φαινόμενο του έρωτα, το μεγαλύτερο μας ναρκωτικό και η ψευδαίσθηση που αναπτύσσεται μεταξύ δύο ανθρώπων για να είναι μαζί και να ανθίσουν. Οι μεγαλύτεροι επιζήσαντες, θα είναι εκείνοι που θα έχουν καταλάβει πως λειτουργεί όλο αυτό.
Συγγραφέας: Μάιρα Ζαρέντη, Ψυχολόγος, (Msc), Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια (Εκπ.)
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
