Το αίσθημα του ανεπιθύμητου παιδιού, σχετίζεται με υψηλότερες πιθανότητες κατάθλιψης στους ενήλικες.
Πολλοί άνθρωποι που συχνά αισθάνονται ανεπιθύμητοι και πως δεν τους αγαπούν, έχουν στο ιστορικό τους παιδική κακοποίηση ή παραμέληση, ενώ δεν είχαν ικανοποιήσει ούτε τις βασικές συναισθηματικές ανάγκες όπως το αίσθημα ασφάλειας, προστασίας, φροντίδας, αξίας, κατανόησης και αποδοχής από τους γονείς ή φροντιστές τους.
Η παιδική κακοποίηση και παραμέληση έχουν συσχετιστεί με πληθώρα αρνητικών φαινομένων αργότερα στη ζωή όπως σωματικές ασθένειες και έλλειψη νοήματος για τη ζωή.
Πολλοί ενήλικες που υπέστησαν κακομεταχείριση και βία στην παιδική τους ηλικία αισθάνονται μοναξιά, αποσύνδεση από κοντινά πρόσωπα και συντρόφους και δεν νιώθουν ότι μπορούν να εμπιστευτούν τους άλλους αρκετά ώστε να είναι ανοιχτοί μαζί τους και να στηρίζονται σε αυτούς. Αυτά τα άτομα φοβούνται την απόρριψη και την εγκατάλειψη, αισθάνονται πως δεν αξίζουν την αγάπη.
Τα θύματα κακοποίησης μπορεί να βλέπουν τον εαυτό τους ως βαθιά πληγωμένο και ανεπανόρθωτα τραυματισμένο, για αυτό μπορεί να νιώθουν μεγάλη ντροπή και τείνουν να επιδίδονται σε αυστηρή αυτοκριτική.
Όμως τι μένει στο παιδί από τις αναμνήσεις της κακοποίησης και παραμέλησης; Από τις αναμνήσεις συχνής απόρριψης ως παιδί από τον γονέα; Είναι πιθανό τα άτομα που έχουν τέτοιες αναμνήσεις απόρριψης και εγκατάλειψης, να εκδηλώσουν ψυχικές δυσκολίες όπως κατάθλιψη; Η έρευνα του Αχούτζα και των συνεργατών του, εξέτασε αυτήν την πιθανότητα.
Η εξερεύνηση των αναμνήσεων σχετικά με την έλλειψη αγάπης και η διάγνωση της κατάθλιψης
Δείγμα: Τα δεδομένα αντλήθηκαν από το 5ο στάδιο της έρευνας National Adolescent Health Study, μια μακρόχρονη έρευνα με νέους των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι συμμετέχοντες ήταν 5,114, και το 54% ήταν κορίτσια, με μέσο όρο ηλικίας 29 ετών.
Μέθοδος και μετρήσεις: Το κύριο ερώτημα ήταν «Η εμφάνιση της κατάθλιψης στη διάρκεια της ζωής». Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν έχουν ακούσει ποτέ από κάποιο γιατρό ή άλλο ειδικό υγείας ότι πάσχουν από κατάθλιψη.
Η κύρια ανεξάρτητη μεταβλητή ήταν το ποσοστό που αισθάνονταν ανεπιθύμητοι ή χωρίς αγάπη. Ρωτήθηκαν ακόμα κατά πόσο πριν από τα 18α γενέθλιά τους, είχαν ακούσει πράγματα από γονέα ή φροντιστή που τους πλήγωσαν ή τους έκαναν να αισθάνονται ότι δεν τους αγαπούν. Οι απαντήσεις κατηγοριοποιήθηκαν ως: ποτέ, μερικές φορές και συχνά.
Άλλες μεταβλητές που αξιολογήθηκαν ήταν η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα, το εισόδημα, η εκπαίδευση και διάφορες ψυχιατρικές μεταβλητές καθώς και παράγοντες κινδύνου για την κατάθλιψη (κάπνισμα, αλκοόλ, σεξουαλική κακοποίηση).
Διαβάστε σχετικά: To σύνθετο τραύμα συνδέεται με γνωστικές και ψυχικές διαταραχές
Η σχέση ανάμεσα στο αίσθημα απουσίας αγάπης και τη διάγνωση της κατάθλιψης
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε πως περισσότεροι από το 16% των συμμετεχόντων είχαν βιώσει κατάθλιψη. Επιπλέον, περίπου 17% του δείγματος είχε αισθανθεί ανεπιθύμητο ή ότι δεν το αγαπούν συχνά, ενώ το 30% μερικές φορές.
