Σε μια εποχή όπου υπάρχουν πολλοί ειδικοί για την απόσπαση της προσοχής μπορεί να φαίνεται περιττό να αφιερώσουμε μια ολόκληρη ενότητα ή περισσότερες στο θέμα αυτό. Ωστόσο, για να εντρυφήσουμε στην απόσπαση της προσοχής πρέπει να κατανοήσουμε τη συγκεκριμένη έννοια και να αποκτήσουμε καλή αντίληψη της σημασίας της. Όταν κατανοούμε κάτι, το διαχειριζόμαστε πιο εύκολα.
Η ψυχική μάστιγα της απόσπασης προσοχής
Η απόσπαση της προσοχής, που συνιστά το αντίθετο της εστίασης, αποτελεί μια σιωπηρή ψυχική μάστιγα που πλήττει όλο τον κόσμο και ασυναίσθητα κυριεύει τη ζωή πολλών ανθρώπων, τόσο νέων όσο και ηλικιωμένων. Από τη στιγμή που θα εισχωρήσει στον ανθρώπινο νου, η επεκτεινόμενη φύση της αρχίζει να κάνει μεταστάσεις με ραγδαίο ρυθμό.
Ο φαύλος κύκλος της απόσπασης προσοχής, όπως τον ονομάζω, αρχίζει να γυρνά και να ενισχύεται. Πολύ σύντομα καθίσταται η κυρίαρχη φύση του μυαλού, ο ηγεμόνας της ζωής κάποιου. Η ηγεμονία της είναι καρκινογόνα γενικότερα. Η φύση της είναι καταστροφική και θριαμβευτικά προκαλεί την αποσύνθεση κάθε πτυχής σχέσεων, οραμάτων, προσπαθειών και όλων αυτών που τροφοδοτούν τη δημιουργία μιας ικανοποιητικής ζωής.
Δυστυχώς, το αφηρημένο μυαλό είναι τόσο αφηρημένο, που δεν μπορεί να εστιάσει επαρκώς ώστε να στοχαστεί και να συνειδητοποιήσει ότι είναι αφηρημένο, οπότε να κάνει κάτι για αυτό.
Τα συνεπακόλουθα του αφηρημένου μυαλού είναι τουλάχιστον καταστροφικά
Ορισμένα από τα εκμαυλισμένα τέκνα του είναι ο φόβος, η ανησυχία, το άγχος, το στρες, η έλλειψη αίσθησης σκοπού, η αναποφασιστικότητα, η ψυχική και σωματική εξάντληση. Τα δυστυχισμένα παιδιά προκαλούν ατελείωτο χάος στο μυαλό, το εξαντλούν και αποδυναμώνουν τη θέληση της ψυχής.
Πραγματικά πιστεύω ότι οι περισσότεροι δεν έχουν επίγνωση των καταστροφικών συνεπειών ενός αφηρημένου μυαλού. Αν ήξεραν σε βάθος τα αποτελέσματα, θα επιδίωκαν την ίαση για λόγους αυτοσυντήρησης. Το αντίδοτο, το τέλειο εμβόλιο κατά της βάναυσης αυτής ασθένειας, είναι η εστίαση.
Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την απόσπαση προσοχής μέσω του ορισμού της. Την απόσπαση προσοχής την ορίζω ως τον έλεγχο της επίγνωσής μου από κάποια εξωτερική ή εσωτερική πηγή χωρίς τη συνειδητή έγκρισή μου. Επιτρέψτε μου να το αναλύσω.
Το παράδειγμα που χρησιμοποίησα προηγουμένως όσον αφορά την παρακολούθηση μιας ταινίας στο σινεμά δεν θα αποτελούσε απόσπαση προσοχής. Σε αυτή την περίπτωση προχωρήσαμε σε μια συνειδητή επιλογή να εκχωρήσουμε τον έλεγχο της επίγνωσής μας στον σκηνοθέτη και να του επιτρέψουμε να μεταφέρει την επίγνωσή μας από μια περιοχή του νου σε μια άλλη. Αυτό δεν εμπίπτει στην ομπρέλα του ορισμού
Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της σημασίας της απόσπασης προσοχής και θα χρησιμοποιήσω ένα smartphone ως το μέσο απόσπασης της προσοχής μας.
Ο Τζιοβάνι είναι προσηλωμένος στο κινητό του. Στέλνει ένα επείγον μήνυμα στην νταντά των παιδιών του όπου τη ρωτάει αν μπορεί να κάτσει περισσότερο το βράδυ, διότι θα πρέπει να μείνει στη δουλειά μέχρι αργά. Πριν ολοκληρώσει την αποστολή του μηνύματος λαμβάνει μια κλήση. Απαντά στο τηλέφωνο και ξεκινά να συνομιλεί με τη συνάδελφό του, την Εμίλια, η οποία τον έχει καλέσει για να συζητήσουν για ένα έργο με το οποίο ασχολούνται και οι δύο.
Όταν η Εμίλια ολοκληρώνει αυτό που ήθελε να αναφέρει στον Τζιοβάνι, τον προτρέπει να διαβάσει ένα άρθρο σε μια ιστοσελίδα την οποία επισκέπτεται συχνά. Ο Τζιοβάνι επισκέπτεται την ιστοσελίδα αμέσως μόλις κλείνει το τηλέφωνο. Τον εμπνέει εξίσου το άρθρο και αποφασίζει να το κοινοποιήσει στη σελίδα του στο Facebook. Αντιγράφει τον σύνδεσμο, μπαίνει στο Facebook και κάνει ανάρτηση με τον σύνδεσμο του άρθρου.
Εφόσον είναι στο Facebook, αποφασίζει να κάνει μια γρήγορη περιήγηση στο χρονολόγιό του και αρχίζει να κάνει like, σχόλια και να κοινοποιεί άλλες αναρτήσεις. Καθώς περιηγείται στο χρονολόγιό του, αρχίζουν να εμφανίζονται ειδοποιήσεις στο κάτω μέρος της οθόνης που τον ενημερώνουν ότι υπάρχει δραστηριότητα στο χρονολόγιό του. Ο Τζιοβάνι ξετρελαίνεται να προσελκύει την προσοχή, οπότε σκέφτεται: «Τέλεια! Πρέπει να άρεσε η ανάρτησή μου!». Κάνει κλικ στις ειδοποιήσεις για να δει την αλληλεπίδραση που προκάλεσε και ανακαλύπτει ότι αρκετοί άνθρωποι έκαναν like και σχολίασαν το άρθρο που ανάρτησε, οπότε ασχολείται μαζί τους, κάνει like στα σχόλιά τους και απαντά σε αρκετούς από αυτούς. Σε αυτό το σημείο έχει αφιερώσει δέκα λεπτά στο Facebook.
Σκέφτεται: «Αυτή η ανάρτηση είναι πραγματικά δημοφιλής. Θα πρέπει να κάνω οπωσδήποτε tweet». Ο Τζιοβάνι αλλάζει τις εφαρμογές από το Facebook στο Twitter και αναρτά τον σύνδεσμο και εκεί. Στη συνέχεια περιηγείται στο χρονολόγιό του στο Twitter κάνοντας like, retweet και σχολιάζοντας άλλα tweet.
Λίγο αργότερα αρχίζει να βλέπει μπλε κύκλους να σχηματίζονται στο κάτω μέρος του λογαριασμού του στο Twitter. Ενθουσιάζεται με το γεγονός ότι ο κόσμος ανταποκρίνεται στο tweet του! Κάνει κλικ στις ειδοποιήσεις για να δει την πρόσφατη δραστηριότητα και έπειτα αλληλεπιδρά με τις απαντήσεις που έχει προκαλέσει η ανάρτησή του.
Παρατηρεί την ώρα και συνειδητοποιεί ότι πρέπει να επιστρέψει στην εργασία του και να βγει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αλλάζει εφαρμογές, βγαίνει από το Twitter, μεταφέρεται στην εφαρμογή των email και ξεκινά να απαντά.
