Η ψυχολογία είναι η επιστήμη του 21ου αιώνα. Διάβασε 8 σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για αυτήν.
Η ψυχολογία είναι συναρπαστική για πολλούς ανθρώπους. Μαθαίνοντας έστω και τα βασικά για την ανθρώπινη συμπεριφορά και τον εγκέφαλο, οι περισσότεροι αποκτούν μεγαλύτερη κατανόηση τόσο του εαυτού τους όσο και των άλλων. Οι ψυχολόγοι παίζουν βασικό ρόλο στο σύστημα υγείας, αναλαμβάνοντας τη φροντίδα των ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικά προβλήματα, παρέχοντας ψυχοθεραπεία, ερευνώντας διαφορετικές θεραπευτικές παρεμβάσεις και εκπαιδεύοντας τους ασθενείς στο να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα συμπτώματά τους.
Για κάποιους, το ενδιαφέρον για την ψυχολογία πυροδοτείται από την επιθυμία να ακολουθήσουν μια καριέρα σε αυτόν τον χώρο. Άλλοι πάλι μπορεί απλά να θέλουν να μάθουν περισσότερα πράγματα από περιέργεια ή επειδή σκέφτονται να συμβουλευτούν έναν ψυχολόγο για κάποιο θέμα που τους απασχολεί.
Ανεξάρτητα από τον λόγο, το να αποκτά κανείς μεγαλύτερη κατανόηση για τα συναισθήματα, τα κίνητρα, τη σκέψη, την επικοινωνία και τις μεθόδους έρευνας φέρει πολλαπλά οφέλη. Η ψυχολογία μπορεί να μοιάζει αρχικά ένα τεράστιο και τρομακτικό πεδίο, αλλά η κατανόηση ορισμένων βασικών αρχών μπορεί να κάνει την προσέγγισή του ευκολότερη. Καθώς αποκτά κανείς γνώση των βασικών αυτών αρχών, μπορεί να διερευνήσει διαφορετικούς τρόπους διαχείρισης της καθημερινότητας, της υγείας και της ευεξίας.
1. Η ψυχολογία μελετά τη λειτουργία του μυαλού και της συμπεριφοράς
Η ψυχολογία ορίζεται ως η επιστήμη που μελετά τη διανοητική λειτουργία και τη συμπεριφορά. Ο όρος προέρχεται από την λέξη «ψυχή» που σημαίνει ανάσα, πνεύμα και «λογία» που σημαίνει μελέτη ενός αντικειμένου. Η ψυχολογία δεν είχε πάντα τη μορφή που έχει σήμερα.
Στην πραγματικότητα, θεωρείται μια σχετικά νέα επιστήμη, παρόλο που όπως έχει εξηγήσει ένας γνωστός ψυχολόγος «Η ψυχολογία έχει σύντομο παρελθόν, αλλά μακρά ιστορία». Η ψυχολογία προέκυψε από τον συνδυασμό της βιολογίας και της φιλοσοφίας και συνδέεται στενά με άλλα αντικείμενα, όπως η κοινωνιολογία, η ιατρική, η φιλολογία και η ανθρωπολογία.
Η ψυχολογία έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να παίζει σημαντικό ρόλο στον σύγχρονο κόσμο. Οι ψυχολόγοι απασχολούνται σε νοσοκομεία, κλινικές ψυχικής υγείας, σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια, κυβερνητικά γραφεία, ιδιωτικές επιχειρήσεις και ιδιωτικά γραφεία. Αναλαμβάνουν ένα εύρος εργασιών και ρόλων, που σχετίζονται με τη φροντίδα ασθενών με ψυχικές ασθένειες ή την εκπόνηση ερευνών που αφορούν τη δημόσια υγεία στο σύνολό της.
