Ίσως έχετε ακούσει τη φράση «αν είναι να κάνεις κάτι, κάνε το καλά αλλιώς μην το κάνεις καθόλου». Συχνά, οι τελειομανείς άνθρωποι επιλέγουν το δεύτερο σκέλος.
Είστε επιρρεπείς στη καθυστέρηση έναρξης μιας δραστηριότητας; Υπάρχει μια δουλειά που γνωρίζετε ότι πρέπει να ξεκινήσετε αλλά δε μπορείτε να κινητοποιήσετε τον εαυτό σας να την κάνει; Καθυστερείτε μια εργασία που χρειάζεται να γίνει για το σχολείο ή τη δουλειά σας ή ξεκινάτε κάτι αλλά δε μπορείτε ποτέ να το τελειώσετε;
Ίσως εμφανίζεται αυτή η ενοχλητική φωνή στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας που σας λέει ότι πρέπει να ολοκληρώσετε μια δραστηριότητα, ωστόσο δεν μπορείτε να ωθήσετε τον εαυτό σας να τη ξεκινήσει.
Ακόμα και αν αυτή η φωνή δυναμώνει λέγοντάς σας να προχωρήσετε, εσύ την αγνοείτε τόσο έντονα κάποιες φορές, που καταλήγετε να αισθάνεστε άγχος για την αναβλητικότητα σας. Ακόμα και όταν σάς φωνάζει ότι πρέπει να δραστηριοποιηθείτε, εσείς συνεχίζετε να την αγνοείτε χωρίς όμως να καταλαβαίνετε το λόγο. Γιατί δε μπορείτε να κινητοποιήσετε τον εαυτό σας να προχωρήσει;
Ίσως έχετε πολλές ενοχές που συσχετίζονται με την αναβλητικότητά σας και ο «εσωτερικός κριτής» σας μπορεί να σας τιμωρεί εξαιτίας αυτής.
Επίσης, ακόμα και αν νιώθετε ενοχές και μαστιγώνετε τον εαυτό σας εξαιτίας της αναβλητικότητάς σας, αυτό δεν είναι αρκετό για να τον παροτρύνετε να ολοκληρώσει την απαιτούμενη εργασία.
Αναρωτιέστε γιατί τείνετε να αναβάλλετε και ειδικότερα αν αυτό είναι ένα μακροχρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε; Όταν αναβάλλουμε να κάνουμε πράγματα, συχνά η απροσδόκητη υποκείμενη αιτία είναι η τελειομανία.
Ίσως έχεις ακούσει τη φράση «αν είναι να κάνεις κάτι, κάνε το καλά αλλιώς μην το κάνεις καθόλου». Συχνά, οι τελειομανείς άνθρωποι επιλέγουν το δεύτερο σκέλος. Επίσης, κρατάνε τους εαυτούς τους εγκλωβισμένους σε απίστευτα υψηλά πρότυπα, χωρίς να αποδέχονται από αυτούς τίποτα λιγότερο από το τέλειο. Επειδή πιέζουν τόσο πολύ τους εαυτούς τους, οι τελειομανείς συχνά αναβάλλουν και τείνουν να μη ξεκινούν μία εργασία ή μία δραστηριότητα, εξαιτίας του φόβου ότι δεν είναι ικανοί να επιτύχουν την τελειότητα.
Εάν δε μπορούν να κάνουν κάτι τέλεια, θα προτιμήσουν να μην το κάνουν καθόλου. Στο υποσυνείδητο τους, προτιμούν να μην κάνουν κάτι καθόλου από το να το κάνουν και στο τέλος να μην ανταποκρίνεται στα υψηλά τους πρότυπα. Δε θέλουν να ρισκάρουν την ευκαιρία να καταλήξουν σε ένα μέτριο αποτέλεσμα. Στο μυαλό του τελειομανή, η καλύτερη εναλλακτική είναι να μην κάνει απολύτως τίποτα αν είναι να κάνει κάτι που θα οδηγήσει σε ένα αποτέλεσμα κατώτερης ποιότητας ή χαμηλότερων προδιαγραφών, από αυτό που έχει θέσει στο μυαλό του.
Οι τελειομανείς, επίσης, τείνουν να ξοδεύουν υπερβολικό χρόνο σε δραστηριότητες επειδή θέλουν το αποτέλεσμα να είναι όπως πρέπει. Η διάρκεια του χρόνου που αφιερώνουν σε δραστηριότητες και εργασίες μπορεί να είναι εξουθενωτική τόσο νοητικά όσο και σωματικά.
