Με αφορμή τη συμπλήρωση 125 ετών από την ίδρυση του Αμερικανικού Ψυχολογικού Συλλόγου και του ετήσιου συνεδρίου του, κάνουμε μία αναδρομή στην πορεία του, από το μακρινό 1892, μέχρι σήμερα.
Από τις 3 ως τις 6 Αυγούστου, περίπου 10.000-15.000 από τα περίπου 70.000 μέλη (και 47.000 συνεργάτες και συνδεδεμένα μέλη) του Αμερικανικού Ψυχολογικού Συλλόγου (APA), βρέθηκαν στο Walter E. Washington Convention Center στο κέντρο της Ουάσιγκτον. Εκεί, παρακολούθησαν ομιλίες και συζητήσεις για όλα τα ψυχολογικά θέματα και γιόρτασαν την 125η επέτειο από την ίδρυση του συλλόγου τους. Όμως ο δρόμος προς το Συνέδριο του APA του 2017, δεν ήταν μια απλή πορεία ομοϊδεάτων επαγγελματιών προς έναν κοινό στόχο.
Η ίδρυση του συλλόγου ξεκίνησε αρκετά ταπεινά. Το 1892, ο Granville Stanley Hall, Καθηγητής Ψυχολογίας και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Clark, κάλεσε 26 Αμερικανούς ψυχολόγους να συμμετάσχουν στη δημιουργία ενός ψυχολογικού σύλλογου. Δώδεκα προσκεκλημένοι ψυχολόγοι παρακολούθησαν την πρώτη οργανωτική συνάντηση, στο γραφείο του Hall, στις 8 Ιουλίου 1892. Εκεί, ίδρυσαν τον Αμερικανικό Ψυχολογικό Σύλλογο.
O Granville Stanley Hall, πρώτος πρόεδρος του APA
Oι συμμετέχοντες έμαθαν ότι πολλοί ψυχολόγοι που δεν μπορούσαν να παρευρεθούν στη συνάντηση, όπως ο John Dewey και ο Lightner Witmer, συμφώνησαν να συμμετάσχουν στην ίδρυση του συλλόγου και έτσι επέλεξαν δύο ψυχολόγους που δεν είχαν προσκληθεί αρχικά, τον Hugo Münsterberg του Χάρβαρντ και τον Edward Titchener του Cornell. Εξέλεξαν τον Hall ως τον πρώτο πρόεδρο και προγραμμάτισαν την πρώτη τους συνάντηση, στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, για τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.
Ο Hall, ο οποίος ήταν φοιτητής του William James, είχε ιδρύσει το πρώτο αμερικανικό εργαστήριο και Διδακτορικό πρόγραμμα στην ψυχολογία, στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins το 1883. Εξέδωσε επίσης το αμερικανικό περιοδικό ψυχολογίας το ίδιο έτος το οποίο ήταν το πρώτο στις ΗΠΑ. Όταν ο Hall ίδρυσε τον APA ως σύλλογο που δεσμεύτηκε για την «πρόοδο της ψυχολογίας ως επιστήμη» (αν και ο στόχος αυτός δεν καθιερώθηκε επίσημα μέχρι το 1906), τον θεώρησε επίσης ως θεσμικό μέσο προώθησης των σχέσεων με άλλες επαγγελματικές οργανώσεις, στις οποίες οι ψυχολόγοι συμβάλλουν με ωφέλιμο τρόπο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον Εθνική Ένωσης Εκπαίδευσης, επειδή ο Hall και πολλοί από τους συναδέλφους και τους σπουδαστές του προώθησαν την ψυχολογία ως επιστημονική βάση της παιδαγωγικής.
Η συμμετοχή στον APA, από την έναρξή του, ήταν ανοικτή, τουλάχιστον όσον αφορά στη θρησκεία και το φύλο. Τα ιδρυτικά μέλη περιελάμβαναν τον Edward Pace, έναν καθολικό, και τον Joseph Jastrow, έναν Εβραίο, ο οποίος εκπόνησε τους κανόνες για τις βιβλιογραφικές αναφορές, οι οποίες εξελίχθηκαν αργότερα στο στυλ του APA. Δύο γυναίκες, η Mary Calkins και η Christine Ladd-Franklin, εκλέχθηκαν μέλη το 1893.