Διαβάστε σχετικά: «Οι Αρχές της Ψυχολογίας»: το πρώτο βιβλίο που αναδεικνύει την ψυχολογία ως επιστήμη
2. Η ψυχολογία έχει επιστημονικό υπόβαθρο
Ένας κοινός μύθος για την ψυχολογία ως επιστήμη είναι ότι πρόκειται για «κοινή λογική». Η ψυχολογική έρευνα έχει συμβάλει ακριβώς στο να αποδείξει πως πολλά πράγματα που νομίζαμε ότι είναι κοινή λογική στην πραγματικότητα δεν είναι. Εάν η κοινή λογική ήταν τόσο «κοινή» όσο φημολογείται, τότε δεν θα εμπλεκόταν κανένας σε συμπεριφορές που είναι ευρέως γνωστό ότι είναι επιβλαβείς, όπως το κάπνισμα ή το πρόχειρο φαγητό.
Καταρρίπτοντας ορισμένες λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με το πώς και το γιατί οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο, οι ψυχολόγοι είναι σε θέση να δώσουν κάποιες απαντήσεις που βοηθούν στην επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας.
Η ψυχολογία βασίζεται σε επιστημονικές μεθόδους, θέτοντας ερωτήματα που οδηγούν σε συγκεκριμένα συμπεράσματα. Χρησιμοποιώντας εμπειρικές μεθόδους, οι ερευνητές είναι σε θέση να ανακαλύψουν τυχόν συνδέσεις ανάμεσα σε διάφορες μεταβλητές. Οι ψυχολόγοι μεταχειρίζονται ένα εύρος τεχνικών για να μελετήσουν το ανθρώπινο μυαλό και τη συμπεριφορά. Ενδεικτικά, αναφέρονται η παρατήρηση σε πραγματικό περιβάλλον, τα πειράματα, οι μελέτες περιπτώσεων και τα ερωτηματολόγια.
3. Οι ψυχολόγοι λαμβάνουν υπόψη πολλαπλές οπτικές
Τα ζητήματα και τα ερωτήματα στην ψυχολογία μπορούν να εξεταστούν με ένα πλήθος διαφορετικών τρόπων. Κάθε οπτική συμβάλλει σε κάτι καινούριο ως προς την κατανόηση του κάθε ζητήματος. Ορισμένες βασικές οπτικές της ψυχολογίας είναι οι εξής:
– Βιολογική οπτική
– Γνωστική οπτική
– Συμπεριφορική οπτική
– Εξελικτική οπτική
– Ανθρωπιστική οπτική
Φανταστείτε, για παράδειγμα, τους ψυχολόγους που προσπαθούν να κατανοήσουν τους διάφορους παράγοντες που οδηγούν στον εκφοβισμό (bullying). Ένας ερευνητής μπορεί να το προσεγγίσει από τη βιολογική πλευρά και να εξετάσει τον ρόλο της γενετικής και του εγκεφάλου. Ένας άλλος μπορεί να το μελετήσει από τη συμπεριφορική οπτική και να εξετάσει πώς επηρεάζονται οι συμπεριφορές εκφοβισμού από το περιβάλλον. Κάποιος τρίτος μπορεί να πάρει την κοινωνική οπτική και να αναλύσει την επίδραση της πίεσης των ομάδων.
4. Η ψυχολογία έχει επιμέρους κλάδους
Εκτός από τις πολλαπλές οπτικές, υπάρχουν πολλά παρακλάδια της ψυχολογίας. Οι ψυχολόγοι συχνά επιλέγουν να εξειδικευτούν σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι. Ορισμένοι από τους μεγαλύτερους κλάδους είναι η κλινική ψυχολογία, η ψυχολογία της προσωπικότητας, η γνωστική ψυχολογία, η εξελικτική ψυχολογία και η κοινωνική ψυχολογία.
