Μύθοι και αλήθειες σχετικά με το κλάμα που μαζί τους μεγαλώσαμε, διδαχτήκαμε από γονείς, δασκάλους, φίλους και σημαντικούς άλλους. Πόσο ισχύουν τελικά και πόσο μας βοηθάνε ουσιαστικά;
...Δεν μπόρεσε να συνεχίσει. Ξέσπασε σε λυγμούς... . Σ’ένα αστέρι, σ’έναν πλανήτη, το δικό μου, τη Γη, υπήρχε ένας μικρός πρίγκιπας που χρειαζόταν παρηγοριά. Τον πήρα στην αγκαλιά μου. Τον νανούρισα…Δεν ήξερα ακριβώς τι έπρεπε να πω. Αισθανόμουν πολύ αδέξιος. Δεν ήξερα πώς να τον πλησιάσω, πού να τον συναντήσω… Είναι τόσο μυστήρια η χώρα των δακρύων! όπως λέει και ο Μικρός Πρίγκηπας του Antoine de Saint-Exupéry.
Αλήθεια γιατί αισθανόμαστε τόσο αδέξια και άβολα όταν βλέπουμε κάποιον να κλαίει; Γιατί βιαζόμαστε να τον παρηγορήσουμε και να τον προτρέψουμε να αλλάξει γρήγορα συναίσθημα λέγοντάς του πως όλα καλά θα πάνε; Τι αλλάζει στην πορεία της ζωής και ενώ η ίδια η έναρξή της σηματοδείται με κλάμα αμέσως μετά τη γέννησή μας όσο μεγαλώνουμε αντιμετωπίζουμε το κλάμα ως κάτι μη φυσιολογικό;
Μύθοι και αλήθειες λοιπόν σχετικά με το κλάμα που μαζί τους μεγαλώσαμε, διδαχτήκαμε από γονείς, δασκάλους, φίλους και σημαντικούς άλλους. Πόσο ισχύουν τελικά και πόσο μας βοηθάνε ουσιαστικά;
1) Όποιος κλαίει είναι αδύναμος
Από τους μεγαλύτερους μύθους που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το τι σημαίνει να κλαίει κάποιος. Το κλάμα λαμβάνεται και μεταφράζεται ως αδυναμία, ως έλλειψη αυτοελέγχου και ως δείγμα αρνητικής ευαισθησίας. Κι όμως όσο παράδοξο και αν ακούγεται ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Χρειάζεται μεγάλη εσωτερική δύναμη για να μπορέσει κάποιος να εκφράσει το συναίσθημά του με αυθεντικό τρόπο χωρίς να τον ενδιαφέρει τι θα πουν οι άλλοι ή πως θα φανεί επειδή κλαίει.
Το κλάμα είναι ένας τρόπος να επικοινωνήσουμε στους άλλους το συναίσθημά μας και ίσως ένας τρόπος να ζητήσουμε υποστήριξη ακόμα και αν αυτό σημαίνει απλά να μας δοθεί ο χώρος και ο χρόνος να εκφραστούμε χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να κάνει κάτι ο άλλος για εμάς.
Διαβάστε σχετικά: Γιατί πρέπει να σταματήσετε να λέτε στα αγόρια ότι δεν πρέπει να κλαίνε
2) Δεν πρέπει να κλαις μπροστά σε άλλους
Άλλος ένας γνωστός μύθος που αφορά την κοινωνική μας εικόνα. Δε μας επιτρέπεται να κλαίμε μπροστά σε άλλους ανθρώπους καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι δεν είμαστε αρκετά δυνατοί, ότι θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή ή οποιαδήποτε άλλη μετάφραση μπορεί κάποιος να κάνει.
