Η «διαπροσωπική εμπιστοσύνη» αποτελεί κρίσιμη συνιστώσα των υγιών σχέσεων. Όταν αλληλεπιδρούμε με αγνώστους, γρήγορα κρίνουμε αν μπορούμε να τους εμπιστευτούμε. Και αυτές οι σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες μπορεί να διαμορφωθούν από την τις πρώτες κιόλας σχέσεις μας με τους γονείς μας.
Οι έφηβοι που είχαν μια ανασφαλή προσκόλληση με τις μητέρες τους ως νήπια, είναι πιο πιθανό να υπερεκτιμούν την αξιοπιστία των ξένων, σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις.
Ο στόχος είναι να κατανοήσουμε αν οι σχέσεις πρώιμης προσκόλλησης με τις μητέρες, έχουν μια διαχρονική συσχέτιση με τον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι επεξεργάζονται τα στοιχεία που αφορούν την αξιοπιστία, τόσο σε επίπεδο συμπεριφοράς όσο και σε επίπεδο εγκεφάλου, αναφέρουν οι ψυχολόγοι.
Στον πρώτο γύρο συλλογής δεδομένων, 128 νήπια μαζί με τις μητέρες τους συμμετείχαν σε μια εργαστηριακή επίσκεψη όπου οι ερευνητές παρατήρησαν τις αλληλεπιδράσεις τους και αξιολόγησαν το στυλ προσκόλλησής τους.
Δέκα χρόνια αργότερα, όταν τα παιδιά ήταν στην προεφηβεία τους, κλήθηκαν ξανά για ένα δεύτερο γύρο μελετών. Αυτή τη φορά, οι ερευνητές ήθελαν να παρατηρήσουν πώς οι έφηβοι αξιολόγησαν την αξιοπιστία των ξένων.
Τοποθετημένοι κάτω από έναν σαρωτή μαγνητικής τομογραφίας, οι έφηβοι είδαν εικόνες προσώπων και τους ζητήθηκε να αξιολογήσουν την αξιοπιστία κάθε προσώπου σε κλίμακα από το 1 έως το 5. Ταυτόχρονα, ο σαρωτής μαγνητικής τομογραφίας μέτρησε την εγκεφαλική τους δραστηριότητα. Στην αξιοπιστία της αξιολόγησης, οι έφηβοι κλήθηκαν να εξετάσουν πόσο πιθανό θα ήταν να προσεγγίσουν το άτομο για βοήθεια ή οδηγίες εάν ήταν μόνοι σε μια άγνωστη πόλη.
Οι φωτογραφίες επιλέχθηκαν από μια καθιερωμένη βάση δεδομένων που περιέχει φωτογραφίες ηθοποιών που ποζάρουν με ανέκφραστα πρόσωπα. Τα πρόσωπα δείχνουν διαφορετικούς βαθμούς αξιοπιστίας, που καθορίζονται και επικυρώνονται από προηγούμενες μελέτες, μεταξύ ανεξάρτητων παρατηρητών που αξιολόγησαν πόσο αξιόπιστο φαίνεται να είναι κάθε πρόσωπο σύμφωνα με τις πρώτες εντυπώσεις και τα ενστικτώδη συναισθήματά τους.
Τα παιδιά που ήταν προσκολλημένα και ανασφαλή συμφώνησαν να βαθμολογήσουν τα πρόσωπα «υψηλής αξιοπιστίας», αλλά τα παιδιά που ήταν προσκολλημένα με ασφάλεια ως νήπια, ήταν λιγότερο πιθανό να βαθμολογήσουν τα πρόσωπα «χαμηλής αξιοπιστίας» ως τέτοια. Οι σαρώσεις εγκεφάλου έδειξαν επίσης λιγότερη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη συναισθηματική επεξεργασία κατά την προβολή αναξιόπιστων προσώπων.
Οι έφηβοι που είχαν ιστορικό ασφαλούς προσκόλλησης έδειξαν μεγαλύτερη ευαισθησία σε αναξιόπιστα στοιχεία σε σύγκριση με τους ανασφαλείς ομολόγους τους, δηλώνουν οι ψυχολόγοι. Καταφέραμε να δούμε πώς η πρώιμη δυναμική των σχέσεων κατά την παιδική ηλικία, η οποία είναι μια βασική περίοδος για την κοινωνική συναισθηματική ανάπτυξη, προέβλεψε τη λειτουργία των εφήβων, ακόμη και στο επίπεδο του εγκεφάλου.
Διαβάστε σχετικά: Πρώιμο Τραύμα Προσκόλλησης: Οι «ξεχασμένες» τραυματικές εμπειρίες που επηρεάζουν τις ενήλικες σχέσεις
Ο πυρήνας της θεωρίας προσκόλλησης είναι αν το παιδί εμπιστεύεται τον κύριο φροντιστή του για να παρέχει ζεστασιά και άνεση όταν χρειάζεται. Η ασυνεπής ή αναξιόπιστη υποστήριξη από τον κηδεμόνα, μπορεί να οδηγήσει σε ένα μοτίβο επισφαλούς προσκόλλησης.
Επειδή τα παιδιά με ανασφαλή προσκόλληση έχουν βιώσει ασυνεπή και αναξιόπιστη φροντίδα όταν ήταν μικρά, μπορούν τώρα να επιλέξουν να αποφύγουν τα αρνητικά κοινωνικά στοιχεία ως αμυντικό μηχανισμό για την προστασία τους. Η έλλειψη ενεργοποίησης του εγκεφάλου υποστηρίζει αυτή την εξήγηση, υποδηλώνοντας ότι οι ανασφαλείς έφηβοι δεν επεξεργάζονται αναξιόπιστα στοιχεία.
Συγκριτικά, οι έφηβοι με ασφαλές ιστορικό προσκόλλησης μπορεί να σκέφτονται πιο ελεύθερα και να ανταποκρίνονται πιο εύκολα σε αρνητικές κοινωνικές ενδείξεις. Τα ευρήματα δείχνουν επίσης τη σημασία του να αποδέχονται οι γονείς τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού τους.
Μια ασφαλής προσκόλληση είναι πιθανό να αναπτυχθεί όταν ο γονέας μπορεί να αποδεχτεί τα αρνητικά συναισθήματα των παιδιών του και να ανταποκριθεί με άνεση και υποστήριξη. Όταν οι γονείς αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού τους, μπορεί να θεωρήσουν ότι αυτά τα συναισθήματα δεν είναι επιθυμητά.
Είναι λογικό για τα παιδιά να είναι αναστατωμένα και αυτές είναι σημαντικές, διδακτικές στιγμές όπου οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία τους. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά θα είναι καλύτερα προετοιμασμένα να αντιμετωπίσουν ό, τι βρεθεί στο δρόμο τους αργότερα.
Οι ψυχολόγοι τονίζουν ότι οι επιπτώσεις της πρώιμης εμπειρίας δεν είναι μη αναστρέψιμες.
Οι έφηβοι έχουν ενσυναίσθηση των εμπειριών και των συναισθήμάτων τους, γεγονός που τους βοηθά να αλλάξουν τα πρότυπα συμπεριφοράς που νιώθουν πως δεν λειτουργούν καλά. Οι γονείς, καθώς και άλλοι ενήλικες, όπως δάσκαλοι ή προπονητές, μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά και τους εφήβους να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν τα αρνητικά κοινωνικά στοιχεία ή κοινωνικές καταστάσεις μέσω ανοικτής συζήτησης και παιχνιδιού ρόλων, υποστηρίζουν.
Απόδοση: Μαρούσα Δαρεμά, προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
