Το φαινόμενο αναφέρεται στην τάση να θεωρούμε ότι τα πράγματα εξελίσσονται προς το χειρότερο, ενώ εξιδανικεύουμε το παρελθόν και νοσταλγούμε τις παλιές, καλές μέρες.
Παρά τις αποδείξεις για το αντίθετο, αυτό μπορεί να συμβαίνει, μεταξύ άλλων, εξαιτίας μνημονικών προκαταλήψεων: όσο μεγαλώνουμε τείνουμε να θυμόμαστε εντονότερα γεγονότα που έχουν συμβεί κατά την νεότητα μας, ειδικά τα θετικά, αλλά και επειδή είναι εξελικτικά χρήσιμο, σε προχωρημένη ηλικία, να θυμόμαστε τα ευχάριστα παρά τα δυσάρεστα, ως μια ψυχολογική άμυνα κατά της κατάθλιψης εν όψει του επερχόμενου τέλους. Αντίθετα, όσον αφορά το παρόν, είμαστε προδιατεθειμένοι να υπερεκτιμούμε τα αρνητικά γεγονότα για να προστατευτούμε από πιθανό κίνδυνο.
Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο ως προς στην δυσανάλογη ανάδειξη των αρνητικών νέων, σε βάρος των θετικών, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται η εντύπωση ότι τα πρώτα είναι πολύ πιο διαδεδομένα απ’ ό, τι στην πραγματικότητα.
Άλλος ένας λόγος που θεωρούμε ότι τα πράγματα χειροτερεύουν είναι η αντίσταση στην αλλαγή: ενώ έχουμε διαμορφώσει μια άποψη γι’ αυτά, όταν οι συνθήκες αλλάζουν χρειάζεται να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι’ αυτές. Αλλά επειδή είμαστε “γνωστικά τεμπέληδες”, προσπαθούμε με κάθε τρόπο να αποφύγουμε να επανεξετάσουμε την άποψη μας, οπότε θεωρούμε a priori ότι οι αλλαγές που συμβαίνουν στο παρόν είναι αρνητικές.
Πηγές:
- Archer, Dale (18 Φεβρουαρίου 2018). Declinism: Why you think America is in Crisis. Psychology Today. Ανακτήθηκε από https://www.psychologytoday.com/us/blog/reading-between-the-headlines/201702/declinism-why-you-think-america-is-in-crisis
- Dwyer, C. (2018). 12 Common Biases That Affect How We Make Everyday Decisions.
Συγγραφέας: Ακριβή Ανδρινοπούλου, Προπτυχιακή φοιτήτρια Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