Το να κλάψουμε μπροστά σε άλλους δε σημαίνει τίποτα από τα παραπάνω. Αποτελεί απλά έκφραση συναισθήματος και καλεί τον άλλον να το αντέξει αυτό χωρίς να χρειάζεται να προσφέρει κάτι εκείνη τη στιγμή. Αν κάποιος δε μπορεί να διαχειριστεί το γεγονός να κλαίνε μπροστά του περισσότερο έχει να κάνει με τον ίδιο παρά με τους άλλους.
3) Κλάψε...Θα νιώσεις καλύτερα μετά
Φαίνεται πως η παραπάνω φράση έχει αρχίσει να κερδίζει σημαντικό έδαφος στην καθημερινότητά μας. Όλο και περισσότερο οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν όταν μας δουν στεναχωρημένους, απογοητευμένους ίσως να μας προτρέψουν να κλάψουμε καθώς κάτι τέτοιο ενδέχεται να μας ανακουφίσει σε μεγάλο βαθμό. Το κλάμα λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο βιολογικά όπως ο ιδρώτας.
Όταν εκκρίνουμε ιδρώτα ή όταν κλαίμε τοξικές ουσίες αποβάλλονται από τον οργανισμό μας και κατά αυτόν τον τρόπο ηρεμούμε. Οι στρεσσογόνες ορμόνες στο σώμα μας μειώνονται όταν κλαίμε και μετά βρισκόμαστε σε μεγαλύτερη συναισθηματική ισορροπία. Είναι αυτό που λέμε κλάψε θα σου κάνει καλό και όντως ισχύει κυριολεκτικά.
4) Οι άντρες δεν κλαίνε
Πόσα καθημερινά παραδείγματα μου έρχονται στο μυαλό γράφοντας αυτή τη φράση. Έχουμε συνδέσει το κλάμα με τη γυναικεία φύση και έχουμε στερήσει αυτό το προνόμιο από τους άντρες. Από βιολογικής και σωματικής άποψης εικάζεται πως ίσως η τεστοστερόνη, η οποία βρίσκεται σε μεγαλύτερα ποσοστά στους άντρες, αναστέλλει το κλάμα ενώ η προλακτίνη, η οποία συναντάται σε μεγαλύτερα ποσοστά στις γυναίκες, μπορεί να προάγει το κλάμα.
Ωστόσο η πρόθεση να κλάψουμε δεν έχει να κάνει μόνο με βιολογικούς παράγοντες. Η έκφραση των συναισθημάτων μας επηρεάζεται αρκετά από τις ισχύουσες κοινωνικές νόρμες που παρουσιάζουν τη γυναίκα ως ευαίσθητη και χειριστική, η οποία χρησιμοποιεί το κλάμα προκειμένου να κερδίσει αυτό που θέλει και τον άντρα ως σύμβολο εξουσίας και δύναμης, οι οποίες δεν αφήνουν περιθώρια στους άντρες να κλαίνε.
Κάτι τέτοιο όμως μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την ψυχική αλλά και σωματική υγεία των ανθρώπων που δεν κλαίνε και καταπιέζουν τα συναισθήματά τους.
5) Μην κλαις όλα θα πάνε καλά, σταμάτα τα κλάματα
Με το να προτρέπουμε κάποιον που κλαίει να σταματήσει υποστηρίζοντας πως όλα θα πάνε καλά δε σημαίνει ότι τον βοηθάμε εκείνη τη στιγμή, ίσως να τον δυσκολεύουμε περισσότερο και να τον φέρνουμε σε αμήχανη θέση ή ακόμα και να τον θυμώνουμε. Τα συναισθήματα χρειάζονται αναγνώριση, έκφραση, χώρο και αποδοχή ώστε να κατευναστούν.
