Η ψύχωση COVID, μια σπάνια ψυχική διαταραχή, έχει επηρεάσει έναν μικρό αριθμό ατόμων που προσβλήθηκαν από τον ιό, σε όλο τον κόσμο.
Η πανδημία COVID-19 είχε σοβαρό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας τα ποσοστά άγχους, στρες, κατάθλιψης, ακόμη και αυτοκτονικού ιδεασμού. Όπως δείχνει μια έρευνα του 2020, η πανδημία του κορονοϊού συνδέεται με «εξαιρετικά σημαντικά επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας». Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μείωση των δυσμενών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διεθνή δημόσια υγεία.
Ορισμένες από τις επιπτώσεις της COVID-19 μπορεί να επιμείνουν για τα επόμενα χρόνια. Οι επιδράσεις στην ψυχική υγεία μπορεί να είναι πιο σημαντικές για τα άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό, ειδικά για περιθωριοποιημένες ομάδες που έχουν επηρεαστεί δυσανάλογα.
Μια λιγότερο γνωστή, μακροπρόθεσμη επίδραση του ιού στην ψυχική υγεία εμφανίζεται τώρα στο προσκήνιο. Η ψύχωση COVID, μια σπάνια ψυχική διαταραχή, έχει επηρεάσει έναν μικρό αριθμό ατόμων που προσβλήθηκαν από τον ιό, σε όλο τον κόσμο. Ενώ αυτή η ψύχωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα και ψυχωτικά επεισόδια, οι ειδικοί λένε ότι οι περιπτώσεις αναμένεται να παραμείνουν σπάνιες.
Τι είναι η ψύχωση COVID;
Η ψύχωση COVID είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που βιώνεται παράλληλα με την COVID-19 και μπορεί να προκαλέσει ψυχωτικά συμπτώματα και επεισόδια. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, λίγα είναι γνωστά γι’ αυτή την ψύχωση, επομένως απαιτείται περισσότερη έρευνα.
Η ψύχωση είναι ένα σύμπτωμα ορισμένων παθήσεων ψυχικής υγείας, που εξασθενεί τη σύνδεση του ατόμου με την πραγματικότητα. Μπορεί να συσχετιστεί με παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις, ασυνάρτητη ομιλία, έντονη ταραχή.
Μια μελέτη του 2020 στη Βρετανία διαπίστωσε ότι 10 από τους 153 συμμετέχοντες με νευρολογικά ή ψυχιατρικά συμπτώματα που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 είχαν «ψύχωση με εκ νέου έναρξη». Μια άλλη μελέτη του 2020 κατέγραψε 10 ασθενείς σε νοσοκομείο στην Ισπανία που είχαν COVID-19 και συμπτώματα ψύχωσης – κανένα από αυτά τα άτομα δεν είχε προηγούμενο ιστορικό ψύχωσης. Ενώ μια έρευνα του 2021 δείχνει ότι τα άτομα με προηγούμενο ιστορικό ψυχικής υγείας μπορεί να αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν με COVID-19, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι τα άτομα με ψυχικές παθήσεις είναι πιθανότερο να αναπτύξουν ψύχωση COVID.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της COVID-19 μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από το ένα άτομο στο άλλο, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών, νευρολογικών, γνωστικών και ψυχολογικών επιδράσεων.
Αν και πολλοί άνθρωποι αναρρώνουν μέσα σε λίγες εβδομάδες, ορισμένα άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μπορεί να εμφανίσουν σωματικά και νευρολογικά συμπτώματα για αρκετούς μήνες ή και περισσότερο.
COVID-19 και νευρολογικά συμπτώματα
Μια έρευνα του 2021 εντόπισε έως και 50 μακροπρόθεσμα συμπτώματα που σχετίζονται με τον ιό, συμπεριλαμβανομένων αρκετών νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων, όπως ανησυχία, αϋπνία, νευρογνωστική διαταραχή (ή άνοια), ομίχλη εγκεφάλου.
