Ποια είναι η σχέση της αυτοκτονικότητας με τις εποχές και τις ημέρες στην Ελλάδα; Μία ελληνική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Dialogues in Clinical Neuroscience & Mental Health.
Σε μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Dialogues in Clinical Neuroscience & Mental Health, μελετάται η συσχέτιση μεταξύ αυξημένων ποσοστών αυτοκτονιών σε συγκεκριμένες μέρες και περιόδους του χρόνου. Συγκεκριμένα, η έρευνα διήρκησε 13 χρόνια (2000-2012), κατά τη διάρκεια των οποίων μελετούνταν η συχνότητα των αυτοκτονιών.
Βρέθηκε ότι ο Μάιος και ο Ιούλιος ήταν οι μήνες με το πιο αυξημένο ποσοστό αυτοκτονιών, ο Φεβρουάριος αυτός με το πιο μειωμένο ποσοστό, ενώ κατά τη διάρκεια των μηνών της άνοιξης και του καλοκαιριού εν γένει τα ποσοστά ήταν αυξημένα συγκριτικά με τις υπόλοιπες εποχές. Η Δευτέρα είναι η μέρα κατά την οποία σημειώνονται οι περισσότερες απόπειρες ενώ η Κυριακή αυτή στην οποία παρατηρούνται οι λιγότερες.
Πίσω από κάθε απόπειρα αυτοκτονίας υπάρχουν σύνθετοι ενδοπροσωπικοί, συμπεριφορικοί και βιολογικοί παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι μπορεί να αναζωπυρωθούν από εξωτερικές συνθήκες. Η εξήγηση που δίνουν οι ερευνητές για τα ευρήματα που αφορούν στους μήνες με τον υψηλότερο δείκτη αυτοκτονικότητας, είναι ότι συνδυαστικά με τους βιολογικούς παράγοντες (π.χ. αλλοιώσεις στη σεροτονίνη) και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες (αργότερη δύση του ηλίου), είναι ακόμα πιο έντονη και η αντίθεση ανάμεσα στα καταθλιπτικά αισθήματα που βιώνουν οι άνθρωποι με έντονη αυτοκτονικότητα και στη χαρά που επικρατεί κοινωνικά αυτή την περίοδο. Για το γεγονός ότι η Δευτέρα είναι η μέρα με τα πιο υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών, οι ειδικοί κάνουν λόγο για το «φαινόμενο της σπασμένης υπόσχεσης», κατά το οποίο υπάρχει έντονη ματαίωση των προσδοκιών που υπήρχαν το Σαββατοκύριακο.
Οι αυτοκτονίες αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας παγκοσμίως, καθώς σημειώνονται 1 εκατομμύριο θάνατοι ετησίως, κάτι που σε ποσοστό θνησιμότητας μεταφράζεται σε 16 στους 100.000. Η Ελλάδα κατέχει από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη σε ποσοστό αυτοκτονιών, με ερευνητικά δεδομένα να καταγράφουν 8.025 αυτοκτονίες κατά τη διάρκεια των ετών 1992-2012 (3.13 στους 100.000).
Ωστόσο, από το 2008 όπου χρονολογείται η έναρξη της οικονομικής κρίσης, η οποία επέφερε τεράστιες κοινωνικές αλλαγές και πτώση στην ποιότητα της καθημερινής ζωής, οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν σε ποσοστό 27.2%. Μετά από μια σειρά στατιστικών αναλύσεων, η συγκεκριμένη έρευνα εντόπισε ότι κατά τη διάρκεια κάποιων εθνικών εορτών, όπως η 17 Νοέμβρη, και σε εορταστικές περιόδους όπως τα Χριστούγεννα, τα ποσοστά αυτοκτονίας αυξάνονται.
Η αυτοκτονία είναι ένα φαινόμενο πολυπαραγοντικό. Κάποιοι από αυτούς τους παράγοντες μπορεί να είναι νευροβιολογικοί, ψυχολογικοί, κοινωνικοί, γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ακόμα και βιοκλιματικοί. Η συμβολή της συγκεκριμένης έρευνας έγκειται και στην πρόληψη, καθώς έχοντας εντοπίσει τις εποχές και τις μέρες με τους πιο αυξημένους δείκτες αυτοκτονικότητας, μπορούν να σχεδιαστούν ανάλογες παρεμβάσεις ψυχικής υγείας. Έχοντας κατανοήσει κάποιους από τους εκλυτικούς παράγοντες αυτού του φαινομένου, θα μπορούσαν να καθοριστούν με ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια οι προστατευτικοί παράγοντες για την αποτροπή του.
Πηγή: Seasonality and time-related aspects of suicides in Greece: an applied time-series analysis - Dialogues in Clinical Neuroscience & Mental Health
Απόδοση: Γλυκερία Αποστολοπούλου, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
