Πώς εκδηλώνεται το άγχος στα παιδιά; Σε αυτό το άρθρο, περιγράφονται τα πιο κοινά συμπτώματα, σωματικά, ψυχολογικά ή γνωστικά.
Το άγχος ορίζεται ως μια κατάσταση εσωτερικής έντασης, ανησυχίας και διαταραχής της διάθεσης. Επίσης συνεπάγεται αγωνία και ένα συναίσθημα απώλειας ελέγχου. Όλοι θα υποφέρουμε από άγχος κάποια στιγμή στη ζωή μας. Όμως, πώς παρουσιάζεται το άγχος στα παιδιά; Επιπλέον, γιατί συμβαίνει; Ας το ανακαλύψουμε.
Αγχώδης διαταραχή έναντι άγχους
To Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών στις ΗΠΑ (CDC) δηλώνει πως όταν τα παιδιά δεν ξεπερνούν τους φόβους και τις ανησυχίες που είναι τυπικές για την ηλικία τους, μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπα με μια αγχώδη διαταραχή. Το άγχος επίσης προκύπτει όταν συγκεκριμένοι φόβοι και ανησυχίες παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητές τους και στην ευημερία τους.
Ωστόσο, η αγχώδης διαταραχή δεν είναι το ίδιο με το άγχος γενικά. Η αγχώδης διαταραχή αποτελείται από μια λίστα από προκαθορισμένα συμπτώματα, τα οποία ακολουθούν ένα σχέδιο και προκαλούν σημαντική δυσφορία. Ακόμα, είναι συγκεκριμένης διάρκειας και απαιτούν συγκεκριμένη παρέμβαση.
Από την άλλη πλευρά, το άγχος είναι ένας πιο γενικός όρος. Μπορεί συχνά να πηγάζει από ένα συγκεκριμένο αίτιο ή μπορεί να οφείλεται σε συγκεκριμένες συνθήκες ή κανονιστικά στοιχεία χαρακτηριστικά ενός συγκεκριμένου σταδίου ζωής. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των παιδιών, θα μπορούσε να είναι η αρχή του σχολείου. Η αγχώδης διαταραχή συνήθως είναι πιο σοβαρή από το άγχος γενικά.
Τα πιο κοινά συμπτώματα άγχους στα παιδιά
Τα πιο κοινά συμπτώματα άγχους στα παιδιά είναι παρόμοια με αυτά που βιώνουν οι ενήλικες. Ωστόσο, ίσως να διαφέρουν στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται και στο πώς τα βιώνει το ίδιο το παιδί.
Για παράδειγμα, το άγχος στα παιδιά ίσως να μπορεί να μεταφραστεί ως ανεξέλεγκτο κλάμα. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν ξέρουν πώς να το διαχειριστούν. Ίσως επίσης να υπάρξουν εμπόδια στην ανάπτυξή τους, μειωμένη σχολική απόδοση, καινούριοι φόβοι κλπ.
Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα άγχους στα παιδιά και πώς εκδηλώνονται; Ας ρίξουμε μια ματιά.
1. Δυσκολία στην αναπνοή
Τα παιδιά μπορεί να βιώσουν δυσκολίες στην αναπνοή. Μάλιστα, αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να σταματήσουν ή να μειώσουν τον ρυθμό της αναπνοής τους. Συνεπώς, η αναπνοή τους γίνεται γρηγορότερη και κάπως βαριά. Μερικά παιδιά ίσως επίσης να παράγουν περισσότερα αέρια ή να ζαλίζονται.
2. Στομαχόπονος
Ένα άλλο κοινό σύμπτωμα άγχους στα παιδιά είναι ο πόνος στο στομάχι. Αξίζει να θυμηθούμε ότι υπάρχει ένας αριθμός νεύρων που καταλήγουν στο στομάχι. Γι’ αυτό όταν υποφέρετε από νεύρα, το στομάχι σας υποφέρει επίσης.