Διαβάστε σχετικά: Πανδημία και Ψυχική Υγεία: Συνέπειες και Τρόποι Διαχείρισης
Συμπτώματα ψύχωσης COVID
Μια μελέτη του 2021 διερεύνησε μια μικρή αναφορά περιπτώσεων τριών εφήβων με ήπια ή ασυμπτωματική COVID-19, οι οποίοι είχαν αιφνίδια εμφάνιση σοβαρών συμπτωμάτων που σχετίζονται με ψύχωση, όπως αυτοκτονικούς ιδεασμούς, παρανοϊκούς φόβους, ψευδαισθήσεις, ομίχλη εγκεφάλου.
Άλλα συμπτώματα ψύχωσης COVID μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ακουστικές ή οπτικές ψευδαισθήσεις
- Έντονο άγχος
- Κατάθλιψη
- Πανικό
- Παράξενη συμπεριφορά
- Αποδιοργανωμένο λόγο
- Έντονη απασχόληση με εσωτερικές σκέψεις
Πιθανές αιτίες
Οι αιτίες της ψύχωσης COVID δεν είναι πλήρως κατανοητές. Ανώνυμες αναφορές που δημοσιεύτηκαν στους New York Times δείχνουν ότι τα περισσότερα άτομα που ανέπτυξαν ψύχωση COVID δεν είχαν ιστορικό ψυχικής ασθένειας, ακόμα και στην οικογένειά τους.
Ορισμένοι ειδικοί προτείνουν ότι οι επιπτώσεις της COVID-19 που σχετίζονται με τον εγκέφαλο μπορεί να συνδέονται με την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος, ή με αγγειακά προβλήματα και φλεγμονή που προκαλούνται από τη νόσο.
Υπάρχει πιθανότητα ορισμένες από τις νευροτοξίνες που προκύπτουν από τις ανοσολογικές αντιδράσεις να διαπερνούν το φραγμό αίματος-εγκεφάλου και να εισέρχονται στον εγκέφαλο, προκαλώντας έτσι αυτή τη σοβαρή ψυχική διαταραχή, λέει ο Ντάνιελ Μπόγιερ, ερευνητής στη μοριακή βιολογία, τη φαρμακολογία και την παθολογία, στο Ινστιτούτο Farr.
Η σχέση μεταξύ ηλικίας και ανοσίας μπορεί επίσης να είναι ένας παράγοντας. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2021 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ασθενείς παιδικής ηλικίας με COVID-19 και νευροψυχιατρικά συμπτώματα, όπως σοβαρό άγχος και παραληρηματική ψύχωση, «μπορεί να έχουν αντισώματα για τον ιό και αντινευρωνικά αντισώματα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και μπορεί να ανταποκρίνονται στην ανοσοθεραπεία».
Διαχείριση ψύχωσης COVID
Επειδή οι περιπτώσεις είναι σπάνιες και πολύ λίγα είναι γνωστά για την ψύχωση COVID, η θεραπεία αυτής της επιπλοκής συχνά σημαίνει τη διαχείριση των συμπτωμάτων ψύχωσης.
Φαρμακευτική αγωγή
Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία της ψύχωσης συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, για να βοηθήσει στη μείωση των ψευδαισθήσεων και στη διαχείριση άλλων σχετικών συμπτωμάτων. Τα άτομα με ψύχωση COVID τυπικά δεν ανταποκρίθηκαν σε έναν μόνο τύπο φαρμάκου. Νοσηλεύτηκαν σε μονάδες ψυχιατρικής περίθαλψης και τους συνταγογραφήθηκαν διαφορετικά φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά, λίθιο, μέχρι οι γιατροί να καθορίσουν την καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση.
Ψυχοθεραπεία
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα συμπτώματα της ψύχωσης και να αντιμετωπίσετε το στρες και το άγχος που μπορεί να αισθάνεστε σε σχέση με τη διάγνωσή σας. Ο θεραπευτής σας μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να εκπαιδεύσετε τους αγαπημένους σας σχετικά με τον καλύτερο τρόπο υποστήριξής σας.
Είναι η ψύχωση COVID προσωρινή ή μακροπρόθεσμη;
Δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα μπορούσαν να επιμείνουν τα συμπτώματα που σχετίζονται με την ψύχωση COVID. Παρ’ όλα αυτά, η έρευνα δείχνει ότι η κατάσταση είναι απίθανο να είναι μακροπρόθεσμη. Όπως σημειώνει μια μελέτη του 2020, «δεν έχουν υπάρξει λεπτομερείς αναφορές ασθενών που αναπτύσσουν επίμονα ψυχωτικά συμπτώματα μετά την COVID-19». Η έρευνα αναφέρει επίσης ότι ορισμένοι ασθενείς ανέπτυξαν παροδικό παραλήρημα (με και χωρίς υποξία) μετά την COVID-19, εκτός από άλλες νευρολογικές εκδηλώσεις.
Υπάρχει σχέση μεταξύ της COVID-19 και των διαταραχών της διάθεσης;
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η COVID-19 μπορεί να οδηγήσει σε ψυχικές και νευρολογικές επιπλοκές, ιδιαίτερα σε εκείνους που διατρέχουν ήδη κίνδυνο ανάπτυξης ψύχωσης. Έρευνα από το 2021 υποδεικνύει μια σύνδεση μεταξύ διαταραχών της διάθεσης και COVID-19, καθώς και μεταξύ διαταραχών της διάθεσης και ψύχωσης συσχετισμένης με την COVID-19. Παρ’ όλα αυτά, είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πούμε αν τα άτομα με διαταραχές της διάθεσης είναι πιο ευαίσθητα στην ψύχωση COVID.
Διαβάστε σχετικά: Η πανδημία οδήγησε σε αύξηση διαταραχών κατάθλιψης και άγχους παγκοσμίως
Διαταραχές ύπνου και διαταραχές της διάθεσης
Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με διαταραχές της διάθεσης μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να προσβληθούν από τον ιό, πιθανώς λόγω προβλημάτων με τον ύπνο, που συχνά συνυπάρχουν με τις διαταραχές διάθεσης, εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Μέγκαν Μάρκουμ, PhD.
Η Μάρκουμ υποστηρίζει ότι τα άτομα με διαταραχές της διάθεσης μπορεί να παρουσιάζουν διαταραχές ύπνου, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ικανότητα του σώματος να καταπολεμήσει τον ιό. Έρευνα του 2018 δείχνει μια σύνδεση μεταξύ διαταραχών της διάθεσης, αϋπνίας και εξασθενημένης ανοσίας.
Αυτοφροντίδα και ανοσία
Επιπλέον, τα άτομα με διαταραχές της διάθεσης μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να συμμετέχουν σε δραστηριότητες αυτοφροντίδας, που μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της υγιούς ανοσολογικής λειτουργίας. Η ψυχολόγος εξηγεί ότι όταν η κατάθλιψη είναι σοβαρή, μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να σηκωθεί το άτομο από το κρεβάτι και να επιδοθεί σε βασικές ασχολίες, όπως ντους, σωστό πλύσιμο των χεριών και υγιεινή διατροφή. Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου μπορούν να κάνουν ένα άτομο πιο ευαίσθητο στον ιό.
Εν κατακλείδι
Η ψύχωση COVID είναι μια σπάνια κατάσταση ψυχικής υγείας, η οποία επηρεάζει έναν μικρό αριθμό ανθρώπων παγκοσμίως που ανέπτυξε COVID-19. Οι ερευνητές γνωρίζουν ακόμα πολύ λίγα για αυτή την κατάσταση, η οποία σχετίζεται με συμπτώματα και επεισόδια ψύχωσης. Οι ειδικοί λένε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για τον προσδιορισμό άλλων περιβαλλοντικών ή βιολογικών παραγόντων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εμφάνιση ψύχωσης COVID.
Ενώ η ψύχωση COVID μπορεί να επηρεάσει άτομα χωρίς ιστορικό ψυχικής ασθένειας, τα άτομα με ψυχικές παθήσεις μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για COVID-19. Εκείνοι που ζουν με μια διαταραχή ψυχικής υγείας μπορεί να επωφεληθούν από τη λήψη υψηλότερων προφυλάξεων για να προστατευτούν από τον ιό και τυχόν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ευημερία τους. Η συζήτηση με τον γιατρό ή τον θεραπευτή σας μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε αν η ψυχική σας ευεξία έχει επιδεινωθεί από την αρχή της πανδημίας.
Απόδοση: Κατερίνα Κακουλάκη, Ειδικευόμενη Σχολική Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή – Επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