Τα δύο πρώτα γυναικεία μέλη, Mary Calkins και Christine Ladd-Franklin
Ωστόσο, η ιδιότητα του μέλους δεν εγγυόταν και μία ισότιμη θέση. Η Calkins σπούδασε στο Χάρβαρντ υπό τον James και τον Münsterberg, οι οποίοι έκριναν ότι η διατριβή της, ήταν η καλύτερη στο Τμήμα Φιλοσοφίας. Ωστόσο, το Χάρβαρντ αρνήθηκε να της απονείμει πτυχίο, επειδή δεν απένειμε τότε διπλώματα στις γυναίκες. Η Calkins ίδρυσε το δικό της εργαστηριακό και ψυχολογικό πρόγραμμα στο Wellesley College. Έγινε η πρώτη γυναίκα που εξελέγη στον Αμερικανικό Ψυχολογικό Σύλλογο (1905) και στην Αμερικανική Φιλοσοφική Ένωση (1918). (Το 1902 το Χάρβαρντ προσφέρθηκε απρόθυμα να της απονείμει ένα πτυχίο από το Radcliffe College, το οποίο αρνήθηκε ως «δεύτερη καλύτερη»).
Η Christine Ladd-Franklin, φοιτήτρια του κολλεγίου Vassar, εκπλήρωσε όλες τις προϋποθέσεις για διδακτορική διατριβή, στον κλάδο των Μαθηματικών και της Λογικής του Johns Hopkins, αλλά και πάλι το Johns Hopkins δεν θα της παρείχε το πτυχίο επειδή ήταν γυναίκα. Η Ladd-Franklin είχε εργαστεί στη Γερμανία με τον George Elias Müller και τον Hermann von Helmholtz για την αντίληψη των χρωμάτων και παρουσίασε δέκα άρθρα στις συνεδριάσεις του APA μεταξύ 1894-1925, όμως της είχε απορριφθεί η ακαδημαϊκή αίτηση για πλήρη απασχόληση στο John Hopkins, επειδή ο σύζυγός της ήταν ήδη καθηγητής των μαθηματικών.
Οι γυναίκες δεν ήταν οι μόνες «πολίτες δεύτερης κατηγορίας» στο πλαίσιο του APA. Μία από τις μεγάλες επιτυχίες των πρώιμων Αμερικανών ψυχολόγων, ήταν να πείσουν τα διοικητικά συμβούλια για την πρακτική αξία της ψυχολογίας. Προήγαγαν την αναγνώριση της ψυχολογίας ως εφαρμοσμένης επιστήμης με τη δυνατότητα να ανακουφίσει τον ανθρώπινο πόνο και τα κοινωνικά προβλήματα, καθιστώντας την άμεσα σχετιζόμενη με τους εκπαιδευτικούς, τους επιχειρηματίες, τους επιθεωρητές ασύλου και τους συμβούλους.
Όμως, υπήρξε μία ρήξη μεταξύ των ακαδημαϊκών ψυχολόγων και των επαγγελματιών. Οι ηγέτες του APA και οι επικεφαλείς των κορυφαίων προγραμμάτων στην πειραματική ψυχολογία, ήταν απρόθυμοι να παραχωρήσουν στους ασκούμενους μία πλήρως αναγνωρισμένη θέση ως επιστημονικούς ψυχολόγους. Αυτό πήρε δύο τροπές στις πρώτες δεκαετίες του APA.
Το 1904 ο Lightner Witmer πρότεινε μια πειραματική ένωση που θα απέκλειε «τους μη σχετικούς και τους εξτρεμιστές». Ο Edward Titchener ίδρυσε έναν ελίτ σύλλογο, ο οποίος έγινε γνωστός ως «Οι Πειραματιστές». Μέλη σε αυτό τον σύλλογο γίνονταν μόνο άντρες που προέρχονταν από τα κορυφαία προγράμματα και τα εργαστήρια ψυχολογίας. Εν όψει του ανταγωνισμού από μια αντίπαλη οργάνωση (και επειδή οι φιλόσοφοι έφυγαν το 1902 για να σχηματίσουν το δικό τους σύλλογο), οι συναντήσεις του APA είχαν μειωμένη συμμετοχή κατά τις επόμενες δεκαετίες.
