Ελένη Παναγιωτακοπούλου

Συμπτώματα: κομμάτι της ζωής ή ψυχιατρική διαταραχή;

Συμπτώματα: κομμάτι της ζωής ή ψυχιατρική διαταραχή;

ψυχοθεραπεύτρια συζητάει με θεραπευόμενη με συμπτώματα ποιυ είναι κομμάτι της ζωής της ή ψυχιατρική διαταραχή
Image credit: freepik/ freepik.com

Υπάρχουν φορές που άνθρωποι έρχονται στο γραφείο του ψυχολόγου προκειμένου να διαπιστώσουν πόσο “φυσιολογικοί” ή μάλλον πόσο “προβληματικοί” είναι.


Συνήθως έχουν κάνει κάποια έρευνα στο διαδίκτυο ή έχουν συζητήσει με τον περίγυρο τους, οπότε έχουν σχεδόν καταλήξει και αυτό που χρειάζονται είναι η επιβεβαίωση από έναν ειδικό. Σκέφτονται πως αφού έχω τόσο άγχος, μάλλον κάποια αγχώδη διαταραχή θα έχω, αφού δεν έχω κίνητρα και στόχους στη ζωή μου μήπως με πιάσει καμιά κατάθλιψη; Μιας και δε μπορώ να συγκεντρωθώ να διαβάσω και να γράψω την διπλωματική μου, μήπως πάσχω από διαταραχή ελλειμματικής προσοχής;

Όλη αυτή η συμπεριφορά είναι στην ουσία ο τρόπος που λειτουργούμε όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε κάτι. Όταν θέλουμε να κάνουμε κάτι που παρατηρούμε λιγότερο απειλητικό. Έχουμε την αίσθηση ότι ονοματίζοντας κάτι το ελέγχουμε καλύτερα. Επομένως προτιμάμε μια ανακριβής ή λανθασμένη ταμπέλα, εξήγηση από την έλλειψή της.

Παρόλο που ο τρόπος δουλεύω ως ψυχολόγος δεν ενθαρρύνει αυτού του είδους την οπτική στο ανθρώπινο βίωμα, πολλοί επιμένουν να ζητούν μια διάγνωση, μια ταμπέλα, ένα όνομα για τα βάσανά τους. Αυτή η τάση είναι κατανοητή ειδικά όσο βλέπουμε την άμεση σύνδεση της με την κοινωνικοπολιτική και ιστορική στιγμή στην οποία βρισκόμαστε.

Μια ματιά στον τρόπο που ερμηνευόταν και προσεγγιζόταν η παρέκκλιση ή η διαφορετικότητα ή η ψυχική νόσος παλαιότερα αρκεί για να διαπιστώσουμε ότι ο τρόπος που την αντιλαμβανόμαστε και την προσεγγίζουμε σήμερα είναι σε απόλυτη συμφωνία με την συνολικότερη ιατρικοποίηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ακόμη και αυτής της «φυσιολογικής» ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι είναι πραγματικά δύσκολο να διαχωρίσουμε τόσο αυστηρά και απόλυτα μεταξύ φυσιολογικού και μη φυσιολογικού της ανθρώπινης συμπεριφοράς, και εδώ αναφέρομαι τις ήπιες δυσφορίες που αγγίζουν και τους περισσότερους ανθρώπους. Άλλωστε όταν μια συμπεριφορά, ένα βίωμα είναι πολύ έντονο και επηρεάζει δραματικά το πρόσωπο που το βιώνει τότε είναι πιο εύκολο να γίνει αυτή η διάκριση.


Διαβάστε σχετικά: Πότε ξέρω ότι χρειάζομαι Ψυχολόγο;


Αλλά για αισθήματα θλίψης, άγχους, θυμού δεν είναι σαφές το διαχωριστικό όριο μεταξύ εκείνων, που για παράδειγμα, πενθούν και βιώνουν την απώλεια με τον δικό τους απαραίτητο τρόπο και εκείνων που θα εγκλωβιστούν σε μια διαρκή θλίψη η οποία ίσως οδηγήσει σε κατάθλιψη αν δε λάβουν βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας.

