O εξοστρακισμός των ανθρώπων λόγω της σεξουαλικής ταυτότητας έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα επίπεδα ικανοποίησης και ευτυχίας στη ζωή τους.
Τα τελευταία χρόνια τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Ο γάμος με συντρόφους του ίδιου φύλου είναι πια πραγματικότητα και αναγνωρίζεται σε 28 χώρες. Οι νόμοι περί ισότητας προστατεύουν τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας στην εργασία και η αυξημένη κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης βελτιώνει την ευαισθητοποίηση μας απέναντι στους διάφορους σεξουαλικούς προσανατολισμούς.
Ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν περισσότερες ενέργειες για να εξασφαλιστεί η ισότητα για όλους και οι ερευνητές εξετάζουν κατά πόσο διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην ευτυχία και την ικανοποίηση στη ζωή των ατόμων με μειονοτικές σεξουαλικές ταυτότητες.
Μελέτες έχουν δείξει ότι, κατά μέσο όρο, οι ομοφυλόφιλοι και οι αμφιφυλόφιλοι αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης στη ζωή από ό,τι οι ετεροφυλόφιλοι. Αυτό έχει συνδεθεί με ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους που βιώνουν ετεροκανονικότητα (η υπόθεση ότι ο ετεροφυλόφιλος προσανατολισμός και η δυαδική ταυτότητα φύλου είναι “φυσιολογικά”, που έχει οδηγήσει στην κάλυψη των αναγκών και επιθυμιών της ετεροφυλοφιλικής ζωής), γεγονός που οδηγεί στον στιγματισμό τους.
Αυτή η μελέτη1, εξέτασε βαθύτερα τη συσχέτιση μεταξύ της σεξουαλικότητας και της ικανοποίησης από τη ζωή και βρέθηκε ότι τα άτομα με άλλες σεξουαλικές ταυτότητες – όπως η πανσεξουαλική, η ημισεξουαλική ή η ασεξουαλική – παρουσιάζουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης στη ζωή από τους ετεροφυλόφιλους.
Διαβάστε σχετικά: H αναγνώριση της ταυτότητας φύλου
Διαφορές ως προς την ευημερία
Αναλύοντας 150.000 απαντήσεις που συγκεντρώθηκαν στο χρονικό διάστημα των πέντε ετών στο πλαίσιο της έρευνας Understanding Society, οι ερευνητές ανέλυσαν κατά πόσον οι ετεροφυλόφιλοι οι οποίοι παρουσιάζουν αυξημένο δείκτη ευτυχίας, είναι περισσότερο ευτυχισμένοι σε σύγκριση με τις αντίστοιχες σεξουαλικές μειονότητες και αν οι λιγότερο ευτυχισμένες σεξουαλικές μειονότητες είναι λιγότερο ευτυχισμένες σε σύγκριση με τους αντίστοιχα λιγότερο ευτυχισμένους ετεροφυλόφιλους.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε διαφορετικούς παράγοντες – όπως η ηλικία, η απασχόληση, η προσωπικότητα και η τοποθεσία – για να διασφαλίσει ότι τα αποτελέσματα εστίαζαν αποκλειστικά στη σεξουαλική ταυτότητα.
Ενώ και άλλες μελέτες έχουν εξετάσει τη “μέση” επίδραση της σεξουαλικής ταυτότητας στην ευτυχία (όπου έχει αποδειχθεί ότι οι σεξουαλικές μειονότητες αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή), οι ερευνητές έλαβαν υπόψη ολόκληρη την κατανομή της ευημερίας. Δηλαδή, εξέτασαν τις διαφορές μεταξύ των ετεροφυλόφιλων και των σεξουαλικών μειονοτήτων ως προς το χαμηλότερο, το μέσο και το υψηλότερο επίπεδο της αυτοαναφερόμενης ικανοποίησης στη ζωή.
Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η σεξουαλική ταυτότητα συσχετίζεται με την ικανοποίηση στη ζωή, ωστόσο πρόκειται για μία διαφοροποιημένη εικόνα. Βρήκαμε ότι οι ομοφυλόφιλοι άντρες είναι λιγότερο ευχαριστημένοι από τη ζωή τους από ό,τι οι ετεροφυλόφιλοι, εκτός από αυτούς που βρίσκονταν στην κορυφή της κατανομής της ευημερίας (όπου αυτοί είναι και οι περισσότερο ευτυχισμένοι). Επίσης, βρήκαμε ότι οι ομοφυλόφιλες γυναίκες είναι πιο ευτυχισμένες από τη ζωή τους από ό,τι οι ετεροφυλόφιλες (εκτός από αυτές που βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα ευημερίας), δηλώνουν οι ερευνητές.
