Ο κόσμος της Ψυχολογίας είναι φτωχότερος εδώ και λίγες ημέρες. Ο Serge Moscovici, ο "πατέρας" της κοινωνικής ψυχολογίας απεβίωσε στις 15 Νοεμβρίου, αφήνοντας πίσω του μία τεράστια επιστημονική κληρονομιά, η οποία παραμένει επίκαιρη και πολύτιμη για τους σύγχρονους κοινωνικούς ψυχολόγους.
Τα πρώιμα χρόνια
Γεννημένος στη Βραΐλα της Ρουμανίας, στις 14 Ιούνη 1925 με το όνομα Srul Hers Moscovici, ξεπέρασε απίστευτες κακουχίες και ανήλθε στην πνευματική καταξίωση ενάντια σε όλες τις πιθανότητες. Όντας Εβραίος, τα νεανικά του χρόνια αμαυρώθηκαν από την αντισημιτική νομοθεσία που ψηφίστηκε από τα φασιστικά καθεστώτα της Ρουμανίας, τα οποία αντανακλούσαν τον τόνο της ναζιστικής Γερμανίας, όπως γινόταν τότε στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Μπορεί να απελάθηκε από το γυμνάσιο αλλά εκπαιδεύτηκε ως μηχανικός στο Ciocanul, στο Βουκουρέστι καθώς ορισμένες επαγγελματικές σχολές παρέμειναν ανοικτές για τους Εβραίους.
Φασισμός και κομμουνισμός
Ενώ ζούσε στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, παρατήρησε με απογοήτευση μερικές από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες της Ρουμανίας, να εκφέρουν φιλο-φασιστικές και αντι-σημιτικές άποψεις. Κατέφυγε σε αυτό που αισθάνθηκε ότι θα ήταν το αντίθετο μονοπάτι και προσχώρησε στο ρουμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο ήταν ένα από τα λίγα πολιτικά κόμματα που έμειναν ανοιχτά για τους Εβραίους. Ο Moscovici βίωσε το πογκρόμ στο Βουκουρέστι (τον Ιανουάριο του 1941) και στάλθηκε σε ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας, όπου εργάστηκε στον τομέα των κατασκευών. Ήταν αρκετά τυχερός ώστε να απελευθερωθεί από τον Κόκκινο Στρατό το 1944. Στη συνέχεια αναπλήρωσε τον χαμένο χρόνο και έγινε η πνευματική προσωπικότητα που ανέκαθεν ήθελε να είναι, μια φιλοδοξία η οποία δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στη Ρουμανία που ήταν υπό φασιστική κατοχή. Αυτοδιδάχθηκε Γαλλικά και η φιλοσοφία.
Μεγαλώνοντας απογοητεύτηκε με το Κομμουνιστικό Κόμμα και μετακόμισε στο Παρίσι, όπου άρχισε τις σπουδές ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Η διατριβή του το 1961 η οποία θα δημοσιευθεί ως βιβλίο το 1976 " Η ψυχανάλυση - η εικόνα της, το κοινό της", κάλυπτε το σχετικά νέο πεδίο - την κοινωνική ψυχολογία - που τελικά θα τον αναδείξει ως έναν παγκοσμίου φήμης κοινωνικό ψυχολόγο.
Η ψυχολογική του έρευνα
Έχοντας ζήσει τα ναζιστικά και τα κομμουνιστικά καθεστώτα η ψυχολογική του έρευνα κάλυψε τους ψυχολογικούς παράγοντες πίσω από τη συμμόρφωση (και τα μαζικά κινήματα) και τον ρόλο των μειονοτήτων στην επιρροή των δυναμικών μεγαλύτερων ομάδων. Μέσα από μια σειρά από ψυχολογικά πειράματα, έφτασε στο επιστημονικό συμπέρασμα, το οποίο είχε ήδη βιώσει στη ζωή του, ότι δηλαδή οι μειονότητες, στην πραγματικότητα, μπορούν να επηρεάσουν τη δράση της πλειονότητας, ακόμα και όταν αυτό που λένε είναι αντιφατικό ή απλά ψευδές.
Αυτά τα ψυχολογικά πειράματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εξηγήσουν, εν μέρει, τον τρόπο με τον οποίο ολοκληρωτικά κινήματα - όπως του φασισμού και του κομμουνισμού - ξεκίνησαν ως απόψεις της μειοψηφίας και κατέληξαν να διέπουν την πλειοψηφία σε όλες τις Ευρωπαϊκές και τις ανατολικές χώρες.
Ο Serge Moscovici ίδρυσε και διοικούσε μέχρι το θάνατό του το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Σπίτι των Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Παρίσι. Ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, επίτιμο μέλος της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών και Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής.
Το Tμήμα της Κοινωνικής Ψυχολογίας του London School of Economics and Political Science, του οποίου διετέλεσε καθηγητής, αποδίδει φόρο τιμής στο διάσημο κοινωνικό ψυχολόγο στην ιστοσελίδα του.
Πηγή: socialpsychology. org
