Η ζωή χωρίς άγχος έχει πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα.
Μια νέα έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι που αναφέρουν ότι δεν αντιμετωπίζουν στρεσογόνους παράγοντες είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλότερα επίπεδα ευημερίας στην καθημερινή τους ζωή και λιγότερα χρόνια προβλήματα υγείας. Παρ’ όλα αυτά, είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν χαμηλότερη γνωστική λειτουργία.
Ο Ντέιβιντ Αλμέιντα, καθηγητής Ανθρώπινης Ανάπτυξης και Οικογενειακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πεν Στέιτ, δήλωσε ότι η έρευνα υποδεικνύει ότι μικροί, καθημερινοί στρεσογόνοι παράγοντες μπορούν δυνητικά να ωφελήσουν τον εγκέφαλο, παρόλο που μας ταλαιπωρούν.
Πιθανώς η αντιμετώπιση στρεσογόνων παραγόντων δημιουργεί ευκαιρίες για επίλυση προβλημάτων, όπως η επισκευή του υπολογιστή μας που έκλεισε ξαφνικά πριν από μια σημαντική διαδικτυακή σύσκεψη, λέει ο Αλμέιντα. Η εμπειρία του στρες ίσως να μην είναι ευχάριστη, αλλά μπορεί να μας ωθήσει να επιλύσουμε ένα πρόβλημα, κι αυτό είναι καλό για τη γνωστική μας λειτουργία, ειδικά όσο μεγαλώνουμε.
Μεγάλος αριθμός ερευνών έχει συνδέσει το στρες με υψηλότερο κίνδυνο για πολλά αρνητικά αποτελέσματα, όπως χρόνιες παθήσεις ή χαμηλότερη συναισθηματική ευημερία. Όμως, σύμφωνα με τον Αλμέιντα, ενώ φαίνεται λογικό ότι όσο λιγότερο στρες βιώνει κάποιος τόσο πιο υγιής θα είναι, η έρευνα που έχει εξετάσει αυτή την υπόθεση είναι περιορισμένη.
Πάντα υποθέταμε ότι το στρες είναι κάτι κακό, λέει ο Αλμέιντα. Όμως τι συμβαίνει με τους ανθρώπους που αναφέρουν ότι ποτέ δεν βιώνουν στρες; Η προηγούμενη έρευνα εστίασε στη σύγκριση ανθρώπων με υψηλότερα και χαμηλότερα επίπεδα στρες, αλλά ποτέ δεν εξετάσαμε τι γίνεται με τους ανθρώπους που δεν νιώθουν στρες. Είναι οι πιο υγιείς από όλους;
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 2.711 συμμετέχοντες για τη μελέτη. Πριν από την έναρξη, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα σύντομο γνωστικό τεστ. Έπειτα, συμμετείχαν σε μία συνέντευξη κάθε βράδυ, για οκτώ συνεχόμενα βράδια, και απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τη διάθεσή τους, χρόνιες παθήσεις που ίσως είχαν, σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλος, βήχας ή ερεθισμένος λαιμός, και το τι έκαναν στη διάρκεια της μέρας.
Διαβάστε σχετικά: Πως διαχειριζόμαστε το άγχος και τα υπόλοιπα αρνητικά συναισθήματα;
Οι συμμετέχοντες επίσης ανέφεραν των αριθμό των στρεσογόνων παραγόντων –όπως διαφωνίες με φίλους και οικογένεια ή προβλήματα δουλειάς– και τον αριθμό των θετικών εμπειριών που είχαν τις προηγούμενες 24 ώρες.
Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι υπήρχαν πλεονεκτήματα για εκείνους που δεν ανέφεραν καθόλου στρεσογόνους παράγοντες κατά τη διάρκεια της έρευνας, περίπου το 10% των συμμετεχόντων. Αυτοί οι συμμετέχοντες ήταν λιγότερο πιθανό να έχουν χρόνιες παθήσεις και είχαν καλύτερη διάθεση κατά τη διάρκεια της μέρας.
Εκείνοι που δεν ανέφεραν καθόλου στρεσογόνους παράγοντες στην έρευνα, είχαν χαμηλότερες επιδόσεις στο γνωστικό τεστ, με τη διαφορά επίδοσης να αντιστοιχεί σε πάνω από οκτώ χρόνια γήρανσης.
Επιπλέον, γι’ αυτούς ήταν λιγότερο πιθανό να αναφέρουν ότι δέχτηκαν ή παρείχαν συναισθηματική στήριξη, καθώς και λιγότερο πιθανό να έχουν θετικές εμπειρίες μέσα στη μέρα.
Υπάρχει η αντίληψη ότι τα αρνητικά και τα θετικά γεγονότα είναι άκρως αντίθετα, αλλά στην πραγματικότητα σχετίζονται, λέει ο Αλμέιντα. Νομίζω ότι το να αντιμετωπίζουμε μικρούς καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως μια διαφωνία με κάποιον, μια βλάβη του υπολογιστή ή η κίνηση στον δρόμο, μπορεί να δείχνει ότι έχουμε μια πολυάσχολη και ίσως γεμάτη ζωή. Η ύπαρξη ενός βαθμού στρες δείχνει ότι συμμετέχουμε στη ζωή.
Με βάση τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Emotion, ο Αλμέιντα προτείνει ότι ίσως δεν είναι τόσο σημαντικό να αποφεύγουμε το στρες όσο το να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιδρούμε σε αυτό.
Οι στρεσογόνοι παράγοντες είναι γεγονότα που δημιουργούν προκλήσεις στη ζωή μας, λέει ο Αλμέιντα. Πιστεύω ότι η εμπειρία του στρες είναι μέρος της ζωής. Μπορεί να υπάρχουν πιθανά οφέλη σε αυτό. Νομίζω ότι το σημαντικό είναι το πώς οι άνθρωποι αντιδρούν στους στρεσογόνους παράγοντες. Το να αντιδράς σε ένα στρεσογόνο παράγοντα με αναστάτωση και ανησυχία είναι πιο ανθυγιεινό από τον αριθμό των στρεσογόνων παραγόντων που αντιμετωπίζεις.
Έρευνα: Susan T. Charles et al, The mixed benefits of a stressor-free life., Emotion (2021).
Απόδοση: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