Ο τύπος ψυχολόγου που μπορεί να χρειάζεται κανείς εξαρτάται από τον τύπο του προβλήματος που αντιμετωπίζει. Αν αντιμετωπίζετε συναισθηματικά ή ψυχολογικά συμπτώματα, τότε ένας κλινικός η συμβουλευτικός ψυχολόγος μπορεί να είναι ο κατάλληλος. Αν κάποιος έχει απορία σχετικά με το αν το παιδί του αναπτύσσεται φυσιολογικά, τότε είναι πιο κατάλληλος ένας αναπτυξιακός ψυχολόγος.
Ορισμένοι ψυχολόγοι εργάζονται στον τομέα της ψυχικής υγείας, φροντίζοντας ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές και ψυχολογική δυσφορία. Ειδικότητες όπως η κλινική, η συμβουλευτική και η ψυχολογία της υγείας εστιάζουν στην υποστήριξη ατόμων με ψυχικά και σωματικά προβλήματα υγείας. Άλλοι ψυχολόγοι εργάζονται σε εφαρμοσμένους κλάδους, όπως η εγκληματολογία και η οργανωσιακή ψυχολογία, όπου αναλύουν και επιλύουν ζητήματα της καθημερινότητας.
Άλλοι εστιάζουν στην έρευνα και συμβάλλουν στην κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και του νου. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ψυχολόγοι μπορεί να ειδικεύονται σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι όπως η εξέλιξη, η κοινωνική συμπεριφορά, η νόηση ή η προσωπικότητα.
5. Η ψυχολογία είναι κάτι πέρα από την ψυχική υγεία
Αν και η θεραπεία είναι αναμφίβολα ένα μεγάλο μέρος της ψυχολογίας, δεν περιορίζεται εκεί το έργο του ψυχολόγου. Στην πραγματικότητα, πολλοί ψυχολόγοι δεν εργάζονται καθόλου στον τομέα της ψυχικής υγείας.
Η ψυχολογία περιλαμβάνει και άλλα αντικείμενα όπως την εκπαίδευση, την έρευνα και τη συμβουλευτική. Η ψυχική υγεία είναι αδιαμφισβήτητα ένας βασικός πυλώνας της ψυχολογίας, ωστόσο, οι ψυχολόγοι βοηθούν αθλητές να ενισχύσουν το κίνητρό τους και τη πνευματική τους διαύγεια, βοηθούν στον σχεδιασμό προϊόντων που είναι ασφαλή και χρηστικά, βοηθούν τις επιχειρήσεις να καταλάβουν πως επηρεάζονται οι καταναλωτές.
6. Η ψυχολογία είναι παντού γύρω μας
Η ψυχολογία δεν είναι απλά ένα ακαδημαϊκό αντικείμενο που διδάσκεται στις αίθουσες, στα ερευνητικά εργαστήρια και στα κέντρα ψυχικής υγείας. Οι αρχές της εφαρμόζονται παντού σε καθημερινές συνθήκες.
Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση και οι αφίσες που βλέπουμε καθημερινά βασίζονται στην ψυχολογία για να δημιουργήσουν μηνύματα που θα επηρεάσουν και θα πείσουν τους ανθρώπους να αγοράσουν τα εν λόγω προϊόντα. Οι ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούν την ψυχολογία για να κατανοήσουν πώς οι άνθρωποι διαβάζουν, χρησιμοποιούν και ερμηνεύουν την πληροφορία.
Η ψυχολογία μπορεί επίσης να παίξει ρόλο στη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας. Για παράδειγμα, η κατανόηση μερικών βασικών αρχών της συμπεριφορικής ψυχολογίας μπορεί να φανεί χρήσιμη στην προσπάθεια να σταματήσει κάποιος μια κακή συνήθεια και να εδραιώσει νέες. Η αντιμετώπιση κάποιας φοβίας, η διαχείριση του άγχους, η βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων και η λήψη καλύτερων αποφάσεων είναι μόνο μερικά από τα πράγματα στα οποία μπορεί να βοηθήσει η ψυχολογία.