Από μικρά παιδιά μαθαίνουμε πως είναι κακό να κλαίμε, πρέπει να σταματήσουμε, βιάζονται να αλλάξουν το συναίσθημά μας με κάποιο «θετικό» χωρίς να αντιλαμβάνονται πως στην ουσία μας διδάσκουν να κρύβουμε τα συναισθήματά μας και να τα κρατάμε μέσα μας. Πόσο πιο υγιές θα ήταν να μας έδιναν απλά χώρο να κλάψουμε χωρίς να μας ασκούν κριτική για το ότι εκφράζουμε αυθεντικά το συναίσθημά μας;
6) Δεν κλαίω από στεναχώρια, κλαίω από τα νεύρα μου/από χαρά/από συγκίνηση
Όντως υπάρχουν πολλά είδη κλάματος. Μπορεί να κλάψουμε από στεναχώρια, από θυμό, από χαρά, από συγκίνηση, από νοσταλγία και για άλλους πολλούς ακόμα λόγους. Το κλάμα αποτελεί φυσιολογική μορφή έκφρασης των συναισθημάτων και λειτουργεί ως μέσον ανακούφισης και σύνδεσης με το σώμα μας αλλά και με τους γύρω μας, οι οποίοι βλέποντάς μας να κλαίμε είναι σε θέση να καταλάβουν καλύτερα τι πραγματικά νιώθουμε.
Διαβάστε σχετικά: Επιτρέπεται οι Ψυχολόγοι να Κλαίνε στη Θεραπεία;
7) Τι είσαι και κλαις; Μωρό;
Μύθος. Γιατί μόνο στα μωρά επιτρέπεται να κλαίνε; Τι συμβαίνει στο μεγάλωμά μας και ενώ το κλάμα θεωρείται φυσιολογικός μηχανισμός όταν είμαστε μωρά αργότερα θεωρείται πως πρέπει να τον αποβάλλουμε; Τα μωρά κλαίνε αλλά και οι ενήλικες κλαίνε και οι έφηβοι κλαίνε και τα παιδιά κλαίνε και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι κλαίνε.
Απλώς αλλάζουν οι λόγοι για τους οποίους κλαίμε, Όταν είμαστε μωρά το κλάμα συνήθως λειτουργεί ως τρόπος επικοινωνίας με τα πρόσωπα που μας φροντίζουν και αποσκοπεί στην ικανοποίηση των εκάστοτε αναγκών μας, ενώ όταν είμαστε ενήλικες θα κλάψουμε για να εκφράσουμε κάποιο συναίσθημα όπως ειπώθηκε παραπάνω.
8) Είναι φυσιολογικό να κλαίω στην ψυχοθεραπεία;
Πολλοί άνθρωποι όταν ξεκινάνε ψυχοθεραπεία εντυπωσιάζονται από το ότι κλαίνε κατά τη διάρκεια της θεραπείας ενώ μπορεί στην καθημερινότητά τους να μην κλαίνε συχνά.
Είναι αλήθεια πως μέσα στη θεραπευτική πορεία ο θεραπευόμενος ίσως να κλάψει ή να κλαίει συχνότερα από ότι συνήθως καθώς δουλεύει πολλά θέματα εις βάθος με την υποστήριξη του θεραπευτή και έρχεται σε επαφή με αναμνήσεις, τραύματα, έντονα χαρούμενες στιγμές αλλά ταυτόχρονα αισθάνεται πως βρίσκεται σε ασφαλές περιβάλλον που αντί να τον κρίνει θα του προσφέρει αποδοχή.
Μάλιστα σύμφωνα με έρευνα, της οποίας τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στον Αμερικάνικο Σύλλογο Ψυχολογίας, οι ίδιοι οι θεραπευτές υποστήριξαν πως βλέπουν το κλάμα μέσα στη θεραπεία ως τρόπο να συνδεθούν με τους θεραπευόμενους και αισθάνονταν άνετα να δακρύσουν οι ίδιοι μαζί με τους θεραπευόμενους ειδικά όσο περισσότερο άνετα ένιωθαν στο ρόλο τους ως θεραπευτές.
Βιβλιογραφία:
- Collier L., Αmerican Psychological Association,(2014). Crying during therapy is common for therapists, but few feel prepared to handle it, studies find. https://www.apa.org/monitor/2014/02/crying-therapy
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
