Περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους που διαγιγνώσκονται με μία ψυχιατρική διαταραχή θα διαγνωστούν με μία δεύτερη ή τρίτη κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Περίπου το ένα τρίτο έχει τέσσερις ή περισσότερες διαγνώσεις.
Αυτό μπορεί να κάνει τη θεραπεία δύσκολη και να οδηγήσει τους ασθενείς να αισθάνονται άτυχοι και αποθαρρυμένοι.
Αλλά μια νέα ανάλυση 11 σημαντικών ψυχιατρικών διαταραχών προσφέρει νέα εικόνα για το γιατί οι συννοσηρότητες αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση, όταν πρόκειται για ψυχικές ασθένειες.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Genetics, διαπίστωσε ότι, ενώ δεν υπάρχει κάποιο γονίδιο ή σύνολο γονιδίων που να διέπει τον κίνδυνο για όλες αυτές, υποσύνολα διαταραχών -συμπεριλαμβανομένων της διπολικής διαταραχής και της σχιζοφρένειας- της νευρικής ανορεξίας και της ψυχαναγκαστικής διαταραχής- και της μείζονος κατάθλιψης και του άγχους- μοιράζονται μια κοινή γενετική αρχιτεκτονική.
Τα ευρήματά μας επιβεβαιώνουν ότι η υψηλή συννοσηρότητα σε ορισμένες διαταραχές αντανακλά εν μέρει αλληλεπικαλυπτόμενες οδούς γενετικού κινδύνου, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Άντριου Γκροτζίνγκερ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης.
Το εύρημα αυτό, θα μπορούσε τελικά να ανοίξει την πόρτα σε θεραπείες που θα αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα πολλαπλές ψυχιατρικές διαταραχές και να συμβάλει στην αναμόρφωση του τρόπου με τον οποίο γίνονται οι διαγνώσεις, είπε.
Αν είχατε κρυολόγημα, δεν θα θέλατε να διαγνωστείτε με διαταραχή βήχα, φτέρνισμα και διαταραχή πόνου στις αρθρώσεις, δήλωσε ο Γκροτζίνγκερ. Αυτή η μελέτη είναι ένα βήμα προς τη δημιουργία ενός διαγνωστικού εγχειριδίου που να ανταποκρίνεται καλύτερα σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει βιολογικά.
Πώς λειτούργησε η μελέτη
Για τη μελέτη, ο Γκροτζίνγκερ και οι συνάδελφοί του, ανέλυσαν δημόσια διαθέσιμα δεδομένα συσχέτισης σε επίπεδο γονιδιώματος (GWAS) από εκατοντάδες χιλιάδες άτομα που υπέβαλαν γενετικό υλικό σε σύνολα δεδομένων μεγάλης κλίμακας, όπως η UK Biobank και η Κοινοπραξία Ψυχιατρικής Γονιδιωματικής.
Εξέτασαν γονίδια που σχετίζονται με 11 διαταραχές, μεταξύ των οποίων ήταν: η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή, η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, η αγχώδης διαταραχή, η νευρική ανορεξία, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, το σύνδρομο Tourette, η διαταραχή μετατραυματικού στρες, η προβληματική χρήση αλκοόλ, το ΔΕΠΥ και ο αυτισμός.
Επιπλέον, εξέτασαν δεδομένα που συγκεντρώθηκαν μέσω φορητών συσκευών παρακολούθησης κινήσεων, καθώς και δεδομένα ερευνών που τεκμηριώνουν σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια εφάρμοσαν νέες στατιστικές γενετικές μεθόδους για να εντοπίσουν κοινά μοτίβα σε όλες τις διαταραχές.
Διαβάστε σχετικά: Πώς βρίσκουμε την κατάλληλη βοήθεια όταν έχουμε ασυνήθιστα συμπτώματα που μας μπερδεύουν;
Συνδεδεμένες διαγνώσεις
Διαπίστωσαν ότι το 70% του γενετικού σήματος που σχετίζεται με τη σχιζοφρένεια σχετίζεται επίσης με τη διπολική διαταραχή. Το εύρημα αυτό αποτέλεσε έκπληξη, καθώς, σύμφωνα με τις τρέχουσες διαγνωστικές κατευθυντήριες γραμμές, οι κλινικοί γιατροί συνήθως δεν θα διαγνώσουν ένα άτομο και με τις δύο.
Επίσης οι ερευνητές της μελέτης αναφέρουν ότι η νευρική ανορεξία και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν μια ισχυρή, κοινή γενετική αρχιτεκτονική και ότι τα άτομα με γενετική προδιάθεση να έχουν μικρότερο σωματότυπο ή χαμηλό ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος), τείνουν επίσης να έχουν γενετική προδιάθεση για αυτές τις διαταραχές.
Δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς οι δύο διαγνώσεις συχνά συμβαδίζουν, η μελέτη διαπίστωσε μεγάλη γενετική επικάλυψη μεταξύ της αγχώδους διαταραχής και της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής.
Κατά την ανάλυση των δεδομένων του επιταχυνσιόμετρου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι διαταραχές που τείνουν να συγκεντρώνονται μαζί τείνουν επίσης να μοιράζονται γονίδια που επηρεάζουν τον τρόπο και τον χρόνο που κινούμαστε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Για παράδειγμα, όσοι πάσχουν από εσωτερικευμένες διαταραχές, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, τείνουν να έχουν μια γενετική αρχιτεκτονική που σχετίζεται με χαμηλή κίνηση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι ψυχαναγκαστικές διαταραχές (ΙΨΔ, ανορεξία) τείνουν να συσχετίζονται με γονίδια που σχετίζονται με υψηλότερη κίνηση κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι ψυχωσικές διαταραχές (σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή) τείνουν να συσχετίζονται γενετικά με υπερβολική κίνηση τις πρώτες πρωινές ώρες.
Όταν το σκέφτεστε, βγάζει νόημα, δήλωσε ο Γκροτζίνγκερ, σημειώνοντας ότι τα άτομα με κατάθλιψη συχνά παρουσιάζονται κουρασμένα ή με χαμηλή ενέργεια, ενώ τα άτομα με ψυχαναγκαστικές διαταραχές μπορεί να δυσκολεύονται να κάτσουν ακίνητα.
Τι θα επακολουθήσει
Αν και πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα για να καθοριστεί τι ακριβώς κάνουν τα γονίδια που εντοπίστηκαν, ο Γκροτζίνγκερ θεωρεί την έρευνα ως ένα πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη θεραπειών που μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλαπλές διαταραχές με μία θεραπεία.
Οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό σήμερα να λαμβάνουν πολλαπλά φάρμακα που προορίζονται για τη θεραπεία πολλαπλών διαγνώσεων και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτά τα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες, είπε. Εντοπίζοντας τι είναι κοινό σε αυτά τα ζητήματα, μπορούμε ελπίζουμε να βρούμε τρόπους να τα στοχεύσουμε με διαφορετικό τρόπο που δεν απαιτεί τέσσερα ξεχωριστά χάπια ή τέσσερις ξεχωριστές ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.
Εν τω μεταξύ, η κατανόηση και μόνο της γενετικής που διέπει τις διαταραχές τους μπορεί να παρηγορήσει ορισμένους.
Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να γνωρίζουν ότι δεν τους έτυχε απλώς μια άτυχη ζαριά στη ζωή τους – ότι δεν αντιμετωπίζουν πολλαπλά διαφορετικά ζητήματα, αλλά μάλλον ένα σύνολο παραγόντων κινδύνου που αιμορραγούν σε όλα αυτά.
Απόδοση: Νικολέτα Παπαβίδη – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
