Σε αυτό το άρθρο θα μάθετε για την αμυντική συμπεριφορά και βρείτε κατευθύνσεις για να προσεγγίσετε και να επιλύσετε συγκρούσεις με ένα άτομο που συνέχεια βρίσκεται σε άμυνα.
Συγκρούσεις συμβαίνουν πολύ συχνά στις διαπροσωπικές σχέσεις, την εργασία ακόμα και σε δημόσιους χώρους. Η τριβή μπορεί να είναι απαραίτητη ακόμα και θεμιτή κάποιες φορές. Ωστόσο, όταν η εμπειρία αυτή αφορά μια σύγκρουση με κάποιον που είναι αμυντικός, αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εξέλιξη της συζήτησης ακόμα και το αποτέλεσμα.
Αντί να αποφύγει κανείς τη διαφωνία με άτομα που παρουσιάζουν αμυντική συμπεριφορά, ίσως είναι καλύτερο να καταλάβει γιατί αντιδράει με αυτόν τον τρόπο ο άλλος και πως μπορούν να επικοινωνήσουν καλύτερα.
Τι είναι η αμυντική συμπεριφορά;
Ως αμυντική συμπεριφορά εννοούμε μια επιθετική ή υποχωρητική στάση ως απάντηση σε κάτι που μοιάζει απειλητικό για κάποιον. Αυτός ο τύπος αντίδρασης σε ένα πρόβλημα μπορεί να ανιχνεύεται εύκολα. Το ένστικτό σου λέει ότι η συζήτηση έχει αλλάξει πορεία στο σημείο όπου το άλλο άτομο φαίνεται να απειλείται για κάποιο λόγο, είτε είναι εμφανές είτε όχι.
Γιατί γίνεται κάποιος αμυντικός στη στάση του;
Σε έρευνα έχει ειπωθεί πως οι άνθρωποι επιστρατεύουν την αμυντικότητα για να δώσουν λίγο χρόνο στον εαυτό τους όταν έχουν κάνει κάτι λάθος. Περιπτώσεις που μπορεί να γίνει κάποιος αμυντικός είναι:
- Να παραποιήσει ή ξεχάσει γεγονότα που συνέβησαν
- Να μετατοπίσει την ευθύνη σε άλλους
- Να προσπαθεί να διατηρήσει την κοινωνική του θέση
- Να ελαχιστοποιήσει τη ζημιά που προκλήθηκε
- Να αρνηθεί την προσωπική του ευθύνη
- Να απομακρυνθεί από την κατάσταση
Οι άνθρωποι μπορεί επίσης να γίνουν αμυντικοί λόγω άγχους. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αντιδράσει αμυντικά επειδή αντιλαμβάνεται μια μη απειλητική κατάσταση ως απειλή.
Πως να επικοινωνήσετε με ένα αμυντικό άτομο
Εφόσον δεν μπορείτε πάντα να αποφύγετε τη σύγκρουση, μπορεί να είναι προτιμότερο να αναπτύξετε τρόπους για πιο αποτελεσματική επικοινωνία, ειδικά με κάποιον που παίρνει αυτήν τη στάση.
1. Ενισχύστε την αυτογνωσία σας
Πριν εστιάσετε στις αντιδράσεις των άλλων στις συγκρούσεις, είναι καλύτερο να αυξήσετε την αυτογνωσία σας. Πως αντιδράτε σωματικά και συναισθηματικά στην κατάσταση και πως στις αντιδράσεις των άλλων;
Καταλαβαίνωντας καλύτερα τον εαυτό σας μπορεί να σε βοηθήσει να διαχειριστείτε καλύτερα τα συναισθήματά σας καθώς επίσης να ξεκαθαρίσετε τις παρεξηγήσεις.
Επιπλέον, είναι γενικά μια καλή ιδέα να παραμένετε ανοιχτοί σε νέες ιδέες και προοπτικές των άλλων.
Η αυτογνωσία θεωρείται μια πλευρά της συναισθηματικής νοημοσύνης. Η ΣΝ είναι η ικανότητα να καταλάβει κανείς, τα διαχειριστεί και να χρησιμοποιήσει τα συναισθήματα με ένα θετικό τρόπο ώστε να ευνοήσει την επικοινωνία με τους άλλους, να ανακουφιστεί από το άγχος και να επιλύσει τις συγκρούσεις.
