Ελεύθερη πτώση. Αγώνες ταχύτητας. Πτήση με «παραπέντε». Όλα αυτά μπορεί να είναι σημάδια που μαρτυρούν εθισμό στην αδρεναλίνη. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα άτομα προτιμούν να ρισκάρουν τη ζωή τους… στην εργασία τους. Ο εθισμός στην αδρεναλίνη στο χώρο της εργασίας, μπορεί να οδηγήσει σε εργασιομανία, επιθετικό ανταγωνισμό, αντιξοότητες με τους συναδέλφους και προβλήματα στην ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής.
Ορισμένοι άνθρωποι επιθυμούν διακαώς την έξαψη της αδρεναλίνης τους, που προκαλείται από παράτολμες και επισφαλείς σωματικές δραστηριότητες.
Παρ' όλα αυτά, τα ριψοκίνδυνα ταξίδια και τα extreme sports δεν είναι οι μόνες συμπεριφορές που φανερώνουν εθισμό στην αδρεναλίνη. Κάποια άτομα προτιμούν να ρισκάρουν τη ζωή τους… στην εργασία τους. Ο εθισμός στην αδρεναλίνη στο χώρο της εργασίας, μπορεί να οδηγήσει σε εργασιομανία, επιθετικό ανταγωνισμό, αντιξοότητες με τους συναδέλφους και προβλήματα στην ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής.
Πολλοί εργαζόμενοι, εθισμένοι στην αδρεναλίνη της εργασίας, δεν αναγνωρίζουν ότι έχουν πρόβλημα. Απολαμβάνουν την έξαψη της αδρεναλίνης, για αυτό και δεν αναζητούν θεραπεία μέχρις ότου αρχίσουν τα προβλήματα: ένα διαζύγιο, μία απόλυση ή ένας διαπληκτισμός από ένα συνάδελφο. Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους εργαζομένους να ξεπεράσουν τον εθισμό τους στην αδρεναλίνη χωρίς να διακινδυνεύεται η απόδοση τους ή να υποβιβάζεται η ικανότητα τους να απολαύσουν την εργασία τους.
Εθισμός στην αδρεναλίνη: Επιθυμία για ρίσκο!
Η αδρεναλίνη είναι βασική συνιστώσα της σωματικής αντίδρασης «πάλη ή φυγή». Όταν γίνεται αντιληπτός ο κίνδυνος, ο οργανισμός μας απελευθερώνει αδρεναλίνη. Αυξάνεται ο καρδιακός παλμός, η αρτηριακή πίεση και ο ρυθμός της αναπνοής. Τα όργανα και οι μύες αιματώνονται και οξυγονώνονται. Πολλά άτομα θεωρούν αυτήν την αίσθηση απολαυστική, όπως το ρίγος και η συγκίνηση που προσφέρει το τρενάκι του λούνα παρκ ή τον ενθουσιασμό και το τρόμο ακριβώς πριν από μια πτώση «παρά πέντε».
Ωστόσο για κάποιους, αυτή η συγκίνηση μπορεί να γίνει εθιστική. Ο εθισμός στην αδρεναλίνη είναι όπως όλοι οι υπόλοιποι εθισμοί και όπως υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι αποτελείται από συνιστώσες ιδεοληψίας και καταναγκασμού.
Η αδρεναλίνη είναι στενά συνδεδεμένη με την ντοπαμίνη, ένα νευροδιαβιβαστή που προάγει το αίσθημα της ευεξίας, της παρακίνησης και της απόλαυσης. Όμως η ντοπαμίνη είναι συνιστώσα και στον εθισμό. Έτσι, δημιουργούνται αιχμές για τη δυνητική απόλαυση και την εθιστική φύση της έξαψης από απελευθέρωση αδρεναλίνης.
Για ορισμένα άτομα, οι παράτολμες σωματικές δραστηριότητες δεν είναι η μόνη οδός για να ζήσουν την έξαψη της αδρεναλίνης. Σε έναν κόσμο που δίνει προτεραιότητα στην εργασία και στο status quo, η καριέρα μπορεί να αποτελέσει αστείρευτη πηγή αδρεναλίνης. Με αυτό το τον τρόπο μπορούν να αναζητούν την έξαψη στην εργασία για να απομακρύνουν δυσάρεστα συναισθήματα, όπως το αίσθημα του κενού, η βαρεμάρα, η έλλειψη εξουσίας και το άγχος.
Παραδείγματα συμπεριφορών που αναζητούν την έξαψη της αδρεναλίνης στην δουλειά είναι:
- Λήψη υπέρμετρων ρίσκων: Ένας επιχειρηματίας μπορεί να αγοράσει μια εταιρεία που κανονικά δεν έχει το κεφάλαιο ή να αναλάβει περισσότερα έργα από αυτά που μπορεί να ολοκληρώσει.
- Δημιουργία ενός αθέμιτα ανταγωνιστικού εργασιακού περιβάλλοντος: Μπορεί να ενισχύει τον ανταγωνισμό με τους συναδέλφους ή να γίνεται εριστικός και οξύθυμος.
