Τα χρήματα δεν αγοράζουν την ευτυχία από την άλλη πλευρά όμως δεν μπορούν και να μας απορρίψουν. Ίσως για αυτό πολλοί άνθρωποι που έχουν πληγωθεί από τις σχέσεις, καταφεύγουν στον υλισμό.
Τι κάνει κάποιον υλιστικό άνθρωπο; Αρχικά γνωρίζουμε τι είναι ο υλισμός: η συνεχής επιδίωξη της πολυτέλειας, ο φθόνος προς τους άλλους για την επιτυχία τους, η άπληστη επιθυμία για περισσότερα και περισσότερα υλικά αγαθά. Οι έρευνες έχουν δείξει ακόμη ότι οι υλιστές έχουν χειρότερη ψυχική υγεία, χαμηλότερη αίσθηση ευημερίας και γενική περιφρόνηση προς το περιβάλλον. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο τι είναι εκείνο που μετατρέπει κάποιον να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο. Θα μπορούσε να είναι κληρονομικό ή αποτέλεσμα της ανατροφής του;
Μία νέα έρευνα στο International Journal of Psychology ρίχνει φως σε εκείνα τα στοιχεία και τις διεργασίες που κάνουν τους υλιστικούς ανθρώπους να επιθυμούν φυσικό πλούτο. Σε γενικές γραμμές, ο υλισμός φανερώνεται ότι είναι η κατεύθυνση που παίρνουν οι άνθρωποι όταν πληγώνονται.
Η υλιστική και η μοναχική καρδιά
Οι άνθρωποι επιθυμούν να νιώθουν ασφαλείς, μία αίσθηση που περιλαμβάνει και τη φυσική ασφάλεια, αλλά αυτό που θέλουμε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η διαπροσωπική ασφάλεια: μια αίσθηση ότι μας αγαπούν, ότι μας καταλαβαίνουν και ότι μας εκτιμούν. Το πρώτο μέρος που βρίσκουμε αυτή την αίσθηση της διαπροσωπικής ασφάλειας είναι συνήθως οι γονείς μας.
Όμως κανείς γονέας δεν είναι τέλειος. Ορισμένοι γονείς είναι απόμακροι και ψυχροί ή παραμελούν τα παιδιά τους και, ελλείψει αυτής της κρίσιμης, αρχικής αίσθησης αποδοχής, πολλά παραμελημένα παιδιά μεγαλώνουν και παρουσιάζουν προβλήματα προσκόλλησης.
Οι τύποι προσκόλλησης είναι τέσσερις όμως αυτή η μελέτη επικεντρώθηκε σε δύο προβληματικούς τύπους: στον αγχωτικό τύπο, στον οποίο ένα άτομο επιδιώκει εμμονικά την έγκριση και την αγάπη πολύ συχνά με έναν τρόπο που πνίγει και είναι αδύνατο να ανταποκριθεί κανείς. Και τον αποφευκτικό τύπο στον οποίο ένα άτομο απλά αποφεύγει τις σχέσεις με άλλους ανθρώπους για να αποφύγει να πληγωθεί, ενισχύοντας αντί αυτού τη (συχνά ψεύτικη) αίσθηση ανεξαρτησίας από τους άλλους.
Η συγκεκριμένη μελέτη εξέτασε την αλληλεπίδραση μεταξύ προβλημάτων προσκόλλησης και υλισμού. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι ο υλισμός συνδέεται συχνά με ψυχρούς γονείς ή γονείς που παραμελούν τα παιδιά τους και μια ασταθή διαπροσωπική ή κοινωνική ζωή, οπότε ήταν λογικό να εξεταστεί αν οι δυσκολίες προσκόλλησης ήταν ο μηχανισμός πίσω από την επιθυμία για εξωτερικό, φυσικό πλούτο.
Η υπόθεση των ψυχολόγων ήταν ότι, όταν αφού βιώσαμε σχέσεις που μας απογοήτευσαν, τα άτομα με αγχωτικό τύπο προσκόλλησης θα εστίαζαν την υπερβολική αγάπη τους σε κάτι που δεν θα μπορούσε να τους απορρίψει: την κατοχή υλικών αγαθών και τον πλούτο. Δεδομένου ότι τα άτομα με αποφευκτική προσκόλληση αποφεύγουν ήδη όλες τις προσκολλήσεις οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι θα είχαν λιγότερο υλιστικά χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά τους.
Μελετώντας τη σχέση μεταξύ προσκόλλησης και υλισμού
Ο ομάδα των ψυχολόγων πραγματοποίησε μια σειρά μελετών που διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ των ζητημάτων προσκόλλησης και του υλισμού.