Έχει φανεί στις έρευνες για τη συναισθηματική νοημοσύνη:
- Αναπτύσσετε ευέλικτους τρόπους διαχείρισης. Αυτοί οι τρόποι αφορούν κοινωνικές προκλήσεις, κοινωνικό άγχος, και διαπροσωπικές συγκρούσεις.
- Βελτιώνετε την συναισθηματική διαχείριση. Βοηθάει στη μείωση των αρνητικών συναισθημάτων, ενώ αυξάνονται τα θετικά.
- Αναπτύσσετε υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο. Η ποιότητα των σχέσεων είναι καλύτερη και η προοπτική τους για το μέλλον.
2. Χρησιμοποιήστε το «Εγώ νιώθω…»
Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους να επικοινωνήσει κανείς με έναν αμυντικό άτομο είναι να χρησιμοποιεί δηλώσεις με το «εγώ». Αυτό σημαίνει ότι εκφράζετε τις επιπτώσεις μιας κατάστασης γύρω από την προσωπική σας εμπειρία και όχι το τι έκανε λάθος ο άλλος.
Για παράδειγμα, «Τα λόγια σου με κάνουν να νιώθω πως φταίω πάντα εγώ ή ότι δεν μπορώ να σε ικανοποιήσω,» μπορεί να βοηθήσει ένα αμυντικό άτομο να καταλάβει πως νιώθεις αντί να πεις «Εσύ φταις που μου φωνάζεις!».
3. Πάρτε λίγη απόσταση
Η αποφυγή των συγκρούσεων δεν είναι πάντοτε ο πιο σωστός τρόπος. Ωστόσο, όταν τα συναισθήματα βρίσκονται σε μεγάλη ένταση, μπορείτε να απομακρυνθείτε ή να αποφύγετε το άλλο άτομο προσωρινά. Αργότερα, μπορείτε να επαναπροσεγγίσετε το ζήτημα όταν και οι δύο πλευρές είναι πιο ήρεμες και έτοιμες να το αντιμετωπίσουν με πιο καθαρή σκέψη.
Μια άλλη ιδέα είναι ένας διαμεσολαβητής που θα βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος. Αν βρεθείτε σε μια κατάσταση όπου πυροδοτεί η στάση σας το θυμό κάποιου και αυτό κλιμακώνεται, τότε το να προσεγγίσει το θέμα ένας τρίτος ίσως βοηθήσει.
4. Αποφύγετε τον ανταγωνισμό
Προσπαθήστε να μην είστε ανταγωνιστικοί με κάποιον που μπαίνει σε αμυντική στάση. Όταν αισθάνεστε την ενέργεια σας να γίνεται ανταγωνιστική, ο τόνος σας μπορεί να παρεξηγηθεί ως επιθετικός ή μη συνεργάσιμος, το οποίο μπορεί να ενισχύσει μια αμυντική συμπεριφορά.
Εάν πρόκειται για μια επείγουσα κατάσταση, όπως το να κινδυνεύει κάποιος ή να κινδυνεύει η ακεραιότητά κάποιου άλλου, τότε είναι πιθανό να μπείτε σε μια πιο ανταγωνιστική και έντονη συμπεριφορά.
5. Προσαρμοστείτε εντός λογικών ορίων
Όταν προσαρμόζεστε σε μια αμυντική συμπεριφορά, το πιθανότερο είναι πως δε θα ικανοποιηθούν οι δικές σας ανάγκες. Ωστόσο, μπορεί και να είναι ωφέλιμο όταν:
- Ένα άτομο έχει άδικο
- Το θέμα είναι πιο σημαντικό για τους άλλους παρά για σένα
- Η διευθέτηση της σύγκρουσης είναι πιο σημαντική από τη διαφωνία
Ίσως το καλύτερο είναι να μην έχετε πάντα την ίδια στάση απέναντι σε ένα άτομο με αμυντική συμπεριφορά, καθώς αυτό θα αυξήσει τη δυσαρέσκεια και μακροπρόθεσμα θα επηρεάσει τη σχέση αρνητικά.
6. Βρείτε ένα συμβιβασμό
Όταν θέλετε να συμβιβαστείτε, αποφασίζετε να διαπραγματευτείτε το θέμα με τον άλλον. Ο συμβιβασμός είναι πολλές φορές η καλύτερη εξέλιξη, όταν σε μια διαφωνία είναι πιο σημαντικό να βρεθεί μια λύση παρά να γίνει αυτό που ακριβώς εσείς θέλετε.
Ωστόσο, αυτός ο τρόπος λύσης μπορεί να είναι περιοριστικός, καθώς εστιάζετε σε τρόπους να συμβιβαστείτε, μπορεί να αγνοηθούν κάποιες από τις ανάγκες σας, ενώ ταυτόχρονα προσπαθείτε να ικανοποιήσετε του άλλου. Αυτή η στρατηγική μπορεί να μην είναι πάντα ωφέλιμη, αν συστηματικά υιοθετείτε μια υποχωρητική και συμβιβαστική στάση.
7. Συνεργαστείτε
Η συνεργασία μπορεί να σας επιτρέψει και στους δύο να βρείτε μια λύση όπου θα ικανοποιηθούν οι ανάγκες ως επί τω πλείστων.
Πως να προσεγγίσετε γενικά μια διαφωνία;
Υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε όταν βρίσκεστε σε μια σύγκρουση:
1. Αποφασίστε αν είναι απαραίτητο να συγκρουστείτε. Αξίζει το αποτέλεσμα την όλη διαδικασία; Αν όχι, τότε καλύτερα να το αφήσετε.
2. Προετοιμαστείτε για τη συζήτηση. Είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζετε αυτό το πρόβλημα; Αν ναι τότε εστιάστε σε αυτό. Αν όμως πρόκειται για κάτι που εμφανίζεται συχνά, μπορείτε να εστιάσετε στα μοτίβα συμπεριφοράς.
3. Εστιάστε στη σχέση. Αν το πρόβλημα επηρεάζει την εργασιακή σας σχέση, φιλία, ή την ερωτική σας σχέση, τότε εστιάστε στη σχέση καθ’ αυτή και στο πως να επιλύσετε τις διαφωνίες.
4. Δείξτε κατανόηση στον εαυτό σας. Συγκεντρώστε όλες τις πληροφορίες που έχετε και παρουσιάστε τις στο άλλο άτομο. Έπειτα, σκεφτείτε με ποιους τρόπους θα θέλατε να συμβιβαστείτε και να συνεργαστείτε στο ζήτημα.
5. Αναλογιστείτε γιατί το άλλο άτομο συμπεριφέρεται έτσι. Πως θα αντιδρούσατε αν ήσασταν στη θέση του; Γιατί κάποιος αντιδράει έτσι; Δείξτε ενσυναίσθηση στους άλλους και αυτό μπορεί να επιταχύνει τη λύση των θεμάτων.
Συνοπτικά
Μια σύγκρουση μπορεί να είναι υγιής, αλλά μπορεί να αποτελεί και πρόκληση όταν το άλλο άτομο μπαίνει σε θέση άμυνας. Ωστόσο, για να διευκολύνετε τις σχέσεις σας μπορεί να είναι σημαντικό να καταλάβετε γιατί κάποιος γίνεται αμυντικός και πως είναι καλύτερο να τον προσεγγίσετε.
Είναι καλό να σκεφτείτε χωρίς κριτική για τον άλλο γιατί μπορεί να αντιδράει με αυτόν τον τρόπο. Για παράδειγμα, μήπως υπάρχει κάτι πιο σοβαρό από κάτω που δεν το βλέπετε; Μήπως αντιδράσατε εσείς αμυντικά σε κάποιον, προβάλλοντας το θυμό σας;
Καθώς εξελίσσετε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη και μεταχειρίζεστε πιο αποτελεσματικές μεθόδους επικοινωνίας και επίλυσης συγκρούσεων, μπορείτε να τερματίσετε μια προβληματική κατάσταση και να δυναμώσετε τη σχέση αυτή.
Αν από την άλλη πιστεύετε πως γίνεστε εσείς αμυντικός στις διαφωνίες, ίσως σας βοηθήσει να μιλήσετε με έναν ψυχολόγο.
Απόδοση: Ναταλία Παπακώστα – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