3. Δυσκολίες συγκέντρωσης
Το άγχος δεν επηρεάζει μόνο τη φυσική περιοχή του σώματος, αλλά επίσης και τη γνωστική. Γι’ αυτό, τα παιδιά με άγχος μπορεί να βιώσουν αλλαγές στη συγκέντρωσή τους. Αυτό σημαίνει ότι γίνεται πιο δύσκολο να συγκεντρωθούν και αυτό ίσως επηρεάσει αρνητικά την ικανότητά τους να αφομοιώνουν νέα γνώση. Αυτό, με τη σειρά του, θα γίνει φανερό στη σχολική τους επίδοση.
4. Υπερβολική ανησυχία
Ένα άλλο σύμπτωμα άγχους στα παιδιά είναι η υπερβολική ανησυχία. Αυτή είναι πιο κυρίαρχη σε παιδιά που ζητάνε υπερβολικά πολλά πράγματα από τον εαυτό τους. Στα παιδιά που τείνουν να είναι τελειομανή.
5. Αλλαγές στην αυτοεκτίμηση
Εξαιτίας του άγχους, ή καλύτερα, εξαιτίας της κακής διαχείρισής του, μπορούν να προκύψουν επίσης αλλαγές στην αυτοεκτίμηση (κακή ή πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση). Για παράδειγμα, ένα παιδί που υποφέρει από κρίσεις πανικού και που δεν καταλαβαίνει γιατί, ίσως να πιστέψει ότι κάτι παράξενο του συμβαίνει. Ίσως μάλιστα σκεφτεί ότι έχει κάτι παράξενο πάνω του.
6. Μυϊκή ένταση
Η μυϊκή ένταση είναι άλλο ένα σύμπτωμα άγχους στα παιδιά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι μύες γίνονται άκαμπτοι και τεντώνουν.
7. Ζαλάδα
Η ζαλάδα είναι επίσης σύμπτωμα άγχους στην παιδική ηλικία. Όταν το παιδί δεν μπορεί να αναπνεύσει καλά, ο εγκέφαλος υποφέρει από έλλειψη οξυγόνου, η οποία προκαλεί ζαλάδα.
8. Ευαισθησία ή οξυθυμία
Η αυξημένη ευαισθησία (που μπορεί να οδηγήσει στην οξυθυμία) μπορεί επίσης να είναι άλλο ένα κοινό σύμπτωμα άγχους στα παιδιά. Μάλιστα, μπορεί να θυμώνουν ή να κλαίνε για τα πάντα και συχνά παλεύουν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους.
Διαβάστε σχετικά: Πώς αντιδράμε απέναντι στο στρες; Η ηρεμιστική δύναμη της φροντίδας και της ανθρώπινης επαφής
Αίτια άγχους στην παιδική ηλικία
Οι αιτίες άγχους στα παιδιά, όπως στους ενήλικες, μπορεί να είναι πολλαπλές. Εδώ παρουσιάζουμε ορισμένες:
- Αρχή της σχολικής ζωής
- Εκφοβισμός (bullying)
- O τύπος της προσωπικότητας ή η ιδιοσυγκρασία
- Να έχει υπάρξει θύμα κακοποίησης
- Διαζύγιο των γονέων
- Σημαντικές απώλειες (για παράδειγμα, ο θάνατος ενός κατοικίδιου ή ενός αγαπημένου προσώπου)
- Αλλαγή πόλης ή σχολείου
Η σημασία του να βοηθήσουμε το παιδί να εκφραστεί
Όπως έχουμε δει, τα κοινά συμπτώματα άγχους στα παιδιά συμπεριλαμβάνουν τα σωματικά (πχ μυϊκή ένταση), τα ψυχολογικά (χαμηλή αυτοεκτίμηση) και τα γνωστικά (δυσκολίες συγκέντρωσης). Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα παιδιά να εκφράσουν αυτά τα συμπτώματα. Και αυτό γιατί στην παιδική ηλικία δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστούν.
Η λήψη βοήθειας από έναν παιδοψυχολόγο είναι πάντα το καλύτερο μέτρο που μπορούμε να πάρουμε σε αυτές τις περιπτώσεις. Πραγματικά, δεν υπάρχει κανένας καλύτερος για να εκτιμήσει τη σοβαρότητα αυτού που συμβαίνει και να προτείνει τα κατάλληλα μέτρα για να μειωθούν τα επίπεδα άγχους του παιδιού.
Απόδοση: Νταλιακούρα Παναγιώτα, απόφοιτος του τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
