Μία έρευνα μελετά το φαινόμενο της συγκριτικής ηλικίας των παιδιών στη διάγνωση με ΔΕΠ-Υ.
Πολλές πρόσφατες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τα παιδιά που είναι σημαντικά πιο πιθανό να διαγνωσθούν με ΔΕΠ-Υ, είναι εκείνα που βρίσκονται σε μικρότερη ηλικία από ό,τι οι συνομηλικοί τους στην τάξη, γνωστό και ως «το φαινόμενο της συγκριτικής ηλικίας».
Μία πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal Pedagogy, Culture & Society, μελετά τις επιπτώσεις αυτής της επίδρασης, με βασικό συγγραφέα τον Αθανάσιο Κουτσοκλένη που μαζί με τους Φιλανδούς ερευνητές Juho Honkasilta και Kristiina Brunila, εξέτασαν 14 μελέτες που ερεύνησαν αυτή την επίδραση, σε 11 διαφορετικές χώρες.
Το φαινόμενο της συγκριτικής ηλικίας, που παρατηρείται όταν τα παιδιά είναι νεότερα σε σύγκριση με τους συμμαθητές τους στην ίδια σχολική τάξη, συμβαίνει επειδή τα παιδιά μπαίνουν στην τάξη βάσει της χρονιάς γέννησης τους.
Για παράδειγμα, τα παιδιά που γεννήθηκαν τον Ιανουάριο ενδέχεται να είναι σε μια τάξη με παιδιά που γεννήθηκαν τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, κάνοντάς τα 11 μήνες ποιο μεγάλα. Στην πρώιμη παιδική ηλικία, 11 μήνες είναι μια μακρά αναπτυξιακή περίοδος, καθιστώντας ορισμένα παιδιά να βρίσκονται στη σχολική τάξη σε προγενέστερο στάδιο ανάπτυξης, ενώ οι συνομήλικοί τους να αναπτύσσονται καλύτερα γνωστικά.
Οι μελέτες που εξετάστηκαν σε αυτό το άρθρο, προέρχονταν από 11 διαφορετικές χώρες, σε όλο τον κόσμο. Δώδεκα από τις μελέτες διαπίστωσαν ότι τα παιδιά νεότερης σχετικής ηλικίας ήταν πιο πιθανό να λάβουν τη διάγνωση της ΔΕΠ-Υ, ενώ 2 από τις μελέτες δεν βρήκαν κάποιο σχετικό αποτέλεσμα.
Από τις έρευνες που δεν βρέθηκε σημαντικό αποτέλεσμα, μία μελέτη έλαβε χώρα στη Δανία - όπου οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι γονείς των σχετικά μικρότερων παιδιών συχνά καθυστερούσαν την έναρξη του σχολικού έτους, μέχρι το επόμενο έτος, αποτρέποντας ακριβώς αυτό το είδος προβλήματος. Η άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι - αν και τα ποσοστά διάγνωσης δεν διέφεραν τόσο - τα μικρότερα παιδιά είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν χαμηλότερη βαθμολογία στις κλίμακες ΔΕΠ-Υ.
Διαβάστε σχετικά: Καθηγήτης Ψυχολογίας του Harvard υποστηρίζει ότι γίνεται υπερδιάγνωση στη ΔΕΠ-Υ σε ποσοστό 90%
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν την αιτιολογία του αποτελέσματος, μέσα από τις συζητήσεις των 14 αυτών μελετών. Υπήρχαν τέσσερις εξηγήσεις, ορισμένες από τις οποίες είναι αμοιβαία αποκλειόμενες:
- Η διάγνωση της ΔΕΠ-Υ βασίζεται στο πώς τα παιδιά ενεργούν και συμπεριφέρονται σε συγκεκριμένες συνθήκες, όπως στο σχολείο, σε σχέση με τους συνομηλίκους τους. Έτσι, η διάγνωση μπορεί να δοθεί λανθασμένα λόγω σύγχυσης στο αναπτυξιακό επίπεδο. Εναλλακτικά, η ίδια η διαγνωστική κατηγορία μπορεί να είναι άκυρη, επειδή περιγράφει μόνο τη σχετική αναπτυξιακή ανωριμότητα.
- Η είσοδος στο σχολείο σε προγενέστερη ηλικία μπορεί να «προκαλέσει συμπτώματα» ΔΕΠ-Υ. Η πρόκληση της εισόδου στο σχολείο σε προγενέστερο αναπτυξιακό επίπεδο, δημιουργεί την πιθανότητα για μια «βιολογική ΔΕΠ-Υ» ώστε να επηρεάσει τη συμπεριφορά του παιδιού στον κοινωνικό του κόσμο.
