Το πρόβλημα δεν είναι το άγχος αλλά η αντίδρασή σας σε αυτό

Το άγχος μπορεί να περιορίσει τις δυνατότητές σας αλλά δεν είναι εντελώς κακό. Στην πραγματικότητα, μία νέα έρευνα δείχνει ότι το άγχος μπορεί τελικά να σας βοηθήσει να αποδώσετε καλύτερα αν γνωρίζετε πώς να το αντιμετωπίσετε.

Από τι αποτελείται το άγχος;

Ο Αμερικανικός Ψυχολογικός Σύλλογος (ΑΡΑ), ορίζει το άγχος ως ένα συναίσθημα «που χαρακτηρίζεται από αισθήματα έντασης, ανήσυχες σκέψεις και σωματικές αλλαγές όπως αυξημένη αρτηριακή πίεση». Το άγχος είναι ένα σύνολο ψυχολογικών και σωματικών συμπτωμάτων που προκαλούνται από τον φόβο που αισθάνεται κάποιος όταν απειλείται.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτώνται από το μέγεθος της απειλής, οπότε ενώ κάποιος μπορεί να ιδρώνει στη σκέψη ότι θα μπει σε αεροπλάνο, κάποιος άλλος μπορεί να ζαλίζεται όταν έρχεται αντιμέτωπος με έναν τεράστιο όγκο δουλειάς και μια πιεστική προθεσμία.

Διαβάστε σχετικά: Η διαχείριση του άγχους ξεκινάει από την κατανόηση του λόγου για τον οποίο είστε αγχωμένοι

Ο σκοπός του άγχους

Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής του ανθρώπου και μπορεί να σας βοηθήσει να είστε ασφαλής. Αν δεν είχατε καθόλου άγχος, δεν θα κοιτούσατε και από τις δύο πλευρές πριν διασχίσετε τον δρόμο. Όταν αντιμετωπίζετε μία ξαφνική κατάσταση ζωής ή θανάτου δεν θα ήσασταν διστακτικοί στην απόφασή σας. Η αντίδραση του σώματός σας για ‘πάλη ή φυγή’ ανακύπτει για να σας βοηθήσει να ξεφύγετε από τον κίνδυνο και να μείνετε ζωντανοί.

Όμως, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε άγχος σε καταστάσεις που δεν είναι ακριβώς απειλητικές. Η καθυστερημένη εξόφληση ενός λογαριασμού ή αίτηση για αύξηση στην εργασία, πιθανότατα δεν θα σας σκοτώσει, αλλά το σώμα σας μπορεί να αντιδράσει σαν να κρέμεται από την άκρη ενός βράχου.

Πώς το άγχος επηρεάζει την απόδοσή σας

Πολλές μελέτες έδειξαν πώς μπορεί το άγχος να βλάψει την μνήμη και να μειώσει την αυτοσυγκέντρωση. Όμως νέα έρευνα προτείνει ότι δεν είναι πάντα απαραίτητο να βλάπτει την απόδοση μας. Μία μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Individual Differences βρήκε ότι το άγχος μπορεί επίσης να κινητοποιεί τους ανθρώπους να τα πάνε καλύτερα. Άτομα που αξιολογούν μία στρεσογόνο κατάσταση σαν πρόκληση, παρά σαν απειλή, μπορούν να αντλήσουν ενέργεια από το άγχος τους.

Αυτό είναι λογικό. Ίσως προτιμάτε να γράφετε τις εργασίες σας μία ημέρα πριν τη λήξη της προθεσμίας, γιατί η απειλητική προθεσμία, σας βοηθά να την ολοκληρώσετε. Ή ίσως το άγχος σας για την αποφυγή της κακής βαθμολογίας, να σας βοηθήσει να είστε συγκεντρωμένοι και να διαβάζετε συχνότερα. Το αίσθημα του άγχους, μπορεί να σας βοηθήσει να μείνετε σε σταθερή πορεία προς τους στόχους σας, αλλά μόνο αν είστε ανοιχτοί να το αγκαλιάσετε.

Πολλοί άνθρωποι διοχετεύουν την ενέργειά τους στην καταπίεση του άγχους ή στην ολοκληρωτική αποφυγή του. Όμως, αυτές οι επιλογές θα ενισχύσουν την ιδέα σας ότι το άγχος είναι κακό και ότι θα σας κάνει κακό αν το βιώσετε.

Ερευνητές βρήκαν ότι οι άνθρωποι αποδίδουν καλύτερα όταν αναγνωρίζουν το άγχος τους. Ουσιαστικά, τους βοηθάει να αφιερώσουν τον χρόνο και την ενέργειά τους στους στόχους τους, όταν βάλουν ετικέτα στα συναισθήματά τους και αποδεχόμενοι ότι το να αισθάνονται αγχωμένοι μπορεί να είναι μέρος της διαδικασίας προς το στόχο τους.

Αγκαλιάστε το, μην το αποφεύγετε

Παρ’ όλο που το άγχος μας κάνει να νιώθουμε άβολα, είναι ανεκτό. Όμως, ζούμε σε μία κουλτούρα που μας διδάσκει ότι το άγχος είναι κακό και πολλοί άνθρωποι λανθασμένα πιστεύουν ότι το άγχος είναι πολύ πιο φρικτό από ότι είναι πραγματικά.

Κάποιες φορές, χρειάζεται να αγκαλιάστε το άγχος σας. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι το να νιώθουμε αγχωμένοι, είναι κάτι ανθρώπινο. Κάποιες φορές μπορεί να είναι απόδειξη ότι βαδίζετε έξω από την πεπατημένη. Αντί να σκέφτεστε Δεν θα έπρεπε να είμαι τόσο νευρικός ή Το άγχος μου είναι απόδειξη ότι θα αποτύχω πείτε στον εαυτό σας Είμαι αγχωμένος αλλά μπορώ να τα πάω καλά. Μην αφήνετε το άγχος να σας εκτροχιάσει από τους στόχους σας, μπορείτε ακόμη να πετύχετε ενώ είστε ταραγμένοι.

Το χτίσιμο της ψυχικής δύναμης δεν σημαίνει να αισθάνεστε ήρεμοι συνέχεια. Σημαίνει να αισθάνεστε αγχωμένοι αλλά παρ’ όλα αυτά να είστε ικανοί να αναλαμβάνετε δράση. Αν είστε παραγωγικοί, ακόμη και όταν είστε αγχωμένοι, θα σας βοηθήσει να αναπτύξετε εμπιστοσύνη στην ικανότητά σας να διαχειρίζεστε τη δυσφορία. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε το στρες σαν πρόκληση, παρά σαν απειλή. Όταν θα είστε ικανοί να το κάνετε αυτό, θα μπορείτε να εκμεταλλευτείτε το άγχος για να πυροδοτήσετε την απόδοσή σας.

Διαβάστε σχετικά: Οι θετικές επιδράσεις του άγχους

Ζητήστε βοήθεια για το σοβαρό άγχος

Αν παρ’ όλα αυτά, το άγχος επεμβαίνει στην καθημερινή σας λειτουργικότητα, δυσκολεύοντας τη δουλειά σας ή να πάτε στο σχολείο ή την παρέα με άλλους ανθρώπους, θα μπορούσε να είναι σημάδι αγχώδους διαταραχής. Οι διαταραχές άγχους μπορούν να θεραπευτούν με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου ή ψυχιάτρου. Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι με διαταραχές άγχους μένουν χωρίς θεραπεία για χρόνια, αλλά όσο συντομότερα ζητήσετε βοήθεια, τόσο συντομότερα θα μπορέσετε να αισθανθείτε καλύτερα.

Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση: Έφη Μεσιτίδου
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr