Η διαχείριση του θυμού είναι η οδός για την αυτογνωσία.
Ο θυμός είναι ένα σημαντικό, συχνά παρεξηγημένο συναίσθημα. Όταν θάβουμε το θυμό μας μπορεί να λυγίσουμε και να οδηγηθούμε στο να υποφέρουμε τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Από την άλλη πλευρά, το να ξεσπάμε και να αφήνουμε το θυμό μας να ξεχειλίσει παντού δεν είναι ακριβώς η ιδανική εναλλακτική λύση.
Η κατανόηση και η υπέρβαση του θυμού, είναι κάτι που μπορεί να πάρει χρόνο, υπομονή και ενδοσκόπηση. Αλλά τι μπορούμε να κάνουμε σε αυτές τις άμεσες περιπτώσεις που νιώθουμε ότι μας προκαλούν; Πώς μπορούμε να ηρεμήσουμε τον εαυτό μας χωρίς να ωραιοποιήσουμε αυτό που νιώθουμε; Ακολουθούν τρεις συμβουλές, που αφορούν ζευγάρια και γονείς, για βοηθηθούν στο να διαχειριστούν αυτές τις έντονες στιγμές απογοήτευσης, ενόχλησης ή απόλυτης οργής.
1. Πέντε λεπτά διάλειμμα
Ενώ οι άμεσες, πιο έντονες συναισθηματικές μας αντιδράσεις είναι συχνά πέρα από τον έλεγχό μας, οι σωματικές μας πράξεις είναι πάντα στη δυναμική μας. Όταν αφήνουμε απλά χρόνο και χώρο μεταξύ της άμεσης οργισμένης αντίδρασής μας και της όποιας δράσης μας, προσφέρουμε στον εαυτό μας μια μεγάλη ανακούφιση.
Αν παρατηρήσουμε ότι αισθανόμαστε πραγματικά αναστατωμένοι σε μια αλληλεπίδραση, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να αναπνεύσουμε. Πάρτε βαθιές αναπνοές και μετρήστε μέχρι το 10. Όταν είναι δυνατόν, ενημερώστε το άλλο άτομο ότι χρειάζεστε ένα λεπτό. Βγείτε έξω. Πηγαίνετε μια βόλτα. Βασικά, ό,τι σας βοηθάει να ηρεμήσετε το νευρικό σας σύστημα αξίζει τον χρόνο σας.
Φυσικά, όλα αυτά μπορεί να ακούγονται πολύ πιο εύκολα ειπωμένα από ό,τι γίνονται. Ωστόσο, το να βρούμε μόλις πέντε λεπτά για να στρέψουμε την προσοχή μας προς τα μέσα, εστιάζοντας στον εαυτό μας και τη συναισθηματική μας κατάσταση, είναι συχνά το πιο υγιές πρώτο βήμα για την επεξεργασία του θυμού μας. Μας επιτρέπει να ξεκαθαρίσουμε το μυαλό μας, να κατανοήσουμε αυτό με το οποίο είμαστε θυμωμένοι και να αποφασίσουμε πώς θέλουμε να αντιδράσουμε.
Ο στόχος της λήψης πέντε λεπτών δεν είναι να αναπολούμε συγκεκριμένες λεπτομέρειες του τι συνέβη και να εκνευρίζουμε τον εαυτό μας. Αντ' αυτού, πρέπει να εξασκούμε την αυτοπροστασία δίνοντας στον εαυτό μας αυτό που χρειαζόμαστε για να ηρεμήσουμε και να επανασυνδεθούμε με αυτό που είμαστε. Στη συνέχεια, μπορούμε να αξιολογήσουμε την κατάσταση από μια πιο ανοιχτή, λιγότερο αντιδραστική θέση.
2. Αναγνωρίστε τον θυμό για να τη χαλιναγωγήσετε
Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ απλό για να είναι χρήσιμο, αλλά η αναγνώριση του θυμού μας μπορεί να μας βοηθήσει να τον ξεπεράσουμε με μεγάλο τρόπο. Η ιδέα είναι να μην αναλωθούμε στους λόγους που μας τρελαίνουν, αλλά απλώς να παρατηρήσουμε και να ονομάσουμε ό,τι αισθανόμαστε.