Μετά από πέντε λεπτά ελέγχου των email, ο Τζιοβάνι συνειδητοποιεί ότι η νταντά δεν απάντησε ποτέ στο μήνυμα που της έστειλε πριν από είκοσι λεπτά και πλέον. Η επίγνωσή του κατευθύνεται στην περιοχή ενόχλησης του νου και αναρωτιέται για ποιο λόγο δεν του έχει απαντήσει η νταντά, και αποφασίζει να της μιλήσει όσον αφορά το γεγονός ότι θα πρέπει να απαντά πιο γρήγορα σε επείγοντα αιτήματα.
Αλλάζει εφαρμογή και πάλι, μεταφέρεται από την εφαρμογή email στην εφαρμογή μηνυμάτων του και συνειδητοποιεί ότι το μισογραμμένο μήνυμά του δεν εστάλη ποτέ. Κοκκινίζει, συνειδητοποιώντας ότι εκνευρίστηκε άδικα, ολοκληρώνει γρήγορα το μήνυμά του, το στέλνει και έπειτα επιστρέφει στην εφαρμογή των email για να διαβάσει κι άλλα.
Το υπόλοιπο βράδυ του συνεχίζεται σε παρόμοιο μοτίβο, καθώς επιτρέπει στο περιβάλλον του να του υπαγορεύσει πού θα εστιάσει η επίγνωσή του.
Ίσως ορισμένοι συμπάσχετε με τον Τζιοβάνι. Επομένως, τι συνέβη εδώ; Ο Τζιοβάνι επέτρεψε στην επίγνωσή του να μεταπηδήσει από ένα πράγμα σε ένα άλλο, όπως του υπαγόρευσε το smartphone, οι εφαρμογές του και οι ειδοποιήσεις του.
Το smartphone του δεν υπαγορεύει μόνο την κατεύθυνση της επίγνωσής του, αλλά και τη ροή της ενέργειάς του.
Διαβάστε σχετικά: Γιατί κοιτάμε το κινητό μας τόσο συχνά, ενώ θα έπρεπε να δουλεύουμε;
Πώς μας επηρεάζει η τεχνολογία;
Επειδή οι άνθρωποι αδυνατούν να εστιάσουν, παλεύουν να δώσουν το παρών στις εμπειρίες της ζωής τους, και αυτό τους οδηγεί στην αίσθηση του ανικανοποίητου, ακόμη κι αν είχαν πολλές εμπειρίες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ικανοποιητικές, εφόσον είχαν δώσει το παρών σε καθεμία από αυτές. Οι γονείς και τα παιδιά βιώνουν μεγαλύτερες αποσυνδέσεις και κανείς δεν μπορεί να παραμείνει εστιασμένος αρκετά ώστε να εξασφαλίσει σημαντική αλληλεπίδραση.
Φίλοι συγκεντρώνονται για γεύμα απλώς και μόνο για να φωτογραφίσουν το φαγητό τους και να αλληλοεπιδράσουν μέσω του τηλεφώνου τους με όσους δεν είναι παρόντες στο γεύμα. Οι συζητήσεις είναι συγκεχυμένες και έχουν περισσότερες στροφές από ό,τι μια κορυφογραμμή, χωρίς να πετυχαίνουν κάτι ιδιαίτερο, καθώς κανείς δεν εφικτό να παραμείνει συγκεντρωμένος σε ένα θέμα και να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα.
Επομένως, η απόσπαση της προσοχής κυριαρχεί σε κάθε κομμάτι της κοινωνίας μας, με αποτέλεσμα η παρουσία της δυστυχώς να καθίσταται αποδεκτός κανόνας. Όσοι έχουν κυριαρχήσει επί της απόσπασης προσοχής είναι εν αγνοία τους αφοσιωμένοι επαγγελματίες της σύγχρονης επικρατούσας νοοτροπίας!
Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Η Δύναμη της προσήλωσης του Dandapani κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα και στο www.dioptra.gr.
Διάβασε τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.
