Σύμφωνα με μία νέα μελέτη τα ιδανικά επίπεδα ευτυχίας δεν είναι ίδια για όλους.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, όλοι οι άνθρωποι θα επιλέγαμε να είμαστε πάντα ευτυχισμένοι, υγιείς και ελεύθεροι, έτσι δεν είναι; Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας μελέτης, από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ, με επικεφαλής τον Καθηγητή Ψυχολογίας Matthew Hornsey φαίνεται να υποστηρίζει το αντίθετο.
Ο Hornsey και οι συνεργάτες του διεξήγαγαν μια έρευνα με πάνω από 6.000 συμμετέχοντες, από 27 χώρες σε 6 ηπείρους, με τους μισούς περίπου από αυτούς να είναι γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 41 έτη.
Οι ερευνητική ομάδα ζήτησε από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτημάτων αναφορικά με την εικόνα που έχουν στο μυαλό τους για την «ιδανική ζωή». Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά τέσσερα από αυτά τα ερωτήματα:
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε το βαθμό που θα βιώνατε το αίσθημα ευτυχίας, ποιος θα ήταν αυτός;
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε το βαθμό ελευθερίας, ποιος θα ήταν αυτός;
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε το επίπεδο της νοημοσύνης σας, ποιο θα ήταν αυτό;
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε το επίπεδο της υγείας σας, ποιο θα ήταν αυτό;
Σύμφωνα με την αρχή της μεγιστοποίησης, η οποία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι επιθυμούν να έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα από πράγματα που θεωρούν ότι έχουν θετικό αντίκτυπο στη ζωή τους, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι σε ερωτήσεις όπως οι παραπάνω, οι πλειοψηφία των συμμετεχόντων θα επέλεγε το μεγαλύτερο βαθμό ευτυχίας, ελευθερίας, υγείας κλπ.
Ωστόσο, διαπίστωσαν ότι η υπόθεσή τους δεν επιβεβαιώθηκε, καθώς οι περισσότεροι συμμετέχοντες επέλεξαν βαθμούς που αντιστοιχούσαν στο 70% με 80%. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι του δείγματος δήλωσαν ότι θα επιθυμούσαν να είναι πολύ έξυπνοι, αλλά όχι εξαιρετικά ευφυείς. Επίσης, θα επιθυμούσαν να είναι ευτυχισμένοι, αλλά όχι συνέχεια. Συνεπώς, φάνηκε ότι ένα μεγάλο μέρος των συμμετεχόντων εμπίπτει στην αρχή της μετριοπάθειας, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι τείνουν να επιβάλλουν όρια στο βαθμό επίτευξης των επιθυμιών τους σε έναν ιδανικό κόσμο.
Στη συνέχεια και αφού η αρχική υπόθεση δεν επιβεβαιώθηκε, το ερευνητικό ενδιαφέρον στράφηκε στις διαφορές που εντοπίστηκαν στα διάφορα έθνη. Ειδικότερα, τα επίπεδα που επέλεξαν οι συμμετέχοντες από την Κίνα, το Χονγκ-Κόνγκ, την Ινδία, τη Σιγκαπούρη, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα ήταν 9% χαμηλότερα από εκείνα των συμμετεχόντων από τα υπόλοιπα 21 κράτη.
Οι κοινωνικοί επιστήμονες ενδεχομένως να μπουν στον πειρασμό αιτιολόγησης του ανωτέρω ευρήματος βάσει της κοινωνικής διάστασης του Ατομικισμού και της Συλλογικότητας. Ωστόσο, ο Horsney και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι οι απαντήσεις που συνέλεξαν από δύο χώρες, την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες, οι οποίες πολιτισμικά χαρακτηρίζονται από αίσθημα συλλογικότητας παρουσίασαν σημαντικές ομοιότητες με χώρες με πιο ατομικιστικά στοιχεία στην κουλτούρα τους, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το σημείο κλειδί, για την κατανόηση αυτών των ευρημάτων, αποτελεί το ολιστικό μοτίβο σκέψης που διακατέχει τα έθνη με ισχυρή θρησκευτική παράδοση όπως ο Βουδισμός, ο Κομφουκιανισμός και ο Ινδουισμός.
Σε αυτό το σημείο κρίνεται σημαντικό να σημειωθεί ότι Ινδονησία είναι μουσουλμανικό έθνος και η θρησκεία που ακολουθείται στις Φιλιππίνες είναι ο χριστιανισμός.
Οι στοχαστές της ολιστικής σκέψης υποστηρίζουν ότι οι φαινομενικά αντιφατικές δυνάμεις συνυπάρχουν αλληλένδετα, όπως το γιν και το γιάνγκ, συνεπώς δεν είναι δυνατό να γνωρίσει κανείς την ευτυχία χωρίς να γνωρίσει τη θλίψη, και το αντίστροφο.
Επίσης, ισχυρίζονται ότι η εμπειρία και η στάση των ανθρώπων είναι ρευστές καταστάσεις και αλλάζουν διαρκώς. Για παράδειγμα, αν αισθάνομαι λυπημένος σήμερα, αύριο μπορεί να είμαι ευτυχισμένος. Υπό αυτή την έννοια δεν έχει σημασία που βρίσκομαι σήμερα, καθώς αυτό δύναται να αλλάξει αύριο.
Τέλος, σε αυτή τη σκέψη φαίνεται να κυριαρχεί μια αλληλοεξαρτώμενη αίσθηση εαυτού, η οποία βασίζεται στους κοινωνικούς κανόνες και στην υποχρέωση απέναντι στους άλλους, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτής της κουλτούρας να μην είναι σε θέση να επιλέξουν τα υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας, υγείας κλπ, καθώς αυτό θα αποτελούσε σημάδι ανωριμότητας και απόκλισης από το κοινωνικό σύνολο.
Για τους ολιστικούς στοχαστές, τα πιο μέτρια επίπεδα ευτυχίας, ελευθερίας, νοημοσύνης και υγείας είναι - για διάφορους λόγους που εμπίπτουν σε πολιτισμικά και θρησκευτικά ζητήματα- προτιμότερα από τα υψηλότερα δυνατά επίπεδα.
Πόση ευτυχία είναι τελικά αρκετή σε έναν τέλειο κόσμο;. Η απάντηση δεν είναι ίδια για όλους, καθώς για κάποιους το «αρκετό» μπορεί να αντιστοιχεί σε χαμηλότερα επίπεδα από κάποιους άλλους.
Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση: Άννα Αποστολίδου
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