Ο διαπροσωπικός νευροβιολόγος Δρ. Ντάλιεν Σίγκελ συνιστά την μέθοδο «ονομάστε το για να το δαμάσετε» ως μέσο για να κατανοήσουμε τα συναισθήματά μας και να βρούμε την ισορροπία. Η ιδέα είναι να περιγράψουμε την εσωτερική μας κατάσταση χωρίς να αισθανόμαστε την ανάγκη να την εκλογικεύσουμε ή να την εξηγήσουμε. Η διαδικασία προωθεί αυτό που ο Σίγκελ αποκαλεί "ολοκλήρωση", ενισχύοντας τις γλωσσικές ικανότητες του εγκεφάλου μας και συνδέοντάς τες με τα αυθόρμητα, ακατέργαστα συναισθήματα στον εγκεφαλό μας.
Εκτός του ότι ηρεμεί τον εγκέφαλό μας, η ονομασία ενός συναισθήματος μας βοηθά να δώσουμε το χώρο που χρειαζόμαστε για να κάνουμε λίγο πίσω και να είμαστε περίεργοι, αντί να παρασυρθούμε από ένα κύμα συναισθήματος. Η ικανότητά μας να εντοπίζουμε τις αντιδράσεις μας, μας επιτρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να έχουμε αυτογνωσία, ενώ παράλληλα κάνουμε μια πιο συνειδητή επιλογή σχετικά με το πώς θέλουμε να αντιδράσουμε.
Διαβάστε σχετικά: Πέντε πράγματα που μπορείτε να κάνετε όταν θυμώνετε
3. Αναγνωρίστε τα ερεθίσματα που σας προκαλούν
Όλοι μας έχουμε ορισμένα πράγματα που μας εκνευρίζουν -ίσως είναι ένας συγκεκριμένος τύπος κριτικής, ένας συγκαταβατικός τόνος ή ένα αίσθημα ότι μας αγνοούν ή μας παραβλέπουν. Αν φουντώσουμε ή πλημμυρίσουμε από συναισθήματα, ίσως είναι ένα σημάδι ότι κάτι παλαιότερο και βαθύτερο έρχεται στην επιφάνεια.
Φυσικά, μπορεί να μην αναγνωρίζουμε ακριβώς τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή. Μπορεί να μην συνειδητοποιούμε ότι η υποτιμητική γλώσσα του αφεντικού, μας σκάβει σε μια τάφρο ταπείνωσης που νιώθαμε ως ντροπαλό παιδί. Μπορεί να μην καταλαβαίνουμε ότι το ξέσπασμα του δικού μας παιδιού πυροδοτεί την ίδια αδυναμία που νιώθαμε όταν ήμασταν μικροί και πονάγαμε.
Όταν νιώθουμε ότι μας πυροδοτείται, δεν χρειάζεται να εντοπίσουμε αμέσως το ακριβές γεγονός από την προσωπική μας ιστορία που μπορεί να μας αναστατώνει. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, ωστόσο, είναι να αναγνωρίσουμε ότι η ένταση ή ο βαθμός του θυμού μας μπορεί να επιδεινώνεται από το παρελθόν μας. Με μια περίεργη προσέγγιση σε αυτές τις στιγμές, μπορούμε να γράψουμε ή να σημειώσουμε τι πιστεύουμε ότι μπορεί να μας έχει προκαλέσει. Ήταν ένα συγκεκριμένο πράγμα που είπε κάποιος; Ένας τρόπος που μας κοιτούσαν; Ένας τόνος;
Ποιες λέξεις μπορούμε να συσχετίσουμε με το γεγονός που μας εξόργισε; Στο βιβλίο της Hold Me Tight (Κράτα με σφιχτά), η ψυχοθεραπεύτρια Δρ. Σου Τζόνσον, θέτει έναν κατάλογο όρων που περιγράφουν τα βαθύτερα συναισθήματα που ξυπνούν μέσα μας όταν νιώθουμε ότι μας προκαλούν.
Πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι ορισμένες λέξεις συναισθημάτων έχουν πολύ μεγαλύτερη απήχηση σε αυτούς από ό,τι άλλες. Αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να εντοπίσουν τα πρωταρχικά συναισθήματα που κρύβονται πίσω από τις υπερμεγέθεις αντιδράσεις τους.
Καθώς καταβάλλουμε συνειδητή προσπάθεια να κατανοήσουμε τα ερεθίσματα που μας πυροδοτούν, μπορούμε να παρατηρούμε καλύτερα πότε και γιατί εμφανίζονται. Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσουμε ότι νιώθουμε ιδιαίτερα προκλητικοί κάθε φορά που ο σύντροφός μας μας πιέζει να ολοκληρώσουμε μια πρακτική εργασία. Στην αρχή, αυτό μπορεί να μοιάζει με μια λογική αντίδραση σε μια ενοχλητική συμπεριφορά.
Ωστόσο, γιατί αυτή η συγκεκριμένη συμπεριφορά μας εκνευρίζει περισσότερο από άλλες; Υπάρχει κάποιο νόημα που του αποδίδουμε; Για παράδειγμα, μπορεί να κάνουμε σκέψεις όπως: Με θεωρεί ηλίθιο. Γιατί μου θυμίζει συνέχεια να βγάζω τα σκουπίδια σαν να είμαι παιδί; ή Ποτέ δεν με αφήνει να ησυχάσω. Γιατί είναι τόσο παρεμβατικός;.
Αυτού του είδους οι σκέψεις και τα θυμωμένα συναισθήματά μας γύρω από αυτές, μπορεί να είναι ενδείξεις για ορισμένα ερεθίσματα που έχουμε μέσα μας και τα οποία βγαίνουν γρήγορα στην επιφάνεια. Ίσως είχαμε έναν γονέα που ήταν κυρίαρχος, παρεμβατικός ή επικριτικός, με αποτέλεσμα να είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις οδηγίες. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, η αναγνώριση ότι ενεργοποιούμαστε σε ένα βαθύτερο επίπεδο μπορεί να μας βοηθήσει να απομακρύνουμε το παρελθόν από το παρόν.
Φυσικά, όλοι μας θα βιώσουμε γεγονότα πολλές φορές στη ζωή μας που μπορεί να μας τρελάνουν, αλλά μπορούμε να περιορίσουμε εκείνες τις αντιδράσεις που αναδύονται από το παρελθόν μας. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την εμπειρία μας και να έχουμε μεγαλύτερη δύναμη πάνω στις αντιδράσεις μας.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση που ενεργοποιούμαστε από την γκρίνια ενός συντρόφου, μπορούμε να του ζητήσουμε άμεσα να προσπαθήσει να μας εμπιστευτεί περισσότερο. Μπορούμε ακόμη και να μοιραστούμε τον λόγο που μας προκαλεί δυσφορία όταν ακούμε τις επαναλαμβανόμενες υπενθυμίσεις τους.
Ο στόχος και των τριών αυτών πρακτικών είναι να δώσουμε στον εαυτό μας το χρόνο και το χώρο που χρειαζόμαστε για να επεξεργαστούμε και να κατανοήσουμε το θυμό μας χωρίς να πέσουμε θύματά του.
Με μια προσεκτική, συμπονετική και περίεργη προσέγγιση των συναισθηματικών μας αντιδράσεων, γνωρίζουμε τον εαυτό μας σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Λαμβάνουμε στοιχεία για το παρελθόν μας, εργαλεία για να επικεντρωθούμε στο παρόν και καλύτερες τεχνικές για να χειριζόμαστε το θυμό μας σε όλη μας τη ζωή, όποτε και όπου κι αν προκύψει.
Απόδοση: Σοφία Πολυχρονάκη, φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
