Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ υπέφερε από κατάθλιψη ολόκληρη τη ζωή του, ωστόσο η ιστορία του είχε αίσιο τέλος. Όχι μόνο κατάφερε να υπερνικήσει τα προβλήματα ψυχικής υγείας του, αλλά η διαχείρισή τους, αναζωπύρωσε τη δυναμική της σύνθεσής του.
Ο Φραντς Λιστ είπε κάποτε: Η θλίψη και το μεγαλείο είναι το πεπρωμένο του καλλιτέχνη. Μήπως αναφερόταν στο φαινομενικά μεγάλο ποσοστό καλλιτεχνών που πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή;
Τα συμπτώματα του Ραχμάνινοφ έγιναν για πρώτη φορά εμφανή από την οικογένεια και τους φίλους του μετά το θάνατο του ειδώλου του, Πιοτρ Τσαϊκόφσκι, το 1894. Ακόμη και στο αποκορύφωμα της καριέρας του, υπήρξε επιρρεπής σε κρίσεις κατάθλιψης και απάθειας.
Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, οι συνθέσεις του έγιναν σποραδικές και ακύρωσε ακόμη και μια περιοδεία του, επειδή είχε χάσει το ενδιαφέρον του και την ευχαρίστηση που έπαιρνε από τις παραστάσεις.
Η Κόνι Κίρκχοφ, υποδιευθύντρια της Ψυχολογικής Κλινικής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, δηλώνει: Η κλινική κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από μία σημαντική αλλαγή στη δραστηριότητα του ατόμου, για ένα μη αμελητέο χρονικό διάστημα, συνήθως τουλάχιστον για δύο εβδομάδες. Το άτομο μπορεί να αισθάνεται θλιμμένο, άδειο, απελπισμένο ή να έχει χάσει την ευχαρίστηση που έβρισκε κάποτε στις καθημερινές του δραστηριότητες του. Σύμφωνα με την Δρ. Κίρκχοφ, η κύρια διαφορά μεταξύ θλίψης και κατάθλιψης είναι ο χρόνος διάρκειας και ο αντίκτυπος τους στην καθημερινή ζωή.
Για χρόνια, ο Ραχμάνινοφ αντιμετώπιζε την κατάθλιψή του με τον ίδιο τρόπο όπως όλοι οι άνθρωποι πριν από τη δημιουργία των σύγχρονων θεραπειών. Ζούσε με αυτή, την ανεχόταν, ενώ προσπαθούσε να προχωρήσει.
Όμως στη συνέχεια εξελίχθηκε καταλυτικά γι’ αυτόν: βίωσε την απόλυτη καταστροφή που δεν ήταν άλλη από την πρεμιέρα της πρώτης συμφωνίας του.
Για τα επόμενα τρία χρόνια, ο Ραχμάνινοφ βρισκόταν σε μια πτωτική πορεία, δεν μπορούσε καν να συνθέσει ενώ σπάνια έδινε παραστάσεις. Ωστόσο, προέκυψε κάτι καλό μέσα από αυτή τη δύσκολη περίοδο. Ξεκίνησε να κερδίζει περισσότερη αυτοπεποίθηση και εμπειρία ως μαέστρος, ταξίδευε και αρραβωνιάστηκε τη φίλη του, Ναταλία Σατίνα. Παρ’ όλα αυτά, η κατάθλιψή του είχε αρχίσει να επιδεινώνεται μέχρι που επενέβη η οικογένειά του.
Διαβάστε σχετικά: Πώς η πάλη με την ψυχική ασθένεια επηρέασε το έργο διάσημων καλλιτεχνών
Στις αρχές της άνοιξης του έτους 1900, η θεία του Ραχμάνινοφ πρότεινε να δοκιμάσει μια νέα θεραπεία από τον Σίγκμουντ Φρόιντ, η οποία ονομαζόταν ψυχανάλυση. Εκείνος ακολούθησε τη συμβουλή της και άρχισε να βλέπει τον θεραπευτή Νικολάι Ντάλ, έναν γιατρό ο οποίος εξασκούσε την υπνοθεραπεία και την ψυχοθεραπεία.
Το ίδιο καλοκαίρι, ο Ραχμάνινοφ άρχισε πάλι να συνθέτει, ενώ κάποιους μήνες αργότερα εμφανίστηκε να παίζει κομμάτια από το 2ο κοντσέρτο του για πιάνο, μπροστά σε ένα ακροατήριο, με την αυτοπεποίθησή του να έχει αποκατασταθεί.
Όταν ολοκλήρωσε το κοντσέρτο του, ένα χρόνο μετά την έναρξη της θεραπείας του, το αφιέρωσε στον ψυχοθεραπευτή του, τον Ντάλ.
Ραχμάνινοφ - 2ο κοντσέρτο για πιάνο
Οπότε, η ύπνωση δούλεψε θετικά για τον Ραχμάνινοφ, αλλά τι λένε οι ψυχολόγοι σχετικά με αυτό;
Υπάρχουν πολλές μελέτες, όμως μόνο μερικές θεραπείες έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές, λέει η Δρ. Κίρκχοφ, η οποία εκπαιδεύει μεταπτυχιακούς φοιτητές στην κλινική εργασία και στη διεξαγωγή και εκτέλεση κλινικών μελετών και τους διδάσκει να χρησιμοποιούν τεκμηριωμένες θεραπείες και τεχνικές.
Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία τα οποία να υποστηρίζουν επιστημονικά την αποτελεσματικότητα της υπνοθεραπείας. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν λειτουργεί. Αν όντως απέβη αποτελεσματική για τον Ραχμάνινοφ, τότε ήταν μία σημαντική έκβαση στη ζωή του, προσθέτει.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα όμως, ο Ραχμάνινοφ συνέχισε να παλεύει με περιόδους κατάθλιψης ενώ παράλληλα βίωνε περιόδους έντονης δραστηριότητας, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Ωστόσο, η Δρ. Κίρκχοφ λέει ότι αυτό είναι φυσιολογικό. Η ίδια διδάσκει στους φοιτητές της τη Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ), η οποία βοηθάει στη μακροχρόνια συντήρηση. Ενώ μερικές φορές βλέπουμε άμεση επιτυχία όταν ένας ασθενής βγαίνει από τους φαύλους κύκλους της υπερανάλυσης ή αρχίζει να εμπλέκεται ενεργά στη ζωή, συνήθως χρειάζεται λίγος καιρός, κάποιες φορές ίσως και χρόνια δουλειάς με έναν θεραπευτή, για να αλλάξει συμπεριφορές και διανοητικές διαδικασίες.
Η ιστορία του Ραχμάνινοφ δεν είναι μοναδική, επαναλαμβάνεται ακόμα και σήμερα. Η Δρ. Κίρκχοφ υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε για τα προβλήματα κατάθλιψης και ψυχικής υγείας προκειμένου να μειώσουμε το αρνητικό στίγμα, δεδομένου ότι το 30% του πληθυσμού θα υποφέρει από κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή του.
Πηγή: nwpb.org
Απόδοση-Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
