Η αύξηση βάρους από τη λήψη αντικαταθλιπτικών είναι ένα αινιγματικό φαινόμενο για την υγεία και την ιατρική κοινότητα.
Συχνά εμφανίζονται ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Αυτές οι αντιδράσεις ή παρενέργειες ποικίλλουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής. Μία από τις συχνές επιδράσεις σε όσους λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά είναι η δυσκολία στην απώλεια βάρους.
Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν προκαλούν όλα τα αντικαταθλιπτικά αύξηση βάρους αλλά μερικά εξ αυτών. Ωστόσο, αυτά που αυξάνουν το βάρος τείνουν να προέρχονται από τα τρικυκλικά φάρμακα. Από την άλλη πλευρά, αυτά που μειώνουν το βάρος προέρχονται από την κατηγορία αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2010).
Ορισμένα νοραδρενεργικά και σεροτονινεργικά αντικαταθλιπτικά, όπως η μιρταζαπίνη, έχει επίσης φανεί ότι τείνουν να προκαλούν αύξηση βάρους (Benedi και Romero, 2005).
Αντικαταθλιπτικά και αύξηση βάρους
Αν και οι άνθρωποι συνδέουν την αύξηση βάρους με τη χρήση αντικαταθλιπτικών, τα πραγματικά επιστημονικά δεδομένα είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Η αύξηση βάρους από τη λήψη αντικαταθλιπτικών είναι ένα αινιγματικό φαινόμενο για την υγεία και την ιατρική κοινότητα.
Η αύξηση του βάρους μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες. Αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την άμεση συσχέτιση της αύξησης βάρους με το φάρμακο. Για παράδειγμα, πιστεύεται ότι η βελτίωση της διάθεσης μπορεί να επηρεάζει την όρεξη.
Ωστόσο, συγκεκριμένη έρευνα έχει δείξει ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών σχετίζεται θετικά με την αύξηση βάρους. Αυτό επηρεάστηκε από σημαντικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ της χρήσης SSRI, της ηλικίας και του ανθυγιεινού τρόπου ζωής. Αυτός περιλαμβάνει τη δυτική διατροφή, τον καθιστικό τρόπο ζωής και το κάπνισμα (Shi et al, 2017).
Τα αντικαταθλιπτικά και οι σταθεροποιητές της διάθεσης φαίνεται να αλλάζουν τις διατροφικές συνήθειες, αναστέλλοντας τη ρύθμιση της λειτουργίας της όρεξης που βασίζεται στη σεροτονίνη. Αυτό προκαλεί μια έντονη επιθυμία για φαγητό, ακόμη και αφού το στομάχι έχει γεμίσει (Wurtman, 2016).
Η αύξηση βάρους από τη χρήση αντικαταθλιπτικών, μπορεί να προκληθεί από πολλαπλούς παράγοντες, που επιδεινώνουν αυτήν την παρενέργεια. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να έχετε μια υγιεινή διατροφή, να ασκείστε και να συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή διατροφολόγο για την ανάπτυξη ενός προγράμματος διατροφής που επιτρέπει τη ρύθμιση του βάρους.
Μεταξύ των αντικαταθλιπτικών που συνήθως προκαλούν αύξηση βάρους (Hall-Flavin, 2018) είναι τα ακόλουθα:
- Ορισμένα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, όπως η αμιτριπτυλίνη, η ιμιπραμίνη (Tofranil) και η δοξεπίνη.
- Ορισμένοι αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟΙ), όπως η φαινελζίνη (Nardil).
- Παροξετίνη (Paxil, Pexeva), ένας εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης.
- Μιρταζαπίνη (Remeron), η οποία είναι ένα άτυπο αντικαταθλιπτικό. Είναι ένα φάρμακο που δεν ταιριάζει σε καμία από τις άλλες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών.
Διαβάστε σχετικά: 5 ψυχοτρόπα φάρμακα που άλλαξαν την ιστορία της Ψυχιατρικής
Η δυσκολία απώλειας βάρους μετά τη λήψη αντικαταθλιπτικών
Οι άνθρωποι που παίρνουν βάρος ως αποτέλεσμα των αντικαταθλιπτικών διαφέρουν από εκείνους που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι για άλλους λόγους. Αυτοί οι άνθρωποι συχνά έχουν προβλήματα με το βάρος τους λόγω ενός ανθυγιεινού τρόπου ζωής, γενετικών (ή επιγενετικών) προβλημάτων, υπερθερμιδικής κατανάλωσης τροφής και έλλειψης σωματικής άσκησης, μεταξύ άλλων αιτιών.