- Εργασιομανία: Κάποια επαγγέλματα προσφέρουν συνεχόμενες δόσεις έξαψης αδρεναλίνης. Ένας δικηγόρος μπορεί να νιώσει την έξαψη όταν ολοκληρώνει την αγόρευση του. Ένας χειρουργός μπορεί να νιώσει την απελευθέρωση της αδρεναλίνης πριν ή μετά το χειρουργείο. Αυτή η έξαψη μπορεί να οδηγήσει σε εργασιομανία, καθώς οι εργαζόμενοι αναζητούν όλοι και περισσότερο δόσεις αδρεναλίνης.
Πώς μπορεί ο εθισμός στην αδρεναλίνη να μειώσει την παραγωγικότητα;
Ο εθισμός στην αδρεναλίνη μπορεί να υπονομεύει την απόδοση στην εργασία, ειδικά σε μακροπρόθεσμο επίπεδο. Οι διαπροσωπικές δεξιότητες και η ικανότητα για συνεργασία με τους άλλους, είναι το κλειδί για την επιτυχία του εργασιακού περιβάλλοντος. Άτομα που συνεχώς υιοθετούν τον ανταγωνισμό, που δημιουργούν εργασιακά περιβάλλοντα υψηλής ταχύτητας μπορεί να σαμποτάρουν τις διαπροσωπικές σχέσεις των εργαζομένων. Αυτό μπορεί να καταστρέψει την υπόληψη τους και να εμποδίσει την μακροπρόθεσμη επιτυχία τους.
Τα υπέρμετρα ρίσκα μπορεί να είναι καταστροφικά και για τα άτομα και για τις εταιρείες. Ένας επιχειρηματίας που αποκτά μια επιχείρηση ενώ δεν αντέχει να την υποστηρίξει οικονομικά, μπορεί να τελικά να πτωχεύσει. Ένας εργαζόμενος που αναλαμβάνει περισσότερα tasks από όσο μπορεί να διαχειριστεί, ίσως χάσει πελάτες ή ακόμα και την εργασία του.
Συν τω χρόνω, ο εθισμός στην αδρεναλίνη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Κάποιος που εργάζεται τόσο πολλές ώρες, δεν έχει χρόνο να αθληθεί, να χαλαρώσει ή να αφιερώσει χρόνο στην οικογένεια του. Το χρόνιο στρες που προκαλείται μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, που θα τον εμποδίσουν να εκπληρώσει τις εργασιακές υποχρεώσεις του.
Η επιτυχία στην εργασία απαιτεί ισορροπία:
- την ικανότητα να λαμβάνει κανείς ρίσκα, όμως να διανέμει ορθά τους πόρους της επιχείρησης.
- να είναι πρόθυμος να δουλεύει σκληρά χωρίς όμως να φτάνει στα άκρα
- να προβάλλει τον εαυτό του και τις αρετές του χωρίς όμως να προσβάλλει ή να υποβιβάζει τους συναδέλφους του
Τι προκαλεί τον εθισμό στην αδρεναλίνη;
Όλοι οι εθισμοί έχουν ένα υπέρτατο στόχο: να περιθωριοποιήσουν τις τρομακτικές, δυσάρεστες και ενοχλητικές σκέψεις. Η αποσύνδεση από τα δυσάρεστα συναισθήματα μπορεί όμως επίσης να αμβλύνει την παραγωγικότητα. Κάποιος που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις διενέξεις ή τα δύσκολα συναισθήματα, τελικά θα αντιληφθεί ότι αυτά ακριβώς τα συναισθήματα επηρεάζουν τις επαγγελματικές σχέσεις και την απόδοση.
Για να ξεπεραστεί ο εθισμός στην αδρεναλίνη θα πρέπει να βρεθούν άλλοι τρόποι διευθέτησης αυτών των δυσάρεστων συναισθημάτων, που καλύπτει αυτού του είδους ο εθισμός.
Ο εθισμός στην αδρεναλίνη μπορεί να φθείρει οικογένειες και εργασιακά περιβάλλοντα. Αν και πρόκειται για κλινική διάγνωση είναι ένα πάγιο αναγνωρισμένο φαινόμενο ψυχικής διαταραχής. Μερικές φορές, ο εθισμός αυτός οδηγεί σε άλλα συμπτώματα ψυχικής διαταραχής. Ένας άνθρωπος, για παράδειγμα που ρισκάρει υπερβολικά, μπορεί να παλεύει με το άγχος, την ενοχή ή την ντροπή.
Κάποιες ψυχικές διαταραχές μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο του εθισμού. Για παράδειγμα κάποιος που παρουσιάζει μανιακό επεισόδιο μπορεί να συμπεριφέρεται ριψοκίνδυνα. Για άλλους η έξαψη της αδρεναλίνης είναι μία διέξοδος από τον πόνο και την απογοήτευση του άγχους ή της κατάθλιψης. Για άλλους η έξαψη αυτή προσφέρει διαφυγή από ένα προβληματικό γάμο, από τον σύνδρομο του απατεώνα, από ένα ψυχικό τραύμα και από μυριάδες άλλες επώδυνες εμπειρίες.