Οι αμφιφυλόφιλοι – ανεξάρτητα από το φύλο – αναφέρουν ότι τα χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης στη ζωή και η απώλεια της ευημερίας συνδέονται με το γεγονός ότι είναι αμφιφυλόφιλοι (και όχι ετεροφυλόφιλοι) τα οποία δηλώνονται ως συγκρίσιμα με την επίδραση της ανεργίας ή της κακής υγείας. Στην πραγματικότητα, αναφορικά με όλες τις σεξουαλικές ταυτότητες που αναλύθηκαν, διεπιστώθη ότι οι αμφιφυλόφιλοι είναι οι λιγότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους.
Οι “άλλες” σεξουαλικές ταυτότητες συνδέθηκαν με χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης στη ζωή ως προς το μισό, κάτω μέρος της κατανομής, αλλά με υψηλότερη ικανοποίηση στο άνω μισό μέρος της. Αυτό σημαίνει ότι οι λιγότερο ευτυχισμένοι άνθρωποι με άλλη σεξουαλική ταυτότητα, είναι λιγότερο ευτυχισμένοι από τους ομοφυλόφιλους ομόλογους τους. Ωστόσο, οι περισσότερο ευτυχισμένοι άνθρωποι με άλλη σεξουαλική ταυτότητα είναι στην πραγματικότητα πιο ευτυχισμένοι από τους ετεροφυλόφιλους ομόλογους τους.
Ενώ τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη σημασία του φύλου (ή πιο συγκεκριμένα της αλληλεπίδρασής του με τη σεξουαλική ταυτότητα), αυτό ισχύει μόνο για τους ομοφυλόφιλους. Όπως προαναφέρθηκε, τα αποτελέσματα για τους ομοφυλόφιλους άνδρες και τις ομοφυλόφιλες γυναίκες είναι δραστικά διαφορετικά.
Αυτό είναι σημαντικό, δεδομένου ότι άλλες έρευνες έχουν επισημάνει ότι οι κοινωνικές συμπεριφορές απέναντι στις ομοφυλόφιλες γυναίκες είναι πιο προνομιακές από ό, τι απέναντι στους ομοφυλόφιλους άνδρες. Επομένως, είναι πιθανό η υψηλότερη ικανοποίηση στη ζωή που αναφέρουν οι ομοφυλόφιλες γυναίκες (σε σύγκριση με τις ετεροφυλόφιλες γυναίκες) να συνδέεται με αυτές τις πιο θετικές κοινωνικές συμπεριφορές.
Διαβάστε σχετικά: «Μπαμπά, μαμά είμαι gay…»
Ταυτότητα και αποδοχή
Όσον αφορά τα ευρήματά μας για τις άλλες σεξουαλικές ταυτότητες, πιστεύουμε ότι η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση (για παράδειγμα μέσω της εκπροσώπησης της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας στην τηλεόραση) είναι πιθανό να έχει μειώσει την ανάγκη ορισμένων ανθρώπων να “εξηγήσουν” την ταυτότητά τους στους άλλους και έχει διευκολύνει την επιβεβαίωση της εγκυρότητας της σεξουαλικότητάς τους στον εαυτό τους. Αν το συνδυάσουμε με την αυξανόμενη αυτεπίγνωση μιας ταυτότητας που δίνει σημασία στην έλξη (ή στην έλλειψή της), η θετική ευημερία για αυτήν την ομάδα είναι κατανοητή.
Παρόλο που θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για τους αμφιφυλόφυλους, υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ της αμφιφυλοφιλίας και των “άλλων” ταυτοτήτων. Η αμφιφυλοφιλία είναι μια ταυτότητα που υπάρχει για σημαντικά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ήταν μέρος του αρχικού κινήματος των ΛΟΑΤ.
Και όμως, το μεγαλύτερο άγχος της μειονότητας που βιώνουν οι αμφισεξουαλικοί είναι πιθανώς μια αντανάκλαση του τρόπου με τον οποίο βιώνουν το στιγματισμό τόσο από τις ετεροφυλόφιλες όσο και από τις ομοφυλοφιλικές κοινότητες μέσω της έλλειψης αποδοχής της αμφιφυλοφιλίας.
Συνολικά, η έρευνά μας δείχνει ότι τα άτομα με μειονοτική σεξουαλική ταυτότητα είναι κατά μέσο όρο λιγότερο ικανοποιημένα από τη ζωή τους, αλλά σε όλο το φάσμα της κατανομής της ευημερίας εμφανίζεται μια πιο θετική εικόνα.
Αν εξετάσουμε μια άλλη έρευνα σχετικά με τις διαφορετικές κοινωνικές συμπεριφορές και την αυξανόμενη αποδοχή απέναντι σε ορισμένες σεξουαλικές ταυτότητες, είναι σαφές ότι η αποδοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική. O εξοστρακισμός των ανθρώπων λόγω της σεξουαλικής ταυτότητας έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα επίπεδα ικανοποίησης και ευτυχίας στη ζωή τους.
Μελέτη:1. Sexual identity and wellbeing: A distributional analysis
Απόδοση: Ραφαέλα Βουδουραγκάκη
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr