Μετά από κάθε τραγικό συμβάν, πέρα από τον πόνο που νιώθουμε για τους ανθρώπους που πέθαναν άδικα, μας υπενθυμίζεται με σκληρό τρόπο, πως τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή και θα μπορούσαμε κάλλιστα, να είμαστε εμείς στη θέση των θυμάτων.
Στην χώρα μας ερχόμαστε αρκετές φορές αντιμέτωποι με συλλογικές τραγωδίες που δυσκολευόμαστε να αντιμετωπίσουμε. Αυτές μπορεί να είναι, είτε ένας σεισμός, μια πυρκαγιά, μια συντριβή αεροπλάνου, τρένου, ένα ναυάγιο πλοίου. Όλες αυτές οι καταστάσεις μας επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα, θέτοντας ερωτήματα που άπτονται είτε κοινωνικοπολιτικής ανάλυσης, είτε ψυχοθεραπευτικής. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσω να αναδείξω όλα αυτά τα ερωτήματα και να δείξω πόσο άρρηκτα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους.
Μετά από κάθε εθνική τραγωδία υπάρχει στη δημόσια ζωή ένα μοτίβο που μοιάζει ίδιο και απαράλλακτο εδώ και δεκαετίες. Τα ΜΜΕ αναδεικνύουν αρχικά το ζήτημα. Κατόπιν, ανάλογα με την κομματική τους τοποθέτηση θα υποστηρίξουν ή όχι την εκάστοτε κυβέρνηση. Τα περισσότερα όμως από αυτά, θα εκμεταλλευτούν το πόνο των ανθρώπων, δημιουργώντας ένα κοκτέιλ συναισθημάτων που θα δώσει τροφή στην κοινωνία του θεάματος που αυτά έχουν δημιουργήσει. Μετά όμως από κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα, όταν το θέμα δεν ελκύει τους τηλεθεατές- καταναλωτές, θα ξεχαστεί σαν να μην υπήρξε ποτέ.
Οι απορίες που μου γεννιόνται πάντα, μετά από τις εθνικές τραγωδίες, είναι γιατί ο κρατικός μηχανισμός δε λειτούργησε έγκαιρα ή ακόμα δεν τηρήθηκαν κανόνες ασφαλείας, είτε αυτό αφορά το χτίσιμο ενός σπιτιού ή το ταξίδι μέσω κάποιου επιβατικού μέσου. Δε προσδοκώ ότι θα υπάρξει ποτέ κάποια κυβέρνηση που θα τα πράξει όλα τέλεια. Συνειδητοποιώ όμως, πως υπάρχουν περιθώρια δράσης, αλλά για κάποιους λόγους η δράση μετατρέπεται σε αδράνεια. Τι κάνει όμως αυτή την αδράνεια, να μοιάζει στη χώρα μας ως υπέρτατη αξία; Θα ξεκινήσω το συλλογισμό μου λέγοντας πως στη χώρα μας υπάρχει έντονη διαφθορά και πελατειακές σχέσεις. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ κρατικών αξιωματούχων και πολιτών.
Επίσης πέρα από την έλλειψη εμπιστοσύνης στο κράτος, υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης στις δυνάμεις μας, είτε ως χώρα, είτε ως μεμονωμένα άτομα, ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο και ουσιώδες. Αυτή λοιπόν η έλλειψη εμπιστοσύνης, που είναι βαθιά και την συναντάμε σε πολλά επίπεδα, προξενεί ένα φόβο. Αυτός ο φόβος, που δεν επεξεργάζεται είτε συλλογικά, είτε ατομικά πολλές φορές, δημιουργεί ένα κλείσιμο.
Οι άνθρωποι ζητούν μονάχα ασφάλεια, διεκδικώντας το περιβόητο «βόλεμα» για τους ίδιους και την οικογένεια τους. Όλες οι συσχετίσεις μας στη δημόσια ζωή εξυπηρετούν αυτό το βόλεμα. Πολιτικοί που δε θέλουν να πάρουν γενναίες αποφάσεις και να πουν αλήθειες, για να μην κακοκαρδίσουν τον κομματικό τους σχηματισμό και τους ψηφοφόρους τους. Οι ψηφοφόροι τους δε ζητούν τίποτα άλλο πέρα από λίγες σταγόνες ασφάλειας για τους εαυτούς τους και τους οικείους τους.
Διαβάστε σχετικά: Είμαστε σε εθνικό πένθος
Η ελληνική κοινωνία μοιάζει μια γυάλα από νεκροζώντανα ψαράκια που απλά φυτοζωούν. Σε αυτό το δράμα που περιγράφω, δε γίνεται να μην προσθέσει κάποιος τις οικονομικές ελίτ, που απολαμβάνουν προνόμια εδώ και χρόνια, μη θέλοντας ούτε αυτοί να ξεβολευτούν μερικά εκατοστά από τις θέσεις ισχύος που κατέχουν εδώ και δεκαετίες. Αυτή η έλλειψη ξεβολέματος, δημιουργεί μια κοινωνία που δεν έχει βαθιές ρίζες σε τίποτα. Από τον τρόπο που αποφασίζει να χτίζει αυθαίρετα σπίτια, μέχρι τον τρόπο που μετακινούνται οι συγκοινωνίες, ή ακόμα το πως λειτουργούν νευραλγικοί τομείς της της δημόσιας ζωής όπως είναι η παιδεία, η υγεία και ο πολιτισμός. Όλα είναι στον αυτόματο πιλότο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μια ουσιαστική προοπτική και όραμα για τον τόπο μας.
Από την άλλη πλευρά, αν εστιάσουμε το φακό μας στο ατομικό και συνάμα υπαρξιακό, είναι εύκολο να συνειδητοποιήσουμε πως ένα αιφνίδιο δυστύχημα, μας προκαλεί έντονες ψυχικές ανακατατάξεις που δυσκολευόμαστε να αντιμετωπίσουμε. Μετά από κάθε τραγικό συμβάν, πέρα από τον πόνο που νιώθουμε για τους ανθρώπους που πέθαναν άδικα, μας υπενθυμίζεται με σκληρό τρόπο, πως τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή και θα μπορούσαμε κάλλιστα, να είμαστε εμείς στη θέση των θυμάτων.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να αυξάνονται ραγδαία εντός του ψυχισμού μας οι αγωνίες που αφορούν τον φόβο του θανάτου κι αν εντέλει ζούμε μια ζωή με ουσιαστικό νόημα ή όχι; Ανάλογα με τον χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου, θα κρυφτεί πίσω από αυτές τις καταστάσεις, θα καθηλωθεί, ή θα τις αξιοποιήσει ως εφαλτήριο προσωπικής αλλαγής και ανάκαμψης.
Εν κατακλείδι, θεωρώ πως αυτό που μένει μετά από κάθε εθνική τραγωδία, είναι το ερώτημα αν θα πάρουμε την γενναία απόφαση να κοιτάξουμε με ειλικρίνεια την κοινωνία και τον εαυτό μας, που αποτελεί μέρος αυτής και συνειδητοποιήσουμε πως οφείλουμε να ‘’ξεβολευτούμε’’ ατομικά και συλλογικά’’ από όσα ξέρουμε, για να χτίσουμε μια χώρα που θα έχει προοπτικές.
Μια χώρα με παραγωγικό ιστό, δικαιοσύνη και πίστη στις δυνάμεις της, ότι μπορεί να ξεπεράσει τον μέχρι τώρα εαυτό της και να προσφέρει ευκαιρίες στους ανθρώπους, να αναδείξουν τα χαρίσματα τους.
Σε αυτή την προσπάθεια, μην ξεχνάμε πως τίποτα δεν είναι δεδομένο. Το εφήμερο είναι συνώνυμο της ανθρώπινης ύπαρξης. Άρα μπορούμε να ξεκινήσουμε από τώρα. Είναι το μόνο που έχουμε σίγουρα.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
