Πολλές είναι οι αρνητικές συνέπειες για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας και οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον του Σεντ Λούις εντόπισαν μία ακόμη: την αλλαγμένη συνδεσιμότητα των περιοχών του εγκεφάλου.
Αναλύοντας τομογραφίες του εγκεφάλου των 105 παιδιών ηλικίας 7 έως 12 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι βασικές δομές του εγκεφάλου συνδέονται με διαφορετικό τρόπο σε φτωχά παιδιά από ό,τι στα παιδιά που μεγάλωσαν σε μία πιο εύπορη κατάσταση. Ειδικότερα, στον ιππόκαμπο, μία βασική δομή του εγκεφάλου που συνδέεται με τη μάθηση, τη μνήμη και τη ρύθμιση του στρες και στην αμυγδαλή, η οποία συνδέεται με το στρες και το συναίσθημα, οι ερευνητές βρήκαν ότι συνδέονται διαφορετικά με άλλες περιοχές του εγκεφάλου στα φτωχά παιδιά, σε σχέση με τα παιδιά των οποίων οι οικογένειες είχαν υψηλότερα εισοδήματα.
Αυτές οι συνδέσεις, που παρατηρήθηκαν χρησιμοποιώντας λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες, ήταν ασθενέστερες, ανάλογα με το βαθμό της φτώχειας στον οποίο είχε εκτεθεί ένα παιδί. Όσο φτωχότερη ήταν η οικογένεια, τόσο πιο πιθανό ήταν ο ιππόκαμπος και η αμυγδαλή να είχαν συνδεθεί με άλλες δομές του εγκεφάλου, με τρόπους που οι ερευνητές χαρακτήρισαν ως ασθενέστερους. Επιπλέον, τα φτωχότερα παιδιά προσχολικής ηλικίας ήταν πολύ πιο πιθανό να έχουν συμπτώματα κλινικής κατάθλιψης όταν έφθαναν σε σχολική ηλικία.
Οι προηγούμενες έρευνές μας έχουν δείξει ότι η ανατομία του εγκεφάλου μπορεί να έχει διαφορετική εμφάνιση στα φτωχά παιδιά, με το μέγεθος του ιππόκαμπου και της αμυγδαλής να μεταβάλλονται συχνά στα παιδιά που μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας, δήλωσε η Deanna Μ. Barch, Πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογικών και Εγκεφαλικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Σε αυτή τη μελέτη, διαπιστώσαμε ότι ο τρόπος που οι δομές αυτές συνδέονται με τον υπόλοιπο εγκέφαλο, αλλάζει με τρόπους που θα θεωρούσαμε ότι είναι λιγότερο χρήσιμοι για τη ρύθμιση των συναισθημάτων και του άγχους.
Αυτές οι μεταβολές στην συνδεσιμότητα σχετίζονται επίσης με κίνδυνο κλινικής κατάθλιψης. Τα παιδιά στη μελέτη, που ήταν φτωχά στην προσχολική τους ηλικία, είχαν περισσότερες πιθανότητες να είναι καταθλιπτικά στην ηλικία των 9 ή 10 ετών.
Προηγούμενη έρευνα από την ίδια ομάδα ερευνητών, εντόπισε διαφορές στον όγκο της φαιάς και της λευκής ουσίας και στο μέγεθος και τον όγκο του ιππόκαμπου και της αμυγδαλής. Αλλά επίσης υποστήριζε ότι πολλές από αυτές τις αλλαγές θα μπορούσαν να ξεπεραστούν με την κατάλληλη φροντίδα από τους γονείς. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν αλήθεια, όσον αφορά στις αλλαγές στις συνδέσεις που προσδιορίζονται από τη νέα μελέτη.
Η φτώχεια είναι ένας από τους πιο ισχυρούς προγνωστικούς παράγοντες δυσλειτουργικών αναπτυξιακών αποτελεσμάτων για τα παιδιά, είπε η συν-ερευνήτρια Joan L. Luby. Στο παρελθόν, έχουμε δει ότι μπορεί να υπάρχουν τρόποι για να ξεπεραστούν κάποιες αλλαγές στον εγκέφαλο που συνδέονται με τη φτώχεια, αλλά δεν είδαμε τίποτα να ανατρέπει τις αρνητικές αλλαγές στην παρούσα συνδεσιμότητα στα φτωχά παιδιά.
Οι ερευνητές μέτρησαν τη φτώχεια, χρησιμοποιώντας έναν παράγοντα που ονομάζεται δείκτης εσόδων και λαμβάνει υπ’ όψιν το μέγεθος της οικογένειας και το ετήσιο εισόδημα. Στις ΗΠΑ το τρέχον ομοσπονδιακό επίπεδο φτώχειας είναι $24.250 για μια τετραμελή οικογένεια. Στην Ελλάδα, το επίπεδο φτώχειας έχει οριστεί στα 17.270 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια, σύμφωνα με την έρευνα του 2014.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας, τείνουν να έχουν χειρότερα γνωστικά και εκπαιδευτικά αποτελέσματα και να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ψυχιατρικά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι παράγοντες όπως το στρες, οι δυσμενείς περιβαλλοντικές εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένου του μολύβδου, του καπνού από το τσιγάρο και της κακής διατροφής, σε συνδυασμό με περιορισμένες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα αργότερα στη ζωή.
Αλλά η Barch τόνισε ότι η σχέση μεταξύ φτώχειας και άσχημων αποτελεσμάτων, δεν παγιδεύει αναγκαστικά ένα παιδί σε μια δύσκολη ζωή.
Πολλά είναι εκείνα που μπορούν να γίνουν για την προώθηση της ανάπτυξης του εγκεφάλου και της θετικής συναισθηματικής ανάπτυξης, είπε. Η φτώχεια δεν θέτει ένα παιδί σε μια προκαθορισμένη τροχιά, αλλά μας επιβάλλει να θυμόμαστε ότι οι αρνητικές εμπειρίες νωρίς στη ζωή, επηρεάζουν την ανάπτυξη και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Κι αν ελπίζουμε να παρέμβουμε, θα πρέπει να το κάνουμε νωρίς, έτσι ώστε να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να στραφούν πάνω στις καλύτερες δυνατές, αναπτυξιακές τους πορείες.
Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό “The American Journal of Psychiatry”.
Πηγή: medicalxpress.com
Πηγή έρευνας: The American Journal of Psychiatry
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