- Το αντίστροφο της δεύτερης εξήγησης: η είσοδος στο σχολείο σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να αποκρύψει τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ.
- Οι κλιματικές συνθήκες ή το περιβάλλον (όπως η ρύπανση ή οι καιρικές επιδράσεις) μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Ιανουάριο και αυτές οι επιπτώσεις είναι υπεύθυνες για τα παιδιά που αναπτύσσουν ΔΕΠ-Υ σε πολύ υψηλότερο ποσοστό.
Η δεύτερη και η τρίτη εξήγηση απαιτεί την ύπαρξη μίας βιολογικής βάσης ΔΕΠ-Υ, η οποία δεν θα μπορούσε ποτέ να εμφανιστεί στη ζωή ενός παιδιού, παρά μόνο αν προκληθεί από περιβαλλοντικές προκλήσεις που βάζουν τα παιδιά σε προγενέστερα ή μεταγενέστερα αναπτυξιακά στάδια.
Αυτές οι ερμηνείες είναι υπερβολικά περίπλοκες και μη υποστηριζόμενες ερευνητικά (καθώς δεν υπάρχει ακόμη βιολογική δοκιμασία μέτρησης για τη ΔΕΠ-Υ και οι νευροβιολογικές διαφορές είναι αμφιλεγόμενες στην επιστημονική βιβλιογραφία).
Αυτές οι εξηγήσεις υποστηρίζουν ακόμα ότι το κοινωνικό περιβάλλον και η ηλικία μπορούν να προκαλέσουν τις συμπεριφορές που ονομάζονται αργότερα ΔΕΠ-Υ, αλλά υιοθετούν την πίστη σε ένα στρώμα κρυφής, μη ανιχνεύσιμης βιολογικής διαφοράς για να εξηγήσουν την ύπαρξη ενός υποκειμενικού κατασκευάσματος.
Η τέταρτη εξήγηση απαιτεί την παραδοχή ότι μπορεί να υπάρξει μεγάλη διαφορά μεταξύ περιβαλλοντικών πλαισίων σε διάφορους μήνες και ότι αυτή η διαφορά έχει μία συνεπή επίπτωση σε διάφορες γεωγραφικές τοποθεσίες.
Η Λεπίδα του Όκαμ είναι μια αρχή που υπαγορεύει ότι η επιστημονική θεωρία που μπορεί να περιγράψει τα πάντα για το εξεταζόμενο μοντέλο, με τις λιγότερες υποθέσεις, είναι η καλύτερη εξήγηση. Ένα υψηλό ποσοστό υποθέσεων εμπλέκεται στις τρεις τελευταίες εξηγήσεις, ενώ η πρώτη απαιτεί τις λιγότερες υποθέσεις.
Έτσι, η λεπίδα του Όκαμ και η επιστημονική παράδοση υποστηρίζουν την πρώτη εξήγηση: ότι η ΔΕΠ-Υ είναι μια κοινωνική κατασκευή και ότι τα παιδιά σε νεότερη αναπτυξιακή ηλικία, τούς δίνεται μια τέτοια διάγνωση για να εξηγήσει τη διαφορετικότητά τους.
Ο Κουτσοκλένης και η ομάδα του, διερευνούν περαιτέρω τις συνέπειες αυτής της ερμηνείας για τη διάγνωση της ΔΕΠ-Υ. Κατά κύριο λόγο, εστιάζουν στη χρήση της διάγνωσης για την ιατρικοποίηση του αναπτυξιακού σταδίου των παιδιών: να μετατρέψει ένα κοινωνικό ζήτημα, σε ατομική «ασθένεια» που μπορεί να ελεγχθεί μέσω φαρμάκων.
Ωστόσο, οι ερευνητές γράφουν ότι λαμβάνοντας ως ασθένεια το αναπτυξιακό επίπεδο των παιδιών, τα παιδιά και οι οικογένειές τους ωφελούνται ως εξής: μέσω της διάγνωσης, τα παιδιά λαμβάνουν εκπαιδευτική υποστήριξη στο σχολείο, δίνεται ένα νόημα για τις διαφορές τους από τους συνομηλίκους τους και ότι η ευθύνη μετατοπίζεται από τη γονική μέριμνα, στη βιολογία του κάθε παιδιού.
Οι ερευνητές γράφουν ότι αυτή η μελέτη αποκαλύπτει περισσότερα για τον τρόπο λειτουργίας των σχολείων στις σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες παρά για τους μαθητές που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠ-Υ.
Πηγή: madinamerica.com
Απόδοση: Ραφαέλα Βουδουραγκάκη
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