Αφιερώνουν πολύ χρόνο στην προετοιμασία πριν τη δουλειά ενώ, στη συνέχεια, δουλεύουν βασανιστικά αργά κατά την εκτέλεσή της, εξαιτίας της έντονης εστίασης τους στο να την ολοκληρώσουν «σωστά». Έπειτα, η δραστηριότητα φαίνεται να μην τελειώνει ποτέ, επειδή χρειάζεται συνεχώς επανεπεξεργασία, επιμέλεια, επιδιόρθωση και τροποποίηση.
Οι τελειομανείς γνωρίζουν βαθιά μέσα τους πόση σωματική ή πνευματική ενέργεια απαιτείται για την εκτέλεση μιας εργασίας σε τέλειο βαθμό, για αυτό το λόγο και δεν την αρχίζουν. Επίσης, μπορεί να την ξεκινήσουν, αλλά καταλήγουν τόσο εξουθενωμένοι από την ενέργεια που καταβάλλουν για την τελειοποίηση της, που καταλήγουν να εγκαταλείπουν την προσπάθεια ή να αναβάλλουν την εργασία.
Δεν μπορούν να αντέξουν το επίπεδο ενέργειας που επενδύουν στη δραστηριότητα με την οποία καταπιάνονται. Είναι ευκολότερο να σταματήσουν, από το να ρισκάρουν μην έχει η εργασία τους το αποτέλεσμα που ήλπιζαν.
Διαβάστε σχετικά: Αναβλητικότητα: Γιατί αύριο και όχι σήμερα;
Εάν αυτά τα χαρακτηριστικά σάς θυμίζουν τον εαυτό σας, ίσως μόλις να βιώσατε μια στιγμή μεγάλης αυτεπίγνωσης και αν θέλετε να βελτιωθείτε, θα πρέπει να αρχίσετε να αναρωτιέστε πώς μπορείτε να απελευθερωθείτε από αυτό το μοτίβο.
Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε την αναβλητικότητα, είναι να χαμηλώσετε τα πρότυπα σας. Τα πρότυπα σας είναι «υπέρ του δέοντος», όμως δεν το αντιλαμβάνεστε. Επομένως, εάν ρίξετε λίγο τις προδιαγραφές που θέτετε, τότε θα λειτουργείτε σε ένα «φυσιολογικό» επίπεδο σε σύγκριση με όσους δεν υποφέρουν από τελειομανία.
Καλό είναι χαμηλώσετε τα πρότυπά σας ξεκινώντας από κάτι εύκολο. Ίσως, πάντα να στρώνετε το κρεβάτι σας κάθε πρωί. Όταν ξυπνάτε φάτε πρωινό και μη φτιάξετε το κρεβάτι σας. Δε χάλασε και ο κόσμος.
Προσπαθήστε να στείλετε ένα email χωρίς να το επιμεληθείτε. Στείλτε το μόλις τελειώσετε να γράφετε τις σκέψεις σας.
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει κάποιες εύκολες προσπάθειες όντας «ατελείς», προχωρήστε σε έναν δυσκολότερο στόχο. Εάν έχετε μια παρουσίαση για τη δουλειά σας, αφιερώστε ένα συγκεκριμένο, εύλογο χρονικό διάστημα, πολύ μικρότερο από όσο θα σάς έπαιρνε συνήθως, για να συνθέσετε το περιεχόμενο. Θα εντυπωσιαστείτε σχετικά με το πόσα μπορείτε να κάνετε μέσα σε αυτό το συμπιεσμένο χρονικό διάστημα.
Καθορίστε ποιο θα είναι «το ελάχιστο διάστημα» για να ολοκληρώσετε μια εργασία ή δραστηριότητα που αναβάλλετε. Στη συνέχεια, ξεκινήστε τη δραστηριότητα επιτυγχάνοντας το ελάχιστο επίπεδο επιτυχίας, όσο γρηγορότερα μπορείτε. Να επισημαίνετε συχνά στον εαυτό σας ενώ δουλεύετε «δε χρειάζεται να είναι τέλεια απλά να είναι αρκετά καλή».
Εάν δουλεύετε συχνά με αυτό το τρόπο, θα παρατηρήσετε ότι οι αναβλητικές σας τάσεις θα μειωθούν. Κάθε φορά που θα ολοκληρώνετε μια εργασία «αρκετά καλά», θα καταρρίπτετε τις εδραιωμένες τελειοθηρικές τάσεις σας.
Θα αντιληφθείτε ότι αφιερώνατε πολύ ενέργεια και χρόνο στις εργασίες που αναλαμβάνατε, ενώ ξοδεύοντας λιγότερο χρόνο, θα νιώθετε πιο κινητοποιημένοι να ξεκινήσετε και να ολοκληρώσετε τους στόχους σας. Πλέον δε θα είστε αναβλητικοί τελειομανείς, αλλά πιο κινητοποιημένοι και χαρούμενοι.
Απόδοση: Μαρία Φωτεινή Σκούπρα – Ψυχολόγος – Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεύτρια
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
