Πώς συνδέεται η παχυσαρκία με την κατάθλιψη;
Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και ψυχικών παθήσεων, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Μια νέα μελέτη σε ποντίκια έδειξε ότι η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να διαταράξει ένα νευρικό κύκλωμα το οποίο ρυθμίζει τη διάθεση και την όρεξη.
Η χρήση δύο φαρμάκων που δρουν σε αυτό το κύκλωμα μείωσε τις ενδείξεις άγχους στα ζώα και οδήγησε σε απώλεια βάρους. Τα ποντίκια όχι μόνο άρχισαν να τρώνε λιγότερο αλλά και προτιμούσαν πιο υγιεινές τροφές.
Ως το 2030, οι ειδικοί προβλέπουν ότι σχεδόν οι μισοί ενήλικες στις ΗΠΑ θα υποφέρουν από παχυσαρκία. Είναι ήδη γνωστές οι συνδέσεις ανάμεσα στην παχυσαρκία και σε ένα εύρος από σωματικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και κάποιες μορφές καρκίνου. Ωστόσο, υπάρχει και μια σύνθετη αμφίδρομη σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και ψυχικής ασθένειας.
Σύμφωνα με μια έκθεση από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το 43% των Αμερικανών 20 ετών και άνω που ζουν με κατάθλιψη έχουν συγχρόνως και παχυσαρκία και παρατηρείται επίσης ισχυρή σύνδεση μεταξύ ψυχικής ασθένειας γενικότερα και παχυσαρκίας. Η αύξηση του βάρους είναι αναγνωρισμένη παρενέργεια πολλών αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Αντίστροφα, η έρευνα υποστηρίζει ότι η παχυσαρκία μπορεί να έχει ψυχολογική επίδραση στους ανθρώπους, η οποία τους προδιαθέτει για κατάθλιψη.
Όμως οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει μια πιο άμεση, φυσιολογική σύνδεση μεταξύ των δύο παθήσεων. Οι πιθανές κοινές αιτίες για παχυσαρκία και ψυχική ασθένεια είναι: φλεγμονές, ορμονικές διαταραχές, γενετικοί παράγοντες, εγκεφαλικά δίκτυα.
Διαβάστε σχετικά: Φαγητό και υπερκατανάλωση – Καταπίνοντας τις επιθυμίες μου
Υπάρχει πιθανότητα ορισμένα νευρικά κυκλώματα στον εγκέφαλο να προδιαθέτουν συγχρόνως και για παχυσαρκία και για ψυχικές παθήσεις. Ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο το πού ακριβώς βρίσκονται αυτά τα κυκλώματα και πώς λειτουργούν.
Μια ομάδα ερευνητών από το Ιατρικό Κολέγιο Μπέιλορ στο Χιούστον μπορεί να ανακάλυψε ένα τέτοιο κύκλωμα σε ποντίκια. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά διατάραξε αυτό το κύκλωμα στα ποντίκια, και αυτό οδήγησε όχι μόνο σε αύξηση βάρους αλλά και σε εμφάνιση ενδείξεων άγχους και κατάθλιψης στα συμπεριφορικά τεστ.
Όταν οι ερευνητές χρησιμοποίησαν γενετικές τεχνικές για να επαναφέρουν την κανονική λειτουργία των νευρικών υποδοχέων στο κύκλωμα, αυτό οδήγησε σε απώλεια βάρους και εξάλειψε τα σημάδια άγχους και κατάθλιψης στα ζώα. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα ποντίκια, αν και συνέχισαν να έχουν υγιή όρεξη, μείωσαν την πρόσληψη τροφής και δεν έδειχναν πια ενδιαφέρον για τροφές πλούσιες σε λιπαρά.
Ήταν έκπληξη το ότι τα ζώα έχασαν βάρος όχι επειδή έχασαν την όρεξή τους αλλά επειδή, μέσω γενετικά υποβοηθούμενης αναπροσαρμογής της ψυχικής τους κατάστασης, άλλαξε η προτίμησή τους στο φαγητό από τροφές με υψηλά λιπαρά σε τροφές με χαμηλά λιπαρά, εξηγεί ο Δρ. Γκουόμπιν Ζιά, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
Δύο φάρμακα που ενεργούν στους ίδιους νευρικούς υποδοχείς στο εγκεφαλικό κύκλωμα είχαν παρόμοια θετικά αποτελέσματα στα ποντίκια και τις προτιμήσεις τους στο φαγητό. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Molecular Psychiatry.
Όρεξη και συναισθήματα
Το εγκεφαλικό κύκλωμα που αναγνωρίστηκε πρόσφατα περιλαμβάνει συνδέσεις μεταξύ νευρώνων στον υποθάλαμο και νευρώνων σε μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται κλινοειδής πυρήνας της τελικής ταινίας (BNST).
Ενώ ο υποθάλαμος παίζει κεντρικό ρόλο στην ορμονική ρύθμιση της όρεξης και της φυσιολογίας, μεταξύ άλλων λειτουργιών, ο BNST συμμετέχει στις αποκρίσεις στρες και φόβου.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι μπορούσαν να αποκαταστήσουν τη λειτουργία του κυκλώματος κάνοντας μικρές αλλαγές στη δραστηριότητα δύο νευρικών υποδοχέων στον BNST, είτε γενετικά είτε με φάρμακα που στοχεύουν τους υποδοχείς. Αυτό αντέστρεψε τα αρνητικά αποτελέσματα της δίαιτας με πολλά λιπαρά, εξαλείφοντας τα σημάδια άγχους και κατάθλιψης και μειώνοντας το σωματικό βάρος.
Απόδοση: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