Σημειωτέον, το αίσθημα του ανεπιθύμητου που ένιωθαν συχνά συνδέθηκε με μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης. Οι πιθανότητες αυτές ήταν λιγότερες όταν είχαν δηλώσει αυτό το βίωμα ως μερικές φορές. Βρέθηκε επίσης σχέση ανάμεσα στην κατάθλιψη και το κάπνισμα, την σεξουαλική κακοποίηση στη παιδική ηλικία και το χαμηλό εισόδημα.
Όσον αφορά τις διαφορές φύλου, μια μεγαλύτερη μερίδα γυναικών (22%) σε σχέση με των αντρών (10%) βίωσε την κατάθλιψη σε κάποια φάση στη ζωή τους. Συνεπώς, το αίσθημα αυτό σχετίζεται με την κατάθλιψη τόσο στις γυναίκες όσο και στους άντρες.
Κακοποίηση: αντίληψη, ανάμνηση ή πραγματικότητα;
Μια κοινή ερώτηση που τυχόν αναδύεται στον αναγνώστη είναι κατά πόσο οι αναμνήσεις κακοποίησης του παιδιού είναι πραγματικές;
Κατά μία έννοια είναι πιθανό να μην είναι απόλυτα ακριβής. Αν η συμπεριφορά των γονέων παρατηρούνταν από ένα τρίτο πρόσωπο μπορεί να ήταν όντως διαφορετική, πιο συναισθηματική ή πιο σκληρή από ότι αναφέρουν τα άτομα.
Παρ’ όλ’ αυτα, σε σύγκριση με την αντικειμενική απόδειξη, οι υποκειμενικές αποδείξεις της κακομεταχείρισης είναι πιο στενά συνδεδεμένες με τα θέματα ψυχικής υγείας.
Για παράδειγμα, ένα παιδί που μπορεί να μην αισθάνεται απόρριψη ή έλλειψη αγάπης, αν κάποιος αντικειμενικός παρατηρητής δει τη συμπεριφορά των γονέων μπορεί να δηλώσει πως υπάρχει ξεκάθαρη παραμέληση ή επιθετικότητα προς το παιδί.
Αντίθετα, ένα άλλο παιδί μπορεί να αισθάνεται απόρριψη ακόμα και όταν οι «μάρτυρες» δεν βλέπουν κάτι τέτοιο να υφίσταται. Ένα ερέθισμα που μόλις ακούγεται, ή ακόμα και η σιωπή, μπορεί να είναι αυτό που χρειάζεται για να αισθανθεί έτσι ένα παιδί.
Οπότε, ακόμα και αν είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα από μια αντικειμενική ματιά, πρέπει να εξετάζουμε και πως οι εκάστοτε συμπεριφορές προσλαμβάνονται από το παιδί και πως ερμηνεύονται.
Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να γνωρίζουμε περισσότερα για το πως αλληλεπιδρούν γονείς και παιδιά, τις μοναδικές δυναμικές της κάθε οικογένειας τους συγκεκριμένους πολιτισμικούς παράγοντες που επηρεάζουν μια οικογένεια ώστε να αισθανθεί αποδοχή ή απόρριψη.
Συμπερασματικά φαίνεται πως η ψυχική υγεία επηρεάζεται όχι μόνο από τις προσλαμβάνουσες συμπεριφορές των γονέων αλλά και από το πως υπάρχουν αυτές ως αναμνήσεις αργότερα. Για παράδειγμα, το 2010 μια έρευνα βρήκε πως οι αναμνήσεις ενηλίκων για την απόρριψη από τους γονείς τους είχαν παρόμοια αποτελέσματα με τις αντίστοιχες αναμνήσεις παιδιών ως προς την προσαρμοστικότητα τους και την ψυχική υγεία.
Εάν έχεις βιώσει κάτι παρόμοιο στη παιδική σου ηλικία, απόρριψη ή εγκατάλειψη και δυσκολεύεσαι με την κατάθλιψη ως ενήλικας, είναι απόλυτα φυσιολογικό , ακόμα και να μην έχεις αναζητήσει βοήθεια στο παρελθόν. Ίσως, να δυσκολεύεσαι να εμπιστευτείς φιγούρες που έχουν κάποια σημαντικότητα, όπως οι θεραπευτές. Ή ίσως να έχεις αισθανθεί «στιγματισμένος» και ντροπιασμένος για να ζητήσεις βοήθεια. Ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο.
Ωστόσο, αξίζει να ζητήσεις βοήθεια, να αλλάξει αυτό. Το πιο σημαντικό είναι να ξέρεις ότι αξίζεις να νιώθεις καλά και χαρούμενος με τον εαυτό σου. Οπότε μη μένεις στη σιωπή, υπάρχουν πολλοί τρόποι να βρεις υποστήριξη, ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή και πολλά άλλα.
Απόδοση: Ναταλία Παπακώστα- Ψυχολόγος Msc
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