Διαβάστε σχετικά: Γιατί ο κόσμος χρειάζεται την ψυχολογία και τους ψυχολόγους; Ο σημαντικός ρόλος της ψυχολογίας στη σύγχρονη εποχή
7. Η ψυχολογία προσφέρει πολλές επαγγελματικές επιλογές
Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει δυσκολίες στο σχολείο, μπορεί να ζητήσετε τη συμβουλή ενός σχολικού ψυχολόγου που ειδικεύεται στην υποστήριξη παιδιών με ακαδημαϊκά, κοινωνικά, συναισθηματικά και άλλα ζητήματα. Αν ανησυχείτε για κάποιον ηλικιωμένο, μπορείτε να συμβουλευτείτε έναν αναπτυξιακό ψυχολόγο που ειδικεύεται σε θέματα που σχετίζονται με το γήρας.
Προκειμένου να αποφασίσει κανείς ποιος επαγγελματίας είναι κατάλληλος για τις ανάγκες του, βοηθά το να κατανοήσει κάποιες διαφορές ως προς την εκπαίδευση και τις απαιτούμενες άδειες ασκήσεως του επαγγέλματος για τους διαφορετικούς τομείς. Αν αναζητάτε έναν ψυχοθεραπευτή, μπορεί να είναι επίσης χρήσιμο να μάθετε ποιοι επαγγελματίες είναι κατάλληλοι να παρέχουν τι είδους υπηρεσίες.
Αν σκέφτεστε να διαλέξετε την ψυχολογία, υπάρχουν πολλοί δρόμοι που μπορείτε να ακολουθήσετε. Αυτό εξαρτάται σαφώς από το ακαδημαϊκό επίπεδο και την εργασιακή εμπειρία, οπότε είναι σημαντικό να ερευνήσετε τις εκπαιδεύσεις και τις αντίστοιχες άδειες που απαιτούνται για την κάθε ειδικότητα.
8. Οι ψυχολόγοι συμβάλλουν στη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής
Ανάμεσα στους κύριους στόχους της ψυχολογίας είναι να περιγράψει, να εξηγήσει, να προβλέψει και να βελτιώσει την ανθρώπινη συμπεριφορά. Ορισμένοι ψυχολόγοι το καταφέρνουν αυτό με το να συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του πώς οι άνθρωποι σκέφτονται, αισθάνονται και συμπεριφέρονται.
Κάποιοι άλλοι, σε εφαρμοσμένο πλαίσιο, επιχειρούν την επίλυση προβλημάτων σε πραγματικές συνθήκες που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή. Η δουλειά των ψυχολόγων μπορεί να διαφέρει αρκετά, όμως όλοι μοιράζονται έναν κοινό στόχο: να βοηθήσουν τους άλλους να ζήσουν καλύτερα τη ζωή τους.
Ένα συμπέρασμα περί ψυχολογίας
Η ψυχολογία είναι ένα πλούσιο και συναρπαστικό αντικείμενο με πρακτική εφαρμογή σε πολλούς τομείς της ζωής. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το πώς και το γιατί οι άνθρωποι σκέφτονται και φέρονται με τον τρόπο που το κάνουν, τότε η μελέτη της ψυχολογίας είναι ένας καλός τρόπος για να αποκτήσετε βαθύτερη γνώση σχετικά με την ανθρώπινη εμπειρία.
Η ψυχολογία έχει δυναμική επίδραση στον σύγχρονο κόσμο. Η καθημερινότητα όλων μας επηρεάζεται βαθιά από την αλληλεπίδραση της βιολογίας, των σχέσεων και των νοητικών λειτουργιών. Οι ψυχολόγοι είναι εκπαιδευμένοι να καταλαβαίνουν τον ρόλο αυτών των παραγόντων και το πώς επηρεάζουν την υγεία, την ευεξία και γενικά την ευημερία.
Απόδοση : Ναταλία Παπακώστα – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