Αντιμετωπίζοντας τον εθισμό στην αδρεναλίνη
Όπως πολλοί άλλοι εθισμοί, ο εθισμός στην αδρεναλίνη μπορεί να προσφέρει ένα ευχάριστο, στιγμιαίο συναίσθημα. Οι επιχειρηματίες ή οι εργαζόμενοι μπορούν να ξεφύγουν από τον πόνο και την ρουτίνα της καθημερινότητας, προσφέροντας μία ισχυρή διάχυση θετικών συναισθημάτων. Για αυτό ίσως να είναι δύσκολο να παραδεχτεί κάποιος ότι έχει πρόβλημα, ειδικά όταν ακόμη δεν έχουν εμφανιστεί οι δυσάρεστες επιπτώσεις του εθισμού.
Αν νομίζετε ότι έχετε εθιστεί στην έξαψη της αδρεναλίνης, είναι σημαντικό με κριτικό πνεύμα να αξιολογήσετε τι σας έχει κοστίσει αυτός ο εθισμός ή τι θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να σας κοστίσει. Ζητήστε την άποψη της οικογένειας σας και των φίλων σας και ακούστε τους.
Για να ξεπεραστεί ο εθισμός στην αδρεναλίνη, θα πρέπει να βρεθούν καλύτεροι τρόποι διευθέτησης αυτών των δυσάρεστων συναισθημάτων που καλύπτει αυτού του είδους ο εθισμός. Ακολουθούν ορισμένες προτάσεις:
- Άσκηση
Αν ο λανθάνων παράγοντας είναι το άγχος ή η κατάθλιψη, η άσκηση θα σε βοηθήσει να νιώσεις πιο δυνατός, πιο ολοκληρωμένος και θα αλλάξει την χημική σύσταση του μυαλού σου. Αυτό σημαίνει ότι θα είναι λιγότερο πιθανό να υποκύψεις στη παγίδα των extreme συγκινήσεων, είτε προέρχονται από μια λογομαχία, είτε από ελεύθερη πτώση είτε από διένεξη με το αφεντικό σου είτε από οποιαδήποτε άλλο παρακινδυνευμένο και αυτοκαταστροφικό εγχείρημα.
- Ύπνος
Φρόντισε να κοιμάσαι αρκετά. Ο ύπνος επιδρά σε κάθε σύστημα του οργανισμού σου, στο πνεύμα σου και σε βοηθά να αισθάνεσαι ισορροπημένος και υπό έλεγχο, που αμφότερα διευκολύνουν να εξασκήσεις την αυτοπειθαρχία.
- Διατροφή
Πάρε πρωινό και μην αφήσεις να περάσουν περισσότερες από τέσσερις ώρες μεταξύ των γευμάτων. Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι πολύ χαμηλά θα είναι πιο εύκολο να υποκύψεις στον πειρασμό μιας δόσης αδρεναλίνης, από ότι αν τα επίπεδα γλυκόζης είναι σταθερά. Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης κάνουν τους ανθρώπους δύστροπους και ανυπόμονους, πράγμα που συχνά τους ωθεί να κάνουν κάτι για να απασχοληθούν.
- Κράτα ημερολόγιο
Το ημερολόγιο, έγγραφο ή ηχογραφημένο, θα σε βοηθήσει μακροπρόθεσμα να δουλέψεις με οτιδήποτε συμβαίνει στην ζωή σου κάθε στιγμή.
Ο κατάλληλος θεραπευτής μπορεί να σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις την αιτία του εθισμού. Στην θεραπεία μπορεί να μιλήσεις για τα συναισθήματα που προσπαθείς να αποφύγεις ή για την ευχαρίστηση που αποζητάς μέσω της έξαψης της αδρεναλίνης. Ο θεραπευτής σου θα σου προτείνει τρόπους για να δομήσεις μια πιο ισορροπημένη ζωή ή θα σε ενθαρρύνει να μιλήσεις για τις επίπονες εμπειρίες σου. Η θεραπεία προσφέρει ένα πλαίσιο άνευ όρων αποδοχής για να μιλήσεις και στρατηγικές για να αντιμετωπίσεις τον εθισμό.
Όταν ο εθισμός στην αδρεναλίνη προκαλεί προβλήματα σε μία οικογένεια ή σε έναν γάμο, η οικογενειακή θεραπεία ή θεραπεία ζεύγους μπορεί να προσφέρει το πλαίσιο σε όλα τα μέλη για να ακουστούν και να νιώσουν αποδοχή. Ο θεραπευτής οδηγεί ομαλά τις οικογένειες σε πιο γόνιμη επικοινωνία και σε αποτελεσματικούς τρόπους αλληλεπίδρασης.
Πηγή: goodtherapy.org
Απόδοση: Διαμάντω Γιαλλελή
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