Μεταξύ του 1892 και του 1930, η συμμετοχή στον APA αυξήθηκε από 42 σε 1.101 μέλη. Όμως, το σύνολο αυτό περιελάμβανε 571 μέλη χωρίς δικαίωμα ψήφου που δεν ικανοποιούσαν τα αυστηρά πιστοποιητικά πλήρους ένταξης στον APA: συγκεκριμένα, πτυχίο ψυχολογίας και δημοσιεύσεις σε επαγγελματικά περιοδικά ψυχολογίας. Παρά την κοινωνική παρεμβατική ρητορική τους, οι αξιωματούχοι του APA ήταν απρόθυμοι να χορηγήσουν την ιδιότητα του επιστημονικού ψυχολόγου σε όσους απασχολούνταν στην αξιολόγηση και την επιλογή προσωπικού σε εταιρείες ή σε εκείνους που απασχολούνταν ως κλινικοί ή συμβουλευτικοί ψυχολόγοι στα νοσοκομεία ή σε ιδιωτική πρακτική.
Οι συμβουλευτικοί ψυχολόγοι, ανησυχώντας για το επαγγελματικό τους καθεστώς, ζήτησαν από τον APA να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα πιστοποίησης, προκειμένου να καθιερώσει τα διαπιστευτήριά τους ως εμπειρογνώμονες στον τομέα τους. Ο APA όμως προέβαλλε αντίρρηση. Οι κλινικοί ψυχολόγοι, αντιμετωπίζοντας παρόμοιες ανησυχίες, σχημάτισαν το 1917 τον Αμερικανικό Σύλλογο Κλινικών Ψυχολόγων (AACP). Σκοπός του συλλόγου ήταν να προωθήσει τα επαγγελματικά πρότυπα και τη νομική αναγνώριση των κλινικών ψυχολόγων.
Ο Robert M. Yerkes, τότε πρόεδρος του APA, ανησυχεί βαθύτατα για μια δυνητική διάσπαση μεταξύ των επιστημονικών ψυχολόγων του APA και των επαγγελματιών. Το 1919 ο Yerkes έπεισε τους κλινικούς ψυχολόγους να διαλύσουν τον AACP και να σχηματίσουν το κλινικό τμήμα του APA, όπου τα συμφέροντά τους θα μπορούσαν να υποστηριχθούν καλύτερα. Το 1921 προστέθηκε ένα Τμήμα Συμβούλων, όμως ο σύλλογος αρνήθηκε να ικανοποιήσει τις αιτήσεις για τη δημιουργία βιομηχανικών και εκπαιδευτικών τμημάτων.
Ο APA καθιέρωσε ένα πρόγραμμα πιστοποίησης το 1924, το οποίο όμως δεν έκανε τίποτε άλλο από την απονομή «επαγγελματικών» πιστοποιητικών που δεν είχαν νομική ισχύ. Το πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε σύντομα. Ένα χρόνο αργότερα, ο APA εισήγαγε μια συνεργαζόμενη συνδρομή, για όσους δεν διέθεταν ακαδημαϊκά διαπιστευτήρια και δημοσιεύσεις. Η αλλαγή αυτή δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό, επειδή η συμμετοχή των συνεργατών δεν συνεπαγόταν και δικαίωμα ψήφου.
Ο Σύλλογος Συμβουλευτικών Ψυχολόγων της Νέας Υόρκης το 1930, δυσαρεστημένος από την έλλειψη προόδου στα επαγγελματικά θέματα, ανασυγκροτήθηκε ως Εθνικός Σύλλογος Συμβουλευτικών Ψυχολόγων. Κατά τη διάρκεια της ίδιας δεκαετίας, ο αριθμός των εφαρμοσμένων ή συμβουλευτικών ψυχολόγων, αυξήθηκε ταχύτερα από τον αριθμό των ακαδημαϊκών επιστημονικών ψυχολόγων. Το 1938 τελικά, συνέβη ο διαχωρισμός που φοβόταν ο Yerkes. Το Κλινικό Τμήμα του APA και του Εθνικού Συλλόγου Συμβουλευτικών Ψυχολόγων, διαλύθηκε και μεταρρυθμίστηκε ως Αμερικανικός Σύλλογος Εφαρμοσμένων Ψυχολόγων (American Association of Applied Psychologists - AAAP), με τέσσερα τμήματα: κλινική, συμβουλευτική, βιομηχανική και εκπαιδευτική ψυχολογία. Το διαζύγιο μεταξύ των ακαδημαϊκών επιστημονικών ψυχολόγων και των επαγγελματιών ήταν πλήρης.
Η ιστορία θα μπορούσε να έχει τελειώσει ακόμη χειρότερα, αν δεν συνέβαινε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και για άλλη μια φορά ο Yerkes έρχεται να διασώσει ό,τι μπορεί. Ο APA και ο AAAP συνεργάστηκαν με την Εταιρεία Ψυχολογικής Μελέτης Κοινωνικών Θεμάτων (Society for the Psychological Study of Social Issues - SPPSI) και το Τμήμα Ι (Ψυχολογία) του Αμερικανικού Συλλόγου για την Προώθηση της Επιστήμης (American Association for the Advancement of Science) για τη συγκρότηση της Επιτροπής Ψυχολογίας Έκτακτης Ανάγκης, η οποία συντόνιζε τη συμβολή των ψυχολόγων στην πολεμική προσπάθεια. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία της Υπηρεσίας Ψυχολογικού Προσωπικού (Office of Psychological Personnel - OPP), στην Ουάσιγκτον.
Ο Yerkes εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία. Το 1944, οργάνωσε μια καταστατική γενική συνέλευση που αναδιοργάνωσε τον APA. Πλέον, περιελάμβανε 18 τμήματα, συμπεριλαμβανομένων των κλινικών, συμβουλευτικών, βιομηχανικών και εκπαιδευτικών τμημάτων. (Από τότε έχει επεκταθεί σε 54 τμήματα.) Αυτή η αναδιοργάνωση διαμορφώθηκε με βάση τη δομή του AAAP, ο οποίος διαλύθηκε το ίδιο έτος. Ο νέος APA αποσκοπούσε όχι μόνο στην προώθηση της «ψυχολογίας ως επιστήμη» αλλά και «ως επάγγελμα και ως μέσο για την προαγωγή της ανθρώπινης ευημερίας». Τα διοικητικά γραφεία του νέου APA φιλοξενούνται στα πρώην γραφεία του OPP στην Ουάσινγκτον.
Για άλλη μια φορά, ο APA εκπροσώπησε τόσο τους επιστήμονες όσο και τους επαγγελματίες, αλλά οι εντάσεις παρέμειναν. Η συμμετοχή επαγγελματιών ψυχολόγων συνέχισε να ξεπερνά τους ακαδημαϊκούς επιστημονικούς ψυχολόγους. Αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι μετά τον πόλεμο, η κλινική και η συμβουλευτική ψυχολογία διευρύνθηκαν για να καλύψουν τις ψυχολογικές απαιτήσεις των βετεράνων που επέστρεφαν στην πατρίδα.
Ταυτόχρονα, διευρύνθηκαν ο βιομηχανικός και άλλοι εφαρμοσμένοι κλάδοι της ψυχολογίας. Οι επαγγελματίες ψυχολόγοι έφτασαν να κυριαρχήσουν στην προεδρία του APA και σε άλλες δομές εξουσίας, ένα πρώην κυρίαρχο έδαφος ακαδημαϊκών επιστημόνων ψυχολόγων. Δυσαρεστημένοι με την απώλεια εξουσίας και εκπροσώπησης, οι ακαδημαϊκοί πιέστηκαν να αναδιαρθρώσουν τον APA για να εξυπηρετήσουν καλύτερα τα συμφέροντά τους. Το 1988, όταν ο ΑPA απέρριψε τις συστάσεις τους, οι ακαδημαϊκοί επιστημονικοί ψυχολόγοι σχημάτισαν τη δική τους εταιρία, την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία, η οποία είναι τώρα γνωστή ως Σύλλογος Ψυχολογικών Επιστημών (Association for Psychological Science - APS), με περίπου 33.000 μέλη.