Καλό θα είναι να μη βιαζόμαστε και να μη προτρέχουμε να ιατρικοποιήσουμε, στιγματίζοντας έτσι απλές συναισθηματικές λειτουργίες. Οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να αισθάνονται και συνήθως όταν τους δίνεται ο χώρος, ο χρόνος και η ελευθερία ν’ αποδεχθούν και να βιώσουν τα αισθήματά τους γίνονται δυνατότεροι και σοφότεροι.

Αυτός μάλιστα είναι και ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της ψυχοθεραπείας. Δεν χρειάζεται ν’ αντικαταστήσουμε μια διαδικασία πένθους, για παράδειγμα, με μια διάγνωση και έναν ασθενή. Δεν χρειάζεται να μπουκώσουμε το άγχος μας με χάπια, χρειάζεται περισσότερο να δώσουμε στον εαυτό μας το χώρο και το χρόνο να μιλήσει, να γνωρίσει, να επεξεργαστεί, να νοηματοδοτήσει τα συναισθήματα και τον τρόπο που αυτά εμφανίζονται.

Άλλωστε έχει αποδειχθεί πως η ψυχοθεραπεία, αποδίδει τόσο καλά όσο και τα φάρμακα σε ανθρώπους με ήπιες έως και ελαφρές δυσκολίες. Χρειάζεται παραπάνω χρόνο, πιθανώς κοστίζει περισσότερο, αλλά τα αποτελέσματά της ψυχοθεραπείας διαρκούν περισσότερο, ενώ δεν υπάρχουν οι βλαβερές και επικίνδυνες κάποιες φορές παρενέργειες των φαρμάκων.

Επιπλέον ας δούμε ότι η λήψη φαρμάκων αποτελεί μια παθητική ενέργεια, σ’ αντίθεση με την ψυχοθεραπεία η οποία αναθέτει την ευθύνη στον θεραπευόμενο, εμφυσώντας του νέες ικανότητες και στάσεις με σκοπό ν’ ανταπεξέλθει στη ζωή ή ακόμα και να τη ζήσει με μεγαλύτερη ικανοποίηση.

Θέλω να τονίσω ακόμα μια φορά, πώς το ότι εκδηλώνω κάποια ψυχιατρικά συμπτώματα δεν σημαίνει ότι πάσχω από μια πλήρως αναπτυγμένη ψυχιατρική διαταραχή. Πολλοί εκδηλώνουμε συμπτώματα μερικές φορές ή διαρκώς, αυτό αποτελεί κομμάτι της ζωής και όχι ψυχιατρική διαταραχή. Μάλιστα πολλές φορές εμφανίζονται συμπτώματα που οφείλονται ή για τα οποία έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο η κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών.

Κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει κάποια σωματική πάθηση, όπως και να ‘χει η διάγνωση ψυχιατρικών διαταραχών οφείλει να γίνεται από ειδικό ψυχικής υγείας σε ικανό χρονικό διάστημα, όχι από βιβλία και όχι από το διαδίκτυο.

Ως ψυχοθεραπεύτρια, τρέφω σεβασμό στην ανθρώπινη εμπειρία και στο τρόπο που αυτή επιλέγει να εκφραστεί. Θέλω ν’ αφουγκράζομαι, ν’ αποδέχομαι και να κατανοώ το βίωμα του άλλου, όσο δύσκολο, αλλόκοτο, περίεργο κι αν είναι.

Πιστεύω πως μέσα από την αποδοχή, τον σεβασμό, την κατανόηση και την έκφραση όσων μας απασχολούν ενδυναμωνόμαστε, γνωρίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας, τις ικανότητες και τα ευάλωτα σημεία μας, τον αποδεχόμαστε και τον διαφυλάττουμε από αξιολογητικές και επικριτικές σκέψεις που ως επί το πλείστον δεν βοηθούν.

Κλείνοντας, το ερώτημα που θα έθετα δεν είναι πόσο φυσιολογικός ή προβληματικός άνθρωπος πιστεύεις ότι είσαι, αλλά πως αισθάνεσαι με όλα και μέσα σε όλα όσα ζεις και βιώνεις και τι θέλεις να κάνεις με όλα αυτά.


Σχετική Βιβλιογραφία

  • Η διάσωση του φυσιολογικού, DSM-5: το δριμύ κατηγορώ ενός ψυχιάτρου, Allen Frances, M.D.
  • Το γίγνεσθαι του προσώπου, Carl Rogers

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...