Αντίθετα, τα άτομα που έχουν πάρει βάρος λόγω αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, δεν είχαν απαραίτητα αντιμετωπίσει προβλήματα στη διατήρησή του πριν την έναρξη της θεραπείας τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η απώλεια βάρους μπορεί να είναι πιο δύσκολη. Αυτό συμβαίνει επειδή η αιτία δεν είναι στον τρόπο ζωής του ατόμου, αλλά στο σώμα του, ως συνέπεια της φαρμακευτικής αγωγής.
Αν και υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να ανακτήσουν το βάρος τους μετά τη διακοπή της αντικαταθλιπτικής θεραπείας, άλλοι δεν μπορούν να το διαχειριστούν, και αυτή η διαδικασία είναι δύσκολη γι’ αυτούς. Δεν υπάρχει σαφής εξήγηση για αυτό το φαινόμενο.
Είναι δυνατόν να χάσετε βάρος μετά τη λήψη αντικαταθλιπτικών;
Αν και πολλοί άνθρωποι που επηρεάζονται από αυτό το πρόβλημα δυσκολεύονται να χάσουν βάρος, δεν είναι ένας στόχος που είναι αδύνατος να επιτευχθεί. Μάλιστα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη (Wharton et al., 2019), διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς που συμμετείχαν σε πρόγραμμα ελέγχου βάρους έχασαν σημαντικό βάρος, ανεξάρτητα από τη χρήση ψυχιατρικών φαρμάκων.
Σε αυτή τη μελέτη, ένα δείγμα γυναικών που έλαβαν ψυχοτρόπα φάρμακα έχασαν παρόμοιο βάρος με τις γυναίκες που δεν έπαιρναν. Αντίθετα, οι άνδρες που έπαιρναν αντικαταθλιπτικά έχασαν ελαφρώς λιγότερο βάρος από εκείνους που δεν έπαιρναν αντικαταθλιπτικά.
Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας είναι ενθαρρυντικά, καθώς δείχνουν ότι είναι δυνατό να χάσετε βάρος μέσω ενός προγράμματος ελέγχου του. Επιπλέον, τα αποτελέσματα σχετίζονται με όλους τους επαγγελματίες υγείας που θέλουν να βοηθήσουν τους ασθενείς τους να χάσουν βάρος μετά τη λήψη αντικαταθλιπτικής θεραπείας.
Απόδοση: Μαρία Φωτεινή Σκούπρα – Ψυχολόγος, Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεύτρια
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή – Επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
Μελέτες
- Benedi, J. y Romero, C. (2005). Antidepresivos. Farmacia profesiona,l 19 (10), 76-81. https://www.elsevier.es/es-revista-farmacia-profesional-3-articulo-antidepresivos-13081504
- Hall-Flavin, D. (2018, 17 de noviembre). Antidepressants and weight gain: What causes it? https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/expert-answers/antidepressants-and-weight-gain/faq-20058127
- Organización Mundial de la Salud [OMS]. (2010). Tratamiento farmacológico de los trastornos mentales en la atención primaria de salud. https://www.who.int/mental_health/management/psychotropic_book_spanish.pdf
- Shi, Z., Atlantis, E., Taylor, A. W., Gill, T. K., Price, K., Appleton, S.y Licinio, J. (2017). SSRI antidepressant use potentiates weight gain in the context of unhealthy lifestyles: results from a 4-year Australian follow-up study. BMJ open, 7(8), e016224.
- Wharton, S., Kuk, JL, Petrova, L., Rye, PI, Taylor, VH y Christensen, RA (2019). Efectividad de un programa comunitario de control del peso para pacientes que toman antidepresivos y / o antipsicóticos. Obesidad, 27 (9), 1539-1544.
- Wurtman, J. (2016). Why Is It So Hard to Lose Weight After Antidepressants? Psychology today. https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-antidepressant-diet/201609/why-is-it-so-hard-lose-weight-after-antidepressants
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