Στην πρώτη έρευνα, οι 237 συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει τα προβλήματα προσκόλλησης, ζητώντας τους να απαντήσουν σε δηλώσεις όπως «ανησυχώ ότι οι σύντροφοί δεν θα νοιάζονται για μένα τόσο πολύ όσο εγώ θα νοιάζομαι για αυτούς» και είμαι νευρικός στην εγγύτητα στη σχέση.
Ζήτησαν επίσης να απαντήσουν σε δηλώσεις σχετικά με τον υλισμό, όπως "Μου αρέσει πολύ η πολυτέλεια στη ζωή μου" και "Η ζωή μου θα ήταν καλύτερη αν είχα κάποια πράγματα που δεν έχω". Όπως προβλεπόταν, οι άνθρωποι με αγχωτικό τύπο προσκόλλησης ήταν πράγματι πιο υλιστικοί.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα με αποφευκτικό τύπο προσκόλλησης, δεν παρουσίαζαν σημαντικά χαρακτηριστικά υλισμού όταν ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τον υλισμό. Συγκεκριμένα, το μηνιαίο εισόδημα φύλου και οικογένειας είναι γνωστό ότι συσχετίζεται με τον υλισμό. Όταν εξετάζουμε και αυτές τις μεταβλητές, ο αποφευκτικός τύπος προσκόλλησης δεν συσχετίστηκε σημαντικά με τον υλισμό.
Η επόμενη μελέτη εξέτασε αν τα ζητήματα προσκόλλησης ήταν πραγματικά μια από τις αιτίες υλισμού, ενισχύοντας τεχνητά την αίσθηση της προσκόλλησης των συμμετεχόντων και έπειτα μετρώντας τον υλισμό. Οι ερευνητές ζήτησαν από τους μισούς συμμετέχοντες να σκεφτούν κάποιον που απευθύνονται για βοήθεια και επιβεβαίωση, να φανταστούν το πρόσωπο αυτό και στη συνέχεια να περιγράψουν μια κατάσταση όπου αυτό το άτομο τους βοήθησε λεπτομερώς. Ως ομάδα ελέγχου, το άλλο μισό του δείγματος μελέτης κλήθηκε να ανακαλέσει μια ένα γνωστό πρόσωπο και να περιγράψει ένα σενάριο στο οποίο αλληλεπιδρούν.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές παρουσίασαν στους συμμετέχοντες μια δοκιμασία που αποσκοπούσε στη μέτρηση του υλισμού. Οι συμμετέχοντες είδαν μια σειρά λέξεων σε μια οθόνη υπολογιστή που ήταν υλιστικές ("χρήματα"), ουδέτερες ("ουρανό") ή μια άσχετη συλλογή γραμμάτων. Τους είπαν να πατήσουν ένα πλήκτρο αν η λέξη είχε νόημα ή ένα άλλο πλήκτρο αν η λέξη δεν είχε νόημα.
Μετρώντας τους χρόνους απόκρισης στις διάφορες κατηγορίες λέξεων, οι ερευνητές ήταν σε θέση να καθορίσουν πόσο διαπεραστικές ήταν οι υλιστικές σκέψεις για τους συμμετέχοντες. Πολύ υλιστικοί άνθρωποι στην ομάδα ελέγχου κατάφεραν να καθορίσουν γρήγορα ότι λέξεις όπως "χρήμα" είχαν πράγματι νόημα - πολύ σημαντικό για αυτούς.
Ωστόσο, οι συμμετέχοντες που είχαν αρχίσει να αισθάνονται μια διαπροσωπική σύνδεση με ένα άλλο πρόσωπο ήταν πιο αργοί στην πληκτρολόγηση: αυτές οι λέξεις φαινόταν να στερούνται την αμεσότητα και τη σημασία που είχαν πριν. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την υπόθεση του ερευνητή, τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης ήταν πιο έντονα στους συμμετέχοντες με αγχωτικό τύπο προσκόλλησης παρά με τον αποφευκτικό τύπο προσκόλλησης.
Με μια πρώτη ματιά, αυτά τα ευρήματα μπορεί να φαίνονται πολύ καταθλιπτικά. Όσο πιο μοναχικός είστε, τόσο πιο πιθανό είναι να συνεχίσετε να επιδιώκετε την απόκτηση υλικών πραγμάτων για να γεμίσετε το κενό στην καρδιά σας. Αλλά, υπάρχει και ένας πιο αισιόδοξος τρόπος ερμηνείας αυτών των αποτελεσμάτων. Ο υλισμός μπορεί να είναι μια προσωρινή και αναποτελεσματική λύση σε ένα μεγαλύτερο πρόβλημα, αλλά μόλις ο μοναχικός άνθρωπος πάρει αυτό που πραγματικά χρειάζεται, το δεκανίκι του υλισμού δεν είναι πλέον απαραίτητο.
Πηγή: bigthink.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
