«Μας αρέσει να παρατηρούμε τα πρόσωπα των άλλων, διαβάζουμε ιστορίες μέσα από αυτά και αξιολογούμε την αισθητική αξία τους»
Γιατί κοιτάζουμε τα όμορφα πρόσωπά
Το ενδιαφέρον μας να κοιτάζουμε το ανθρώπινο πρόσωπο, μπορεί να συγκριθεί με λίγες οπτικές εντυπώσεις στη ζωή μας. Νέα έρευνα δείχνει ότι ο εγκέφαλος μας ανταμείβει όταν κοιτάζουμε όμορφα πρόσωπα.
Μια γρήγορη ματιά σε ένα πρόσωπο, μας παρέχει πλούσια πληροφόρηση σχετικά με το άτομο μπροστά μας. To γνωρίζουμε; Είναι άνδρας ή γυναίκα; Είναι ένα πρόσωπο χαρούμενο ή θυμωμένο; Είναι ελκυστικό;
Η ψυχολόγος Όλγα Τσελνόκοβα από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Όσλο, έχει διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο το οπτικό μας σύστημα, είναι σε θέση να κατευθύνει την προσοχή μας στις πιο σημαντικές πληροφορίες ενός πρόσωπου. Η μελέτη της δείχνει ότι η ανθρώπινη εξέλιξη, μας έχει κάνει ειδικούς στα πρόσωπα.
«Μας αρέσει να παρατηρούμε τα πρόσωπα των άλλων, διαβάζουμε ιστορίες μέσα από αυτά και αξιολογούμε την αισθητική αξία τους», λέει η Τσελνόκοβα.
Δεν μπορούμε να σταματήσουμε να κοιτάμε
Μαζί με τους συναδέλφους της από την ερευνητική ομάδα, αποκάλυψε ότι το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου – ένα σύμπλεγμα βαθιά στον εγκέφαλό μας - συμμετέχει στην αξιολόγησή μας για την ελκυστικότητα των άλλων ανθρώπων.
«Το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, εμπλέκεται στην παραγωγή της εμπειρίας της ευχαρίστησης, όταν, για παράδειγμα, απολαμβάνουμε νόστιμο φαγητό ή τυχαίνει να κερδίζουμε ένα λαχείο. Αποδεικνύεται ότι το ίδιο σύστημα συμμετέχει επίσης στην δημιουργία των συναισθημάτων της ευχαρίστησης όταν κοιτάζουμε ένα όμορφο πρόσωπο», αναφέρει η ψυχολόγος.
Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει υψηλό επίπεδο συμφωνίας μεταξύ των ανθρώπων, όταν πρόκειται να αξιολογήσουν την ελκυστικότητα του προσώπου. Στην παρούσα μελέτη, οι επιστήμονες άφησαν τους συμμετέχοντες να δουν εικόνες των προσώπων που είχαν ήδη βαθμολογηθεί ως πρόσωπα υψηλού, μεσαίου ή χαμηλού επίπεδου ελκυστικότητας.
Αυτό έγινε αφού οι συμμετέχοντες έλαβαν μια μικρή δόση μορφίνης, ένα φάρμακο που διεγείρει το σύστημα ανταμοιβής.
«Οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν τα πιο ελκυστικά πρόσωπα ως ακόμα πιο ελκυστικά και ήταν πρόθυμοι να δουν περισσότερο την εικόνα τους, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αφιερώσαν επίσης περισσότερο χρόνο κοιτάζοντας τα μάτια των ανθρώπων στις φωτογραφίες. Κυρίως, παρατηρήσαμε τις αντίθετες συμπεριφορές όταν μπλοκάραμε το σύστημα ανταμοιβής με ένα άλλο φάρμακο, έτσι ώστε, για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες μας έδωσαν χαμηλότερες βαθμολογίες στα πιο όμορφα πρόσωπα», εξηγεί η Τσελνόκοβα.
Οι ερευνητές δεν είδαν κανένα αποτέλεσμα από τα φάρμακα, στην επίδειξη των μεσαίων ή λιγότερο ελκυστικών προσώπων.
Η θεωρία της εξέλιξης και η οπτική ελκυστική εντύπωση
Άραγε ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει εξελιχθεί για να ενισχύει τις συμπεριφορές που είναι ευνοϊκές για την εξέλιξή μας ως είδος; Φυσικά και θα μπορούσε να ισχύει, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
«Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει συσχετίσεις μεταξύ της ελκυστικότητας του προσώπου και διάφορων σημαντικών παραγόντων για την εξελικτική διάδοση του είδους μας, όπως η υγεία και η καλή αναπαραγωγική δυναμική. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι υπάρχει ένας εξελικτικός λόγος πίσω από τη θέληση του μυαλού μας, να απολαμβάνει να κοιτάει και να θέλει να κοιτάει περισσότερο ένα ελκυστικό πρόσωπο», λέει η Όλγα Τσελνόκοβα.
Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου δίνει μια άμεση απάντηση, μια επιπλέον ευχαρίστηση, αλλά ότι αυτή η απάντηση του συστήματος δεν καθορίζει την πορεία για τη συμπεριφορά μας σε μακροπρόθεσμη βάση.
«Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να τρώμε όλη την ώρα σοκολάτα, επειδή δεν είναι υγιές. Επίσης, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν σε μια καλή σχέση, πολύ περισσότερο από την ελκυστικότητα του προσώπου. Μαθαίνουμε περισσότερα για τις άλλες ιδιότητες του ανθρώπου απέναντί μας, όταν αρχίζουμε να τον γνωρίζουμε καλύτερα».
Αναζητώντας βλεμματική επαφή
Μια άλλη μελέτη της Τσελνόκοβα άφησε τους συμμετέχοντες να δούν τρισδιάστατες φωτογραφίες προσώπων ενώ παρακολουθούνταν οι κινήσεις των ματιών τους. Οι επιστήμονες κατέγραψαν ποια τμήματα των πρόσωπων κοίταξαν οι συμμετεχόντες όταν τους ζητήθηκε να αναγνωρίσουν τα πρόσωπα. Στους συμμετέχοντες είχαν δείξει τα ίδια πρόσωπα από διαφορετικές απόψεις.
«Δεν είναι εύκολη η αναγνώριση ενός προσώπου από μια καινοφανή οπτική, επειδή τα πρόσωπα μπορεί να φαίνονται αρκετά διαφορετικά ανάλογα με την οπτική γωνία», εξηγεί η Τσελνόκοβα.
Οι επιστήμονες έδειξαν ότι οι τρισδιάστατες πληροφορίες για τη δομή του προσώπου, μας βοηθούν να αναγνωρίσουμε τα πρόσωπα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Επίσης, είδαν ότι το οπτικό μας σύστημα στρέφει την προσοχή του σε τμήματα του προσώπου που μας παρέχουν γρήγορα τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως τα μάτια.
Αλλάζει τη συμπεριφορά μας
Προηγούμενες μελέτες έχουν ήδη συνδέσει το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ομορφιά των άλλων προσώπων. Σε αυτές τις μελέτες, οι επιστήμονες σάρωσαν τον εγκεφάλο των συμμετεχόντων, ενώ κοιτούσαν φωτογραφίες προσώπων. Οι ερευνητές έδειξαν ότι η παθητική θέαση των όμορφων προσώπων αυξάνει τη δραστηριότητα στο σύστημα ανταμοιβής.
Ωστόσο, αυτάτα προηγούμενα στοιχεία έδειξαν μόνο απλή συσχέτιση, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιστήμονες παρατήρησαν μόνο την αυξημένη ενεργοποίηση του εγκεφάλου σε ελκυστικά πρόσωπα, αλλά δεν δοκίμασαν κατά πόσο αυτή η δραστηριότητα επηρεάζει πραγματικά το πόσο άρεσαν τα πρόσωπα στους ανθρώπους που τα είδαν.
Τα αποτελέσματα από την τρέχουσα μελέτη ήταν τα πρώτα που απέδειξαν ότι η αλλαγή των επιπέδων δραστηριότητας εντός τους συστήματος ανταμοιβής του εγκεφάλου, έχει ως αποτέλεσμα και αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως να μας αρέσουν ακόμη περισσότερο τα ελκυστικά πρόσωπα και να θέλουμε να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο στο να τα κοιτάμε.
«Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι αξιολογούμε τους άλλους δίνοντας μεγάλη σημασία στα μάτια τους. Για παράδειγμα, είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε κάποιον, αν τα μάτια του είναι κρυμμένα, ενώ αν κάποιος μας λέει ψέματα, μπορούμε συχνά να το δούμε στα μάτια τους. Σε γενικές γραμμές, αν θέλουμε να κατανοήσουμε πώς αισθάνεται ένα άλλο πρόσωπο, τα μάτια μπορεί να μας δώσουν τα περισσότερα από αυτά τα απαιτούμενα στοιχεία», λέει η Όλγα Τσελνόκοβα.
Επίσης, η μύτη και τα μάγουλα αποδείχθηκαν ότι ήταν σημαντικά για τους συμμετέχοντες στη μελέτη, ειδικά κοιτάζοντας τα τρισδιάστατα πρόσωπα, όπου αυτά τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας παρέχουν πολύτιμες ενδείξεις σχετικά με τις ογκομετρικές ιδιότητες ενός προσώπου.
Πηγή: medicalxpress.com