Ο διαχωρισμός όμως μεταξύ APA και APS δεν ήταν ισοπεδωτικός. Πολλοί ψυχολόγοι διατήρησαν (και εξακολουθούν να διατηρούν) την ιδιότητα του μέλους και στους δύο συλλόγους. Είχε επίσης ελάχιστη επίδραση στα μέλη του APA, τα οποία αυξήθηκαν με εκπληκτικό ρυθμό στην μεταπολεμική περίοδο, από 1.012 το 1945, σε 76.000 (μέλη και συνδεδεμένα μέλη, εξαιρουμένων των συνεργατών) το 2000 (μέλη και συνδεδεμένα μέλη, εξαιρουμένων των συνεργατών). Βεβαίως, η συμμετοχή μελών κορυφώθηκε το 2008, που έφτασε στα 84.000 μέλη, μειώνοντας τον αριθμό σε 67.000 το 2014.
Είτε ως μέλη του APA είτε της APS, οι Αμερικανοί Ψυχολόγοι κατά τα τελευταία 125 χρόνια, συνέβαλαν σημαντικά στην πρόοδο της ψυχολογικής γνώσης και στην προώθηση της ανθρώπινης ευημερίας (είτε άμεσα μέσω ψυχολογικών παρεμβάσεων είτε έμμεσα μέσω άσκησης πιέσεων από ομοσπονδιακές και κρατικές υπηρεσίες). Και όμως, ο APA είχε και τα σκάνδαλα του. (Το πιο αξιοσημείωτο από αυτά αφορά τους ψυχολόγους που συμμετείχαν στις ανακρίσεις βασανιστηρίων μετά την 11η Σεπτεμβρίου).
Αυτό το καλοκαίρι, καθώς ο APA γιορτάζει δίκαια το επιστημονικό και επαγγελματικό παρελθόν του και προσβλέπει στην «ενδυνάμωση του μέλλοντος της ψυχολογίας», επίσης γιόρτασε ήσυχα ένα άλλο επίτευγμα, εμφανές σε οποιονδήποτε περπατούσε μέσω του συνεδριακού κέντρου, παρατηρώντας τα ενθουσιώδη σοφά, νεαρά και ηλικωμένα, πρόσωπα γύρω του. Όχι μόνο η αναλογία επιστημονικών προς επαγγελματιών ψυχολόγων άλλαξε υπέρ των επαγγελματιών ψυχολόγων τα τελευταία 125 χρόνια, αλλά κατά την ίδια περίοδο η αναλογία των ανδρών/γυναικών μετατοπίστηκε επίσης προς όφελος των γυναικών. Η Mary Calkins και η Christine Ladd-Franklin πρέπει να χαμογελούν από τον ψυχολογικό παράδεισο.
Δείτε φωτογραφίες από το φετινό Συνέδριο του APA 2017.
Toν γνωρίζετε τον κύριο;
H αυθεντική κούκλα Bobo που χρησιμοποίησε ο Albert Bandura στις έρευνές του
O διάσημος ψυχίατρος και δημιουργός της Γνωστικής Θεραπείας, Aaron Beck.
Πηγή: behavioralscientist.org
Απόδοση – Επιμέλεια: Psychologynow.gr
* Η απόδοση αυτού του άρθρου στα ελληνικά απαιτεί πολύ προσπάθεια και δεν επιθυμούμε να το αναδημοσιεύετε χωρίς την άδειά μας. Αν θέλετε να το αναδημοσιεύσετε, επικοινωνήστε μαζί μας στο info@psychologynow.gr
