ΟΙ αναμνήσεις μας δεν είναι τυχαίες. Ο εγκέφαλος διαθέτει μηχανισμούς για την αυτόματη διατήρηση των αναμνήσεων που θα του προσφέρουν σημαντική ανταμοιβή στο μέλλον.
Μια νέα μελέτη βρήκε ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας ο εγκέφαλος μας αποθηκεύει αυτόματα εκείνες τις μνήμες που αφορούν σημαντικά γεγονότα και φιλτράρει τις υπόλοιπες, αποκαλύπτοντας νέες πληροφορίες για τις διαδικασίες που καθοδηγούν τη λήψη αποφάσεων και τη συμπεριφορά μας.
Η ικανότητα του εγκεφάλου να διατηρεί αναμνήσεις βρίσκεται στο επίκεντρο της ανθρώπινης εμπειρίας. Αλλά πώς ο μηχανισμός του εγκεφάλου για τη μνήμη φροντίζει να θυμόμαστε τα πιο σημαντικά γεγονότα και να μην φορτώνουμε το μυαλό μας με περιττές λεπτομέρειες;
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ο εγκέφαλος «ξαναπαίζει» και δίνει προτεραιότητα στα γεγονότα που θεωρεί ότι προσφέρουν σημαντική ανταμοιβή για μελλοντική ανάκτηση και φιλτράρει τα ουδέτερα, ασήμαντα γεγονότα διατηρώντας αναμνήσεις που θα είναι χρήσιμα για μελλοντικές αποφάσεις.
Τα ευρήματα της έρευνας, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Communications, προσφέρουν νέα στοιχεία για τους μηχανισμούς τόσο της μνήμης όσο και της λήψης αποφάσεων.
Η μνήμη μας δεν είναι ένα ακριβές στιγμιότυπο των εμπειριών μας, δεν μπορούμε να θυμόμαστε τα πάντα, δήλωσε η Δάφνη Σοχάμυ, Ψυχολόγος και επικεφαλής της έρευνας. Ένας τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος επιλύει αυτό το πρόβλημα είναι φιλτράροντας αυτόματα τις εμπειρίες μας, διατηρώντας τις αναμνήσεις που εμπεριέχουν σημαντικές πληροφορίες και επιτρέποντας στις υπόλοιπες να ξεχαστούν.
Ωστόσο, η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο. Η ιεράρχηση των αναμνήσεων που προσφέρουν μεγαλύτερη ανταμοιβή απαιτεί χρόνο για εδραίωση, αναφέρουν οι ψυχολόγοι. Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι το χρονικό διάστημα αμέσως μετά την παραλαβή της ανταμοιβής - καθώς και ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της νύχτας συμπεριλαμβανομένου του ύπνου - δουλεύουν από κοινού για να ρυθμίσουν την ακολουθία των γεγονότων και τη διαμόρφωση της μνήμης.
Θεωρούμε ότι τα αποτελέσματα είναι συναρπαστικά επειδή δείχνουν ότι οι εμπειρίες που θεωρούνται αδιάφορες όταν συμβαίνουν, μπορεί στη συνέχεια να θεωρηθούν σημαντικές προς αποθήκευση, λόγω της σύνδεσής τους με κάτι που έχει νόημα αργότερα, δηλώνουν οι ψυχολόγοι. Το πείραμα υποδεικνύει ότι αυτά που τείνουμε να θυμόμαστε δεν είναι τυχαία. Ο εγκέφαλος διαθέτει μηχανισμούς για την αυτόματη διατήρηση των αναμνήσεων που είναι σημαντικές για τη μελλοντική συμπεριφορά μας.
Προκειμένου οι αναμνήσεις μας να καταστούν πολύ χρήσιμες για τις μελλοντικές αποφάσεις μας, πρέπει να διαμορφωθούν με βάση τη σπουδαιότητά τους. Είναι σημαντικό λοιπόν, αυτή η διαμόρφωση της μνήμης να δημιουργείται πριν από την εκτέλεση των επιλογών μας.
Αν και τα δεδομένα παρέχουν μια εικόνα για τη δομή της αναπαραγωγής μνήμης, ο τρόπος με τον οποίο αυτή συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο παραμένει ένα μυστήριο. Η διαδικασία περιλαμβάνει πιθανώς τη συμμετοχή της ντοπαμίνης, μιας χημικής ουσίας που είναι γνωστό ότι είναι σημαντική για το σύστημα ανταμοιβής και τον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη διαμόρφωση της μακροπρόθεσμης μνήμης. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ερευνητές χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί ο μηχανισμός μέσω του οποίου συμβαίνει αυτό.
Επιπλέον, όπως υποστηρίζουν, ένα σημαντικό ερώτημα προς διερεύνηση, είναι η επίδραση των αρνητικών γεγονότων στη μνήμη - μια μελέτη που θα ήταν πολύ ψυχοφθόρα για τους συμμετέχοντες. Αλλά όπως και η τρέχουσα μελέτη, προσθέτουν, θα μας βοηθούσε να καταλάβουμε πώς το κίνητρο επηρεάζει τη μνήμη και τη λήψη αποφάσεων. Η κατανόηση αυτή θα είχε σημαντικές συνέπειες τόσο για το χώρο της εκπαίδευσης όσο και για τον τομέα της ψυχικής υγείας.
Έρευνα: Retroactive and graded prioritization of memory by reward
Απόδοση-Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
