Βίωσε τη Θλίψη σου Δημιουργικά: Πώς ο Πόνος Κινητοποιεί

Ενώ είναι φρικτό να αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, είναι επίσης αναγκαίο. Ο πόνος είναι το κίνητρο για αλλαγή.

Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον να ξυπνάει από έναν αναζωογονητικό ύπνο, να κοιτάζει το χαριτωμένο σπίτι του και την αξιαγάπητη οικογένειά του και να λέει: Πρέπει πραγματικά ν΄ αλλάξω τη ζωή μου όσο δύσκολο κι αν είναι! Μονάχα όταν υποφέρουμε έχουμε την τάση να δουλεύουμε με τα τραύματά μας και να παίρνουμε τις πιο δύσκολες αποφάσεις για αλλαγές στη ζωή μας.

Είτε η αλλαγή που χρειάζεστε είναι μικρή (να γυμνάζεστε περισσότερο) είτε μεγάλη (να εγκαταλείψετε τη σχέση σας), είτε είναι ένας στόχος σε βάθος χρόνου (να μάθετε να αγαπάτε τον εαυτό σας) ή άμεση (να βρείτε το κουράγιο να ζητήσετε αύξηση), το να προβείτε σε αλλαγές σημαίνει καταρχήν να αναλογιστείτε γιατί δεν το κάνατε ήδη στο παρελθόν. Δεύτερον, σημαίνει πως αλλάζετε τις σκέψεις και τις πράξεις σας κάθε μέρα, ακόμη και κάθε λεπτό. Αυτή είναι δύσκολη υπόθεση. Χρειάζεται αποφασιστικότητα και δέσμευση.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι δεν το κάνουν. Η πραγματική αλλαγή είναι σπάνια. Οι άνθρωποι συχνά κάνουν σχέδια που έπειτα τα εγκαταλείπουν, γιατί η αρχή είναι συναρπαστική αλλά στη συνέχεια απαιτείται επιμονή. Εκεί είναι που ο πόνος απροσδόκητα μετατρέπεται σε θετική δύναμη. Όταν νιώθετε εξαθλιωμένοι, αυτή η δυστυχία είναι που σας σπρώχνει να επιμείνετε στο νέο σχέδιο ζωής, γιατί το άγχος της αλλαγής φαίνεται μικρότερο σε σχέση με την απελπισία του να μην αλλάξετε ποτέ.

Διαβάστε σχετικά: Ο πόνος εμποδίζει αλλά και ενώνει

Με το να Αγνοούμε το Πόνο απλώς τον Αυξάνουμε

Πολλοί από μας απορρίπτουμε τα άσχημα συναισθήματα που μας γεννιούνται, χάνοντας την κινητήριο δύναμη του πόνου. Ο σύντροφός σας είναι απόμακρος και επικριτικός; Πίνετε περισσότερο για να το ξεχάσετε. Η δουλειά σας δε σας γεμίζει; Το ρίχνετε έξω κάθε βράδυ τρώγοντας πατατάκια και βλέποντας ταινίες στο Netflix. Είναι ευκολότερο να μουδιάσουμε τον πόνο μας, κι αυτό κάνουμε, για χρόνια ολόκληρα.

Διώχνοντας τον πόνο μακριά, ωστόσο, δεν μπορούμε να είμαστε παρόντες στο εδώ και το τώρα (είμαστε πολύ απασχολημένοι με το να χαλαρώνουμε στο Instagram ή το Twitter) κι έτσι καταλήγουμε να χάνουμε πολλά απ΄τη ζωή που τρέχει. Και μόνο η ιδέα να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα δυσφορίας μας κάνει να το βάζουμε στα πόδια, γιατί ανησυχούμε πως η θλίψη θα μας κατακλύσει και θα μας διαλύσει.

Αν είστε τόσο αποκομμένοι από όσα αισθάνεστε ώστε να μην μπορείτε να τα λεκτικοποιήσετε, μπορείτε να πείσετε τον εαυτό σας ότι είτε δεν πρόκειται για κάτι τόσο σημαντικό (Πώς θα μπορούσα ακόμη να είμαι θλιμμένος με ό,τι συνέβη όταν ήμουν 12;) ή ότι δεν διορθώνεται η κατάσταση (Αν ούτε καν ξέρω με σιγουριά για τι ακριβώς πρόκειται, γιατί να ανησυχώ με το να το σκέφτομαι; ) ή ότι θα σας κατακλύσει (Αν ανοίξω το στόμα μου, δε θα είμαι ποτέ πια σε θέση να ελέγξω τον θυμό μου).

Κι αν ο πόνος είναι όντως δάσκαλος; Αν έχει κάτι άλλο να μας πει;

Βήμα 1: Ενσυνειδητότητα (mindfulness)

Αυτό που δε συνειδητοποιούμε μερικές φορές είναι πως η γνώση επιφέρει αλλαγή ή, στην χειρότερη περίπτωση, είναι το πρώτο βήμα προς τη θεραπεία. Με το να επιτρέπουμε να νιώσουμε τον πόνο είμαστε συνειδητοί και παρόντες στη στιγμή.

Η πρακτική της ενσυνειδητότητας (mindfulness) βοηθάει ώστε να εντοπίσουμε και να ανεχτούμε συναισθήματα δυσφορίας. Η δουλειά που έχουμε να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε το συναίσθημα, να αναγνωρίσουμε πως είναι εκεί, και να μην προσπαθήσουμε να το διώξουμε αλλά απλώς να έρθουμε σε επαφή μαζί του.

Βήμα 2: Αποδοχή του Πόνου

Άλλο ένα βήμα στην ενσυνειδητότητα είναι να αποδεχτείτε το αίσθημα του πόνου. Η αποδοχή συχνά συγχέεται με την παραίτηση. Το να παραιτηθείτε από τα αρνητικά σας συναισθήματα σημαίνει να μείνετε κολλημένοι μαζί τους, χωρίς καμιά επιλογή ή ελπίδα. Η αποδοχή, αντίθετα, σημαίνει να εγκαταλείψετε την ψευδαίσθηση του ελέγχου.

Η αποδοχή λέει: Είμαι καλά έτσι όπως είμαι. Ακόμη κι αν πονάω, δε θα καταρρεύσω. Και δίνοντας στον πόνο μου μια ευκαιρία να εκφραστεί, θα τον κατανοήσω καλύτερα, θα του δώσω φωνή να μιλήσει, και θα αποκαλύψω κομμάτια του που είχαν θαφτεί τόσο βαθιά, που ούτε καν που ήξερα πως υπήρχαν.

Βήμα 3: Ενσωμάτωση

Η διαδικασία θα είναι δύσκολη. Αλλά η ολοκλήρωση θα έρθει ως μόλις γνωρίσετε αρκετά καλά τον εαυτό σας και αποδεχτείτε όσο περισσότερες πλευρές σας γίνεται – όμορφες και άσχημες. Είναι μια διαδικασία που οι ειδικοί ψυχικής υγείας αποκαλούν ενσωμάτωση, το να ενώνουμε δηλαδή μαζί όλα τα διαφορετικά κομμάτια μας και να παύουμε να απορρίπτουμε όσα δεν θεωρούμε αρκετά καλά, αυτά δηλαδή που μας πονάνε, ή αυτά για τα οποία ντρεπόμαστε.

Συχνά, διώχνουμε μακριά ό,τι δε μας αρέσει από την αυτοεικόνα μας, ένα ελάττωμά μας, ή μια πηγή άγχους. Αντιμετωπίζοντας την ιδέα πως ακόμη και η αναβλητικότητά μας, ή τα περιττά κιλά μας, ή ο εγωισμός μας, είναι φυσιολογικά, αποδεκτά στοιχεία του εαυτού μας, μπορούμε επιτέλους να βρούμε έναν τρόπο να μας αγαπήσουμε και ενδεχομένως και να αλλάξουμε.

Διαβάστε σχετικά: Ο συναισθηματικός πόνος της απόρριψης

Βήμα 4: Μαθαίνοντας να Συμπονούμε τον εαυτό μας

Μαθαίνοντας να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας μπορεί να επιτευχθεί οραματιζόμενοι ότι του προσφέρουμε αγάπη. Στο παρελθόν, οι γονείς ή οι σημαντικοί άλλοι, ίσως σας έκαναν να νιώσετε δυσφορία για τις πράξεις σας ή τα συναισθήματά σας. Μάθατε από τους ανθρώπους ή την κοινωνία ότι η λύπη, ο θυμός ή η αποτυχία είναι κάτι κακό. Έτσι, κάθε φορά που δεν ήσασταν αντάξιοι των προσδοκιών σας, κρυβόσασταν. Αυτό το μικρό παιδί είναι ακόμη μέσα σας, παρακαλώντας για συμπόνοια, αποδοχή και άνευ όρων αγάπη. Αυτή τη στιγμή, είστε το μοναδικό άτομο που μπορεί να του τα παρέχει όλα αυτά.

Η διαδικασία έχει πάλι να κάνει με το να έρθετε σε επαφή με εκείνα τα κομμάτια του εαυτού σας που σας πληγώνουν. Αλλά πλέον, αντίθετα με τότε που απλώς είχατε επίγνωση και ήσασταν δεκτικοί, αγκαλιάζετε αυτά τα κομμάτια του εαυτού σας που σας πονάνε και συμπονείτε τον «νεώτερο εαυτό» σας. Συχνά τον αποκαλούν «εσωτερικό παιδί», κι αυτή η εργασία επιτυγχάνεται καλύτερα με την βοήθεια ενός ειδικού